[عبدالباسط انصاری-راضیه زرگری] اواسط روز چهارشنبه 15 ژانویه بود که منابع مختلف از قطعی بودن آتشبس در غزه سخن گفتند. ابتدای شامگاه چهارشنبه بود که امضای پیشنویس توافق توسط حماس تایید و منابع اسرائیلی نیز از برگزاری جلسه کابینه اسرائیل برای تصویب آتشبس سخن گفتند. با اعلام رسمی «محمدبنعبدالرحمن آلثانی» نخستوزیر و وزیر خارجه قطر در اواخر شامگاه چهارشنبه، توافق آتشبس رسما نهایی شد. در پی اعلام قطر، حماس نیز با صدور بیانیهای این توافق را دستاورد مقاومت خواند. از روز چهارشنبه موجی از شادی در میان اهالی غزه و کشورهای اسلامی در پی این توافق به راه افتاد. در سوی مقابل، انتشار خبر استعفای احتمالی ایتامار بن گویر وزیر امنیت داخلی افراطی اسرائیل، در اعتراض به این توافق و تعویق جلسه کابینه نتانیاهو در روز پنجشنبه، موافقت نهایی اسرائیل را در هالهای از ابهام فروبرد اما با برگزاری جلسه کابینه امنیتی اسرائیل در ظهر جمعه و تصویب آتشبس، تردیدها در قطعیت توافق برطرف شد. هر چند بحثها بر سر تداوم کابینه اسرائیل، ابعاد توافق آتشبس و سرنوشت آینده غزه در جریان است. در ادامه، نگاهی به آخرین اخبار و تحولات توافق آتشبس غزه، بازتابهای توافق و تحلیلهای حول آن خواهیم داشت:
تشکر ویژه عضو ارشد حماس از ایران و محور مقاومت
پس از صدور بیانیه حماس درباره آتشبس، «خلیل الحیه» عضو دفتر سیاسی حماس نیز در گفتگو با الجزیره ضمن تشکر از مقاومت مردم فلسطین، به قدردانی ویژه از جمهوری اسلامی ایران، حزبالله لبنان، مقاومت عراق و انصارالله یمن به سبب حمایت از مقاومت در جنگ غزه پرداخت و به نقش ویژه عملیاتهای وعده صادق 1 و 2 ایران در شکستن هیمنه و در هم کوبیدن صهیونیستها اشاره کرد.
تصویب توافق آتشبس در کابینه امنیتی اسرائیل/لابی نتانیاهو برای حفظ کابینه
با اعلام منابع عبری، تیم مذاکرهکننده اسرائیل صبح جمعه توافق نهایی را در دوحه امضا کرد.
ظهر جمعه با تصویب توافق در کابینه امنیتی اسرائیل، مجددا ایتامار بن گویر وزیر امنیت داخلی افراطی صهیونیستها تهدید به استعفا کرد. از روز چهارشنبه اما منابع خبری از مذاکرات و لابی سنگین نتانیاهو با اسموتریچ دیگر متحد بن گویر برای حفظ کابینه سخن گفتند.
در همین باره مهر از قول کانال 12 اسرائیل خبر داد شامگاه پنجشنبه نتانیاهو برای ششمین بار با اسموتریچ در این رابطه دیدار داشته و به توافقات مثبتی دست یافته است. هر چند بایدن در گفتگو با MSNBC از احتمال سرنگونی کابینه اسرائیل توسط طیف افراطی سخن گفته است.
گاردین: مرحله اول آتشبس از یکشنبه آغاز میشود
شبکه سی.ان.ان درباره روند اجرای آتشبس در غزه، گزارش داد: «اولین مرحله از توافق حاصل شده در دوحه بین حماس و رژیم اسرائیل، بر اساس پیشبینیها میتواند از یکشنبه آغاز شود و انتظار می رود به مدت شش هفته ادامه یابد».
