[ حمید رضا خالدی]  چند روز قبل خبری منتشر شد که بعد از اورژانس هوایی و موتوری، اورژانس« دونده» نیز به ناوگان امداد رسانی پایتخت اضافه شده است. این خبر گرچه انعکاس زیادی در فضای مجازی و رسانه ها داشت اما، هنوز اخبار جامعی در مورد جزییات آن منتشر نشده است. موضوعی که باعث شده تا گفت و گویی داشته باشیم با بابک یکتاپرست، سخنگوی اورژانس کشور در تشریح زوایای مختلف این طرح که در زیر می خوانید.

چند روز قبل خبری منتشر شد در مورد آغاز به کار اورژانس «دونده» در تهران. اما جزییات چندانی در مورد آن منتشر نشد. کمی در مورد جزییات این طرح توضیح دهید.
اورژانس« دونده» طرح یا ابتکار جدیدی نیست. در دنیا این شیوه به نام « EMT » معروف است و در بسیاری از کشورهای توسعه یافته و پرجمعیت جهان اجرا می شود. دلیل آنهم واضح است. در زمان اوج ترافیک یا ازدحام جمعیت که ماشین و موتورهای اورژانس نمی توانند خودشان را در کمترین زمان ممکن به بیمار برسانند، تعدادی از پرسنل اورژانس یا کادر درمانی آموزش دیده اند تا با پای پیاده خودشان را به محل حادثه برسانند. منتهی واژه «اورژانس دونده» دقیقا ترجمه تحت الفظی خارجی آن یعنی
« Runner’s Emergency» است ولی ما برای آن عنوان «کد پیاده » را در نظر می گیریم. این طرح سالهاست که در شهرهایی مانند توکیو و نیویورک و... اجرا می شود.  

و در تهران این طرح از چه زمانی استارت خورده است؟
اتفاقا نکته همین جاست. یعنی این طرح از تابستان سال گذشته به صورت آزمایشی آغاز شد. آنهم برای یکسری از نقاط بسیار پرتردد تهران مانند بازار. بعد از آنهم این طرح در زمان اربعین و شب چهارشنبه سوری سال گذشته اجرا شد که اتفاقا بسیار موفق بود. در واقع این طرح حدود یکسال است که آغازشده اما حالا قرار است به صورت گسترده تر و منظم تر در تهران دنبال شود.

سازوکار اجرای این طرح چگونه است؟ یعنی یک تیم مجزا برای این شیوه امداد رسانی در نظر گرفته شده است؟
نه. براساس سازو کار تعریف شده، تعدادی از پرسنل اورژانسی را  که از لحاظ جسمی شرایط مطلوبی دارند انتخاب کرده ایم تا دراین طرح شرکت کنند. در این شیوه، این پرسنل منتخب در محل های کار خود یا نقاط مختلف شهر که در نظر گرفته شده است، مستقر هستند و در صورتی که مرکز هماهنگی ما تشخیص دهد، به ماموریت با پای پیاده اعزام می شوند. البته مسلما تعداد ماموریت های این افراد بسیار کمتر از شیوه های معمول است. دلیل آنهم واضح است. اصولا ما به طور متوسط سالی حدود 20 میلیون تماس با اورژانس را داریم که مشکل  60 درصد از بیماران با همان توصیه های تلفنی که همکاران من می دهند، حل می شود. 30 درصد دیگر بیماران هم در محل، درمان شده و فقط جدود 10 درصد با آمبولانس به مراکز درمانی منتقل می شوند. بنابراین نیروهای تیم اورژانس دونده که مجهز به کیف و تجهیزات ضروری هستند، چندان زیاد نیستند و تعداد ماموریت آنها کمتر است.

این پرسنل فقط در محدوده بازار به ماموریت می روند یا در سایر نقاط شهر هم فعال هستند؟
نه... در تمام نقاط شهر جانمایی شده اند. اما وضعیت بازار تهران متفاوت است. بازار تهران کوچه پس کوچه های تنگ و باریکی دارد که حتی موتور هم نمی تواند در آنجا به راحتی تردد کند یا اینکه ازدحام جمعیت مانع انجام ماموریت در آن نقاط می شود. برای همین ماموریت همکاران پیاده من در این محدوده بیشتر است. با این حال، تشخیص اینکه همکاران ما در چه نقاطی و در چه زمانی به ماموریت اعزام شوند با اتاق فرمان اورژانس است. یعنی اگر اپراتورهای ما تشخیص دهند که در محدوده ای از شهر، به دلیل ازدحام جمعیت یا قفل شدن ترافیک نیاز به اعزام ماموران پیاده است، آنها را به نقاطی که برای استقرار شان در نظر گرفته شده می فرستند تا در صورت نیاز به ماموریت اعزام شوند. اما در کل در یکسری از بازه های زمانی مانند عید و پیاده روی اربعین و... این ماموران امداد رسان فعال تر هستند.

گفتید که حدود یکسال است از آغاز این طرح می گذرد. در طول این یکسال ارزیابی شما از اجرای آن چه بوده است؟
مثبت بوده است. کمااینکه براساس گزارش های ما، زمان رسیدن نیروهای اورژانس به محل حادثه نصف و حتی یک سوم شده است. مثلا در بازار تهران زمان حضور همکاران ما، از چیزی حدود 30 دقیقه به 13 دقیقه رسیده است.

این طرح فقط در تهران اجرا می شود یا قرار است در سایر شهرهای بزرگ کشور هم عملیاتی شود؟
فعلا در تهران اجرایی شده ولی اگر لازم باشد در سایر شهرها نیز عملیاتی خواهد شد. گرچه ترافیک و جمعیت اکثر شهرهای ما آنقدر فشرده و متراکم نیست که نیاز به کد پیاده داشته باشیم . مگر در شهرهایی مانند یزد که کوچه های باریک آشتی کنان(کوچه هایی که آن قدر باریک بودند که دو نفر به زحمت می توانستند همزمان از آن عبور کنند) زیادی دارد که موتور هم نمی تواند در آنجا تردد کند.احتمال اینکه در این شهر نیز به زودی این تیم ها فعال شوند وجود دارد.

از اسم این طرح اینگونه برمی آید که باید ماموران شما دونده های خوبی باشند درست است؟ یعنی باید آموزش های خاصی را پشت سر گذاشته باشند؟
نه. ولی در عین حال همکارانی انتخاب می شوند که از توانایی جسمی بالایی برخوردار باشند.در واقع  اورژانس دونده شامل نیروهای اورژانس حرفه‌ای است که به شکل پیاده و پرسرعت به محل حادثه اعزام می‌شوند. این تیم‌ها بطور معمول مجهز به تجهیزات کمک‌های اولیه، دستگاه‌های احیا و ابزارهای ارتباطی پیشرفته هستند.