قبل از پاسخ به این سوال اجازه دهید ببینیم اصولا املت از ترکیب چه چیزهایی تشکیل میشود. البته که این سوال پاسخی نه چندان مشخص دارد. ترکیبات املت بسته به جغرافیا، فرهنگ و سنتهای هر کشور و حتی هر منطقه متفاوت است. همانطور که شما هم حدس میزنید، تخم مرغ ماده اصلی املت است. وقتی از املت ایرانی صحبت میکنیم نخستین چیزی که در ذهن ما نقش میبندد ظرف رویی قهوهخانههای سنّتی ایرانی است که صاحب قهوهخانه با انبردست روی میز شما قرار میداد. که به همراه پیاز خام و معمولا با نان بربری یا تافتون یا حتی لواش میل میشود. اما از نظر این حقیر این غذای روح و جسم که در هر زمانی و حالتی خوشمزه است، املت نیست! بلکه تخممرغ رب زده شده است که شاید بهتر است همان «تخم مرغ ربّی» نامیده شود.
املت سنّتی ایرانی ترکیبی از پیاز، گوجه فرنگی، تخممرغ و ادویهجات (فلفل سیاه، نمک و زردچوبه) است.
نسبت گوجه به پیاز ۱۰ به یک و برای هر ۲ گوجه فرنگی متوسط یک تخممرغ استفاده میشود. ابتدا پیاز را بهصورت نگینی خرد کرده و در مقداری روغن بههمراه فلفل سیاه و زردچوبه کمی تفت میدهیم، سپس گوجهفرنگیها را که خرد کردهایم اضافه میکنیم و روی آن نمک میپاشیم و در ماهیتابه را میگذاریم و اجازه میدهیم تا گوجهها به اصطلاح آب بیندازند. سپس تخممرغها را به آن اضافه کرده و مخلوط میکنیم و پس از چند دقیقه املت آماده است. با این ترکیب تقریبا میتوان گفت که ماده اصلی تشکیل دهنده املت ایرانی گوجه فرنگی است. البته که رب به خوشرنگتر و خوش طعمتر شدن املت کمک میکند. در برخی از نواحی شمال کشور در هنگام تهیه املت سنّتی حتی تخممرغ را بهصورت دلخواه اضافه میکنند. در واقع پیاز و گوجهفرنگی را مواد اصلی دانسته و در انتها تخممرغ را اضافه میکنند و آنها را مخلوط نمیکنند و اجازه میدهند به نوعی تخممرغ بدون پوست آبپز شود.
برای داشتن املتی با بافت نرم و در اصطلاح پفکی میتوانید ابتدا تخممرغها را بهصورت جدا و بههمراه شیر، خامه یا آب هم بزنید و سپس به مواد دیگری که مد نظر دارید اضافه کنید. این نوع املت معمولا در ایران به عناوین املتهای اروپایی و آمریکایی معروف است. هر نوع سبزیجات و صیفیجات از جمله قارچ، اسفناج، کدو، بادمجان، شوید، گشنیز و غیره و انواع پنیرها مانند پارمزان، موزارلا، گودا، فتا و غیره نیز میتوانید در تهیه املتهایی به این سبک استفاده کنید.
یکی از املتهایی که پیشنهاد میکنم حتما امتحان کنید، املت سیبزمینی است.
ابتدا سه عدد سیب زمینی متوسط را پوست گرفته و بهصورت نگینی خرد کرده و در روغن (ترجیحاً حیوانی) با زردچوبه، فلفل سیاه و نمک و آویشن کمی سرخ کنید. دقت کنید که نباید سیبزمینی کامل سرخ شود. دو عدد قارچ متوسط و یک عدد پیاز کوچک را خرد کرده و به سیبزمینی اضافه کنید. سپس چهار عدد تخممرغ را بههمراه یکچهارم لیوان شیر و نمک و فلفل سیاه و پاپریکا خوب هم بزنید و به مخلوط اضافه کنید. حرارت را کم کرده و در ماهیتابه را بگذارید و اجازه دهید به آرامی بپزد. در انتها کمی پنیر پیتزا روی آن رنده کنید و اجازه دهید پنیرها آب شوند. میتوانید چند برگ گشنیز تازه نیز روی آن اضافه کنید.
در واقع همان نسخه شیکتر سیبزمینی-تخممرغ خودمان است، ولی بسیار خوشمزهتر و چشمنوازتر.