گذرگاه رفح بعد از آزادی زنان صهیونیست، باز میشود
روزنامه عبری اورشلیم پست در گزارشی علاوه بر اذعان به عقب نشینی کامل اسرائیل از محور نتزایم و فیلادلفیا، درباره بازگشایی گذرگاه مرزی رفح نیز نوشته است: «اسرائیل موافقت کرد که گذرگاه مرزی رفح را یک هفته پس از اجرای توافق باز کند...گذرگاه رفح بعد از آزادی گروگانهای زن، به روی غیرنظامیان باز خواهد شد. پس از بازگشایی گذرگاه رفح به روی غیرنظامیان، همه غیرنظامیان زخمی و بیمار فلسطینی اجازه خروج از گذرگاه را خواهند داشت.»
اقتدار تاریخی مقاومت؛ آزادی 3هزار اسیر فلسطینی به ازای 33 اسیر اسرائیلی
اورشلیم پست همچنین درباره آزادی گروگانها[اسرا] نوشت: «نخستوزیر قطر تایید کرد که 33 گروگان آزاد خواهند شد: ابتدا زنان و کودکان، سپس سربازان زن، سپس مردان بالای 50 سال و مردان جوانی که به عنوان «موارد بشردوستانه» تعریف میشوند. در عوض، اسرائیل حدود 2000 اسیر فلسطینی را آزاد خواهد کرد، از جمله حدود 250 نفر که به حبس ابد محکوم شده بودند. علاوه بر این، اسرائیل حدود 1000 فلسطینی اسیرشده پس از 7 اکتبر را نیز آزاد خواهد کرد. میانجیها نیز قول دادند که قطعنامهای در شورای امنیت صادر کنند که از اعلام آتشبس حمایت میکند تا مطمئن شوند که طرفین به توافق پایبند هستند.»
ابهام درباره آینده غزه و روند بازسازی آن
خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس نیز به شرایط غزه پساجنگ اشاره کرد و نوشت: «غزه ویران شده است، اما مشخص نیست که چگونه بازسازی خواهد شد...و یا بیان نمیکند که چه کسی پس از جنگ، غزه را اداره میکند؟ سازمان ملل می گوید که اگر محاصره باقی بماند، بازسازی غزه میتواند بیش از 350 سال طول بکشد.»
اعتراف صهیونیست ها به شکست در برابر مقاومت
بسیاری از چهره های سیاسی و نظامی و رسانه های داخلی اسرائیل از شکست قطعی این رژیم با تن دادن به آتش بس سخن می گویند. خبرگزاری ایرنا بخش های از این موارد را نقل کرده است. پایگاه صهیونیستی آی 24 درباره توافق آتشبس نوشت: «حماس همچنان اداره نوار غزه را در دست دارد؛ لذا اسرائیل به اهداف جنگی خود دست نیافت و واقعیت در منطقه تغییری نکرد.»
«یوسی یهوشع» تحلیلگر نظامی روزنامه «یدیعوت آحارنوت» هم اعتراف کرد: «پس از ۱۵ماه جنگ، نتانیاهو از لحاظ سیاسی و ارتش از لحاظ نظامی شکست خوردند، پیروزی بر حماس محقق نشد و سطح سیاسی و نظامی با هم شکست خوردند.» آلون میزراحی تحلیلگر امنیتی اسرائیلی نیز در رابطه با توافق آتش بس گفت: «حماس، نه تنها بر اسرائیل، بلکه بر تمام غرب پیروز شد؛ حماس توانست اسرای اسرائیلی را نگه دارد و در رویارویی با اسرائیل، مقاوم ماند؛ حالا این جنبش، اسطوره ای فرهنگی برای نسل های آینده شده است.»
