اسدالله علم، وزیر دربار و از نزدیکترین چهره‌ها به محمدرضا شاه، تنها رجل سیاسی دوران پهلوی دوم است که خاطرات خود از ١٠ سال همنشینی نزدیک با شخص شاه و خاندان پهلوی را مکتوب کرده است. این تقریرات در ٧ جلد تحت عنوان «یادداشت‌های علم» به چاپ رسیده‌اند و ما در این ستون به تناوب این یادداشت‌ها را مرور می‌کنیم.
رشوه‌خوار مورد مرحمت
امروز یک روز فلسفی در پیشگاه شاهنشاه داشتم. به عرض رساندم فلان شخص از یک کار کوچک 3 میلیون دلاری که برای کتابخانه امام رضا انجام داده‌ایم 500 هزار دلار رشوه گرفته است. این شخص (امیرهوشنگ دَوَلو) را شاهنشاه خوب می‌شناسند و مورد مرحمت است. خیلی تعجب فرمودند که این مردکه تریاکی در این سن 70 سالگی این پول‌ها را برای چه می‌خواهد؟ عرض کردم زن جوان دارد! خندیدند، فرمودند: «چه فایده؟» عرض کردم فایده‌اش برای دوستان است و زنش او را به رشوه‌گیری تشویق می‌کند… بعد فرمودند: «جای تعجب است که این شخص می‌گوید می‌خواهم 30 سال دیگر زنده باشم.»... عرض کردم: «تریاکی پدرسگ نمی‌میرد...» فرمودند: «اما این مردکه دنیا را گرفته است وگرنه پول امام رضا را نمی‌خورد.» عرض کردم: «اتفاقاً غلام که در زیر سایه اعلیحضرت همه چیز دارم درست وضع معکوسی پیدا کرده‌ام. دیگر نه هوس جاه و مقام دارم و نه حرص پول، همین که دارم بس است، زیادی برای چه؟» فرمودند: «تو درست فکر می‌کنی.»... باری در این زمینه‌ها صحبت بسیار شد.56.3.3

خوش رقصی برای عربستان
پیش‌نویس مصاحبه شاهنشاه را با روزنامه عُکاظ عربستان سعودی تقدیم کردم. عرض کردم: «صفحه ۱۰ را علامت گذاشته‌ام، وظیفه‌ام حکم می‌کند که به عرض مبارک برسانم، در خصوص مذهب شیعه شاهنشاه باید سخت کوش باشند. خیلی با دقت ملاحظه فرمودند. مدتی فکر کردند، فرمودند: «حق با تو است آن قسمتی را که گفته‌ام شیعه مسئله سیاسی بوده است، می‌زنیم. عرض کردم البته خیلی فرق بزرگی حاصل می‌شود، ولی در خصوص خود مذهب هم باید به نظر غلام سخت‌کوشی بیشتری کرد. فرمودند: «نه، دیگر عیبی ندارد، به همین صورت بده منتشر شود.»55.3.5

نصایح شاهنشاه به آمریکا
از حضور مبارک پرسیدم آیا از مذاکرات اعلیحضرت همایونی با سایروس ونس (وزیرخارجه آمریکا) کسی صورت جلسه تهیه کرد؟ چون حیف است نصایح و فرمایشات شاهنشاه یادداشت نشود. ملاحظه فرمایید راهنمایی‌های شاهنشاه به نلسون راکفلر در کیش هنوز هم که هنوز است راهنمای سیاست آمریکا در آفریقاست و کیسینجر حرامزاده آن را قدم به قدم تعقیب می‌کرد و گزارش به عرض مبارک می‌رساند. فرمودند: «متأسفانه چیزی تهیه نشد، چون شخص ثالثی در بین نبود.»56.2.29