[شهروند] در این صفحه به توماس ادوارد لورنس، معروف به «لورنس عربستان» بسیار پرداخته‌ایم. دیپلمات یا در واقع جاسوس مشهور بریتانیایی که منطقه خاورمیانه محدوده عملیات او بود و موفق شد با تحریک اعراب و مسلح کردن آن‌ها، زمینه شورش بر علیه عثمانی‌ها و در نتیجه تکه پاره شدن این امپراتوری بزرگ و تبدیل آن به کشورهای ریز و درشت را فراهم آورد. جالب است بدانید در همین دورانی که لورنس عربستان مشغول فتنه‌گری در میان مسلمانان بود، آلمانی‌ها به عنوان بزرگترین رقیب و دشمن بریتانیا در اروپا، شخصیتی مشابه را راهی خاورمیانه کرده بودند تا ضمن خنثی کردن سیاست‌های لندن، حافظ منافع پادشاهی پروس (آلمان) در منطقه باشد. این شخصیت کسی نبود جز ویلهلم واسموس، یک دیپلمات آلمانی که سال 1909 میلادی برای نخستین بار به عنوان کنسول دوم به شهر بوشهر فرستاده شد تا مأموریت‌های خاورمیانه‌ای خود را آغاز کند.
ناکامی انگلیسی‌ها در برابر «لورنس آلمانی»
حضور و مأموریت واسموس در خاورمیانه و ایران پس از آغاز جنگ جهانی اول شکل جدی‌تری به خود گرفت و او رسماً مسئولیت سازماندهی مبارزات مردم منطقه در برابر انگلیسی‌ها را عهده‌دار شد. در فیلم «در مسیر تندباد» محصول 1367 و به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی که موضوع آن نقض بی‌طرفی ایران در جنگ جهانی اول توسط قوای بریتانیاست، واسموس در قامت شخصیتی آلمانی که به زبان فارسی مسلط است و به بختیاری‌ها برای مقابله با انگلیسی‌ها مشاوره می‌دهد، به تصویر کشیده شده است. در حقیقت اثرگذاری واسموس بر اتفاقات آن سال‌ها و خصوصاً کنش‌های سیاسی اجتماعی جنوب ایران غیرقابل انکار است. انگلیسی‌ها و مزدوران آن‌ها در جنوب ایران همه استعداد خود را برای گیر انداختن واسموس و خنثی کردن او به کار گرفتند، اما این جاسوس آلمانی هر بار به طریقی از تله می‌گریخت و برنامه‌های خود را ادامه می‌داد.
پلیس جنوب، برای مقابله با دشمنان بریتانیا
در نهایت بریتانیا به این نتیجه رسید که تنها راه مقابله با سیاست‌های آلمان در ایران سازماندهی یک نیروی محلی وابسته است که بی‌چون و چرا مجری دستورات لندن باشد. چنین شد که 109 سال پیش در چنین روزی، برابر 26 ژانویه 1916 میلادی، یک یگان نظامی که بعدها به «پلیس جنوب» شهرت یافت، توسط ژنرال سِر پرسی سایکس در منطقه نی‌ریز کرمان تشکیل شد. انگلیسی‌ها مدت‌ها برای تشکیل پلیس جنوب به احمدشاه اصرار می‌کردند که در نهایت با افزایش فشارها و همچنین پیشروی روس‌ها در شمال ایران، شاه قاجاری تسلیم آن‌ها شد. پیش‌بینی انگلیسی‌ها استخدام 11 هزار نفر بود، اما به خاطر روی خوش نشان ندادن اهالی جنوب ایران، استعداد این نیرو از 6 هزار نفر فراتر نرفت. یکی از وظایف پلیس جنوب مقابله با امثال واسموس و شورش‌های محلی همچون قیام دلیران تنگستان بود که در همه آن‌ها نیز جز شکست حاصلی نبرد.