[لیلامهداد] مریم تاجآبادیابراهیمی مادر دو فرزند، موسس و رئیس هیأتمدیره انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند و مدیر عامل گروه تک ژن زیست است. او جزو هیاتعلمی و استاد دانشگاه میکروبیولوژی تهران مرکز، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، نایبرئیس کمیسیون دانشبنیانها و نایبرئیس کمیسیون اقتصاد سلامت اتاق تهران و ایران هم هست. تاجآبادیابراهیمی، علم پروبیوتیک در کشور را با انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند پایهگذاری و آن را تبدیل به صنعت کرده است. این کارآفرین با راهاندازی شرکت تک ژنزیست تا 1400 حدود 50میلیون دلار با تولید انواع پروبیوتیکها و استارترهای لبنی از خروج ارز جلوگیری کرده است. به گفته این کارآفرین 10سال قبل، تمام محصولات پروبیوتیک در کشور وارداتی بود اما امروز هم تولید داخلی داریم و هم به کشورهای مختلف صادر میکنیم. او در یک خانواده کارآفرین بزرگ شده و پدرش همیشه برایش در این زمینه الگو بوده است.
کسب جایزه رانیا 2024 کنگره جهان اسلام در مالزی
مریم تاجآبادیابراهیمی از پایهگذاران انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند در ایران است. او از میان 30 برگزیده صنعتی و معدنی کشور، عنوان بانوی برتر کارآفرین کشور و تندیس طلایی وزارت صمت را در سال 1398 کسب کرد. البته تاجآبادی عنوان شخصیت سال صنعت غذا را در سال 1400 ازآن خود کرد. او در چهاردهمین مراسم تقدیر از منتخبین جشنواره کارآفرینان برتر استان تهران رتبه نخست کارآفرینی و اشتغالزایی را به خود اختصاص داد. درواقع در سال 1401 رئیسجمهور از تاجآبادی به عنوان بانوی کارآفرین تقدیر کرد. او به عنوان بانوی نخبه ایرانی، موفق به کسب جایزه رانیا 2024 کنگره جهان اسلام در مالزی هم شده است. مراسم اهدای جایزه رانیا 2024 در کوالالامپور با حضور همسر نخست وزیر مالزی، وزیر امور زنان، خانواده و امور اجتماعی این کشور، معاونان وزارت فرهنگ و گردشگری مالزی، دیپلماتهای خارجی مقیم این کشور و چندین میهمان از کشورهای اسلامی برگزار شده است.
تز دکترایم پروبیوتیک بود اما من تا تولید محصول ادامه دادم
سال 1391 با ایده تولید ثروت از میکروبهای مفید، وارد صنعت شد. اگرچه تحقیقات و توسعه سلول را از سال 1383 شروع کرده بود. نگاه عموم به میکروبها محدود به فساد موادغذایی و بیماریزایی است. اما تاجآبادی و گروهش چهره زیبای میکروبها را به خدمت گرفت و شرکت تک ژن بهعنوان اولین واحد صنعتی تولید میکروبهای کاربردی در صنعت غذا کار خود را شروع کرد. او میگوید:«خدا را شاکرم که طی یک دهه فعالیت توانستیم بیش از 50محصول دانشبنیان در حوزه غذایی، مکملهای دامی و انسانی را تولید کنیم. همچنین برای اولینبار در کشور واکسنهای آبزیان را تولید و به بازار عرضه کردیم.» همه ماجرا از تز دکترای مریم تاج آبادی ابراهیمی شروع شد. این کارآفرین میگوید: «موضوع پایاننامهام پروبیوتیک بود اما من این موضوع را تا تاسیس انجمن و تاسیس کارخانه و تولید محصولات مختلف ادامه دادم.» این استاد دانشگاه اظهار میکند: «عدهای از بچههای تجریی وارد گروه پزشکی میشوند، درواقع در حوزه درمان فعالیت میکنند. گروهی هم وارد زیستشناسی و زیرمجموعههای آن میشوند. من از دسته دوم بودم.» این استاد دانشگاه عنوان میکند: «زیستشناسی سلول ملکولی گرایش میکروبیولوژی خواندم. نگاهم این بود که در حوزه بیوتکنولوژی فعالیت کنم.» به اعتقاد تاجآبادی صنعت بیوتکنولوژی یکی از پردرآمدترین صنایع دنیاست. این صنعت روی دانش است. به این معنا که مواداولیه بسیار ارزانی دارد اما شرایط تولید خاص و دانش فنی است که ارزشافزوده ایجاد میکند. او بیان میکند: «در این شاخه کارم را شروع کردم و با توجه به علاقهای که به حوزه پروبیوتیک داشتم در همین بخش ادامه دادم.»
مکملهای پروبیوتیک برای پیشگیری از دیابت و آلزایمر استفاده میشوند
به گفته این کارآفرین، وقتی نوزادی به دنیا میآید اولین هدیهای که از مادرش میگیرد، پروبیوتیک یا همان میکروبهای مفید است که از شیر مادر و کانال زایمان دریافت میکند. این میکروبهای مفید در مقابل میکروبهای بیماریزا،سد میکروبی ایجاد میکنند. درواقع بدن برای مقابله با بیماریهای مختلف به این سد میکروبی نیاز دارد. تاجآبادی میگوید: «زندگی صنعتی، آلودگی هوا و آنتیبیوتیکها به این سد میکروبی یا همان سیستم ایمنی آسیب میرسانند.» این استاد دانشگاه بیان میکند: «ما این میکروبهای مفید را از فرآوردههای تخمیری مانند ماست و پنیر سنتی جدا میکنیم یا میدهیم به کارخانهها که ماست، پنیر و نان پروبیوتیک تولید کنند یا به صورت مکمل در کارخانهها فروخته میشود. این مکملها در موارد مختلف مانند پیشگیری از دیابت، آلزایمر و... مورد استفاده قرار میگیرند.» او ادامه میدهد:« مکملهای پروبیوتیک مورد مصرف انسان با دو رویکرد ارتقای سلامت عمومی بدن و تاثیرگذاری مثبت بر یک نیاز خاص است. اما تاثیر پروبیوتیکها محدود به سلامت عمومی نیست بلکه با تاثیری که این میکروبهای مفید در مسیرهای متابولیسمی میگذارند حتی روی بیماریهای متابولیک مثل دیابت موثرند و بر همین اساس ما محصول بیو دیاب را بهطور اختصاصی برای افراد دیابتی یا پردیابتی فورمولاسیون و به بازار عرضه کردیم.»