علل پیروزی حماس و شکست صهیونیستها با پذیرفتن آتشبس
با نگاهی کلی به توافق آتش بس و تعهدات رژیم اسرائیل به وضوح مشخص میشود رژیم صهیونیستی با پذیرش این توافق تن به یک شکست تاریخی و سنگینتر از شکست در جنگهای 22روزه و 51روزه داد. نتانیاهو در آغاز جنگ هدفگذاری خود را بر چند محور تعیین کرد: الف) نابودی حماس، حذف مقاومت غزه و دفع خطر آن. ب) آزادی اسرا با شکست دادن حماس،کنترل غزه و حضور دائمی در مناطقی چون محورهای فیلادلفیا و نتزاریم. با توافق کنونی اما رژیم اسرائیل به سرکردگی نتانیاهو مجبور شده است با حماس مذاکره کرده و تن به تمامی شروط این گروه بدهد. اخیرا منابع غربی همچون والاستریت ژورنال از جذب 4هزار نیروی جدید توسط محمد سنوار و پر کردن خلأ یحیی سنوار و نیروهای شهید حماس با درایت وی خبر دادهاند. بر این اساس حماس نهتنها با وجود نابودی 80 درصدی غزه، از بین نرفت، بلکه تا روز پایانی توافق، اسرا را مخفی نگه داشت و خلأ نیروهای شهید خود را نیز پر کرد تا شکست مفتضحانه طرح نتانیاهو برای نابودی این گروه مقاومت و آزادی اسرا در تاریخ ثبت شود. علاوه بر این عقب نشینی اسرائیل از محور نتزاریم(بخشی که شمال غزه را از جنوب و مرکز آن جدا میکند) و ایضا محور فیلادلفیا(در نوار مرزی غزه و مصر) با وجود تأکید بر حضور دائمی در این دو منطقه با تاسیس چندین پایگاه ثابت برای بعد از جنگ نیز، به اذعان تحلیلگران یک شکست نظامی تاریخی بود. علاوه بر آن حملات موشکی اخیر مقاومت به اراضی اشغالی و کمینهای پرتعداد و مرگبار آنان برای اشغالگران نیز نشان داد اسرائیل در دفع خطر مقاومت ناکام مانده و توان عملیاتی مقاومت احیا شده است. آزادی 3هزار اسیر فلسطینی به ازای 33 اسیر اسرائیلی، نیز تداعیکننده معامله تبادل جسد سه اسرائیلی با بیش از 400 اسیر فلسطینی و لبنانی در سال 2004 و شکست ذلت بار اسرائیل در آن زمان است. بر این اساس با شکست تمامی اهداف اسرائیل، پیروزی حماس مسجل است چه اینکه تحلیلگران صهیونیست نیز مرتبا به این مسئله اذعان کردهاند.
آسوشیتدپرس: حماس در غزه ویران، زنده است
خبرگزاری آمریکایی آسوشیتدپرس نیز در گزارشی، علل پیروزی حماس با امضای توافق آتشبس را اینگونه برشمرد: «اسرائیل در دو هدف اصلی کوتاهی کرد[شکست خورد]: حماس تا به امروز زنده مانده است، حتی اگر بسیار ضعیف شده باشد. موضوع دیگر اینکه چندین گروگان[اسیر] که در حمله 7 اکتبر به اسارت درآمده بودند، در اسارت مردند. برخی از آنها بهطور تصادفی توسط نیروهای اسرائیلی کشته شدند... این در حالی است که اسرائیلیها بازگشت اسرا را یک تعهد میدانند. به نوشته آسوشیتدپرس، ناتوانی در دستیابی به توافق[مطلوب] از طریق ماهها مذاکره، اسرائیل را از هم پاشید. نتانیاهو که وعده «پیروزی کامل» و بازگشت همه اسرا را داده بود، با اعتراضات گستردهای در داخل روبهرو شد، زیرا منتقدان، ازجمله برخی از خانوادههای گروگانها، او را متهم کردند که منافع سیاسی خود را بر بازگرداندن سریع آنها مقدم میداند...
به اذعان این خبرگزاری آمریکایی، حماس هماکنون در غزه ویران شده زنده مانده است. سران حماس گفته بودند که با حمله 7 اکتبر جنگی را آغاز کردند که هدف آن بازگرداندن آرمان فلسطین به خط مقدم دستور کار بینالمللی، مجازات اسرائیل بهخاطر اقداماتش در سرزمینهای اشغالی و آزادی اسرای فلسطینی بود. حماس در این هدف موفق شد توجه جهانیان را بهخود جلب کند... با وجود اینکه اکثر رهبران ارشد حماس در غزه و تعداد زیادی از فرماندهان رده متوسط این نیرو کشته[شهید] شدهاند، و شبکههای تونلی حماس هم تا حدودی تخریب شده است، اما این گروه همچنان نیروی مسلط روی زمین است و حملات مرگباری را علیه نیروهای اسرائیلی انجام میدهد. آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در این هفته گفت حماس تقریباً به همان تعداد مبارزی که از دست داده، نیروی جدید جذب کرده است.