انجمن امروز بیش از 400 عضو دارد
به گفته این کارآفرین در سال 1389 انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند ایران با هیات موسس 21نفره شروع به کار کرده است. تاجآبادی میگوید: «در حال حاضر این انجمن بیش از 400 عضو دارد که اغلب از اعضای هیاتهای علمی و اساتید دانشگاهها هستند.» این استاد دانشگاه بیان میکند: «بعد از تاسیس انجمن این صنعت به اندازهای رشد کرد که در حال حاضر شرکتهای متعددی وجود دارند که در حوزه تولید پروبیوتیک فعالیت میکنند. برخی از این شرکتها به تولید مواداولیه رو آوردهاند و برخی هم مکملها را تولید و به بازار عرضه میکنند.» او ادامه میدهد: «رشد این صنعت سبب شده سال گذشته انجمن دیگری را در زمینه تولیدکنندگان پروبیوتیک تاسیس کنیم.»
در ابتدا با 3نفر شروع کردیم، امروز 300نفر مشغول به کار هستند
به گفته تاجآبادی چند ماه بعد از تاسیس انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند ایران، کارخانه تولید پروبیوتیک نیز تاسیس شد. او بیان میکند: «در ابتدا با 3نفر کار را شروع کردیم و امروز تنها در بخش ما 300 نفر مشغول به کار هستند.» این استاد دانشگاه عنوان میکند: «از آنجایی که تمامی مراحل تولید محصولات دانشبنیان، علمی است ما از متخصصان در مجموعهمان بهره میبریم. اغلب همکارانی که در کنار ما هستند، مدرک بالاتر از فوقلیسانس دارند.» تاجآبادی اظهار میکند: «از آنجایی که خودم دانشگاهی هستم اغلب افراد را از بین دانشجویان خود و دانشجویانی که اساتید دیگر معرفی میکنند، انتخاب میکنم.» این کارآفرین ادامه میدهد: «اغلب از نیروهای جوان بهره میبریم. آنها را تعلیم میدهیم و خدا را شکر امروز مدیران قویای شدهاند.» او اظهار میکند: «برای احداث کارخانه از سرمایه شخصیام استفاده کردم. معتقدم در دنیای کسب و کار نباید بگوییم من زن هستم و باید همه مسئولیتهای محوله را به نحواحسن انجام داد.» این کارآفرین بیان میکند: «معتقدم زنان مسئولیت بیشتری میپذیرند و دقیقتر هستند. این مساله را نه براساس تفکیک جنسیتی بلکه با ارزیابی عملکرد زنانی که با ما همکاری میکنند، میگویم.» او ادامه میدهد: «تعداد زنانی که با ما همکاری میکنند خیلی بیشتر از مردان است.»
از نظر علمی جایگاه پنجمی دنیا را داریم
تاجآبادی میگوید: «از روز اول که این کار را شروع کردم، برنامهام این بود که وارد بازارهای بینالمللی شوم. ایجاد خط تولید در کشورهای دیگر یکی از برنامههای بلندمدتم است. ما از نظر علمی جایگاه پنجمی دنیا را داریم، دلم میخواهد در منطقه اولی باشیم.» این کارآفرین ادامه میدهد: «به جوانها میگویم ما زمانی کار کردیم که در بیابانی تاریک بودیم و مسیر برایمان هموار نشده بود اما امروز بعد از یکدهه فعالیت اتوبان 4بانده با نورافکن برایتان ساختیم.» این استاد دانشگاه بیان میکند: «امروز شتابدهندههایی- سرمایهگذاران روی ایدههای نو- وجود دارند که کافی است جوانی یک فناوری را به تولید نیمه آزمایشگاهی یا نیمهصنعتی برساند، بدون تردید او را کمک خواهند کرد تا محصولش را تولید کند. ما مسیر سختی را رفتیم اما امروز راه برای جوانها بسته نیست.»
به آلمان، فیلیپین، مالزی ، عراق و ترکیه صادرات داریم
موسس انجمن پروبیوتیک و غذاهای فراسودمند ایران میگوید: «ما به کشورهای مختلفی صادرات داریم. به عنوان نمونه ماده اولیه به آلمان صادر میکنیم. محصولات نهایی را هم به فیلیپین، مالزی، عراق، ترکیه و .. صادر میکنیم.» تاجآبادی اظهار میکند: «تحریمها بازار صادرات را محدود کرده است. در برخی کشورها ما ثبت محصول داشتیم - پروسه بسیار سختی است- اما به دلیل تحریمها نتوانستیم صادرات داشته باشیم.» او بیان میکند: «در بازار فعالیت ما بقیه فعالان را رقیب نمیدانیم. آنها همکاران ما هستند. خیلی از شرکتهایی که شکل گرفتند از میان دانشجویانی بودند که با ما همکاری میکردند. تعدادی هم در انجمن بودند که بعدها شرکت راهاندازی کردند. ما در کنار هم تلاش میکنیم تا پاسخگوی تقاضای بازار داخلی باشیم.»