[ شهروند]  «شما نمی‌توانید در منزل بنشینید. حتی اگر مثل سگ مریض بشوید، باید بگویید عزیزم، من می‌توانم و موفق می‌شوم. حتی اگر رأی بدهید و سپس بمیرید، یادتان باشد که ارزشش را دارد...اگر می‌خواهید آمریکا را از دست جو بایدنِ فاسد نجات دهید، باید در قدم اول رأی بدهید.»(1) اینها بخشی از سخنان ترامپ در جمع هواداران خود برای تشویق آنان به رأی دادن به وی در انتخابات درون حزبی در ایالت آیوواست که دمای هوا در آن به منفی 25درجه رسیده است. رقابت درون حزبی جمهوریخواهان از آیووا نخستین مرحله رقابت آنان است و آغاز مقتدرانه با آرای بالا، برای ترامپ در همین قدم اول اهمیت زیادی دارد. ران دیسانتیس فرماندار سابق فلوریدا، نیمراتا نیکی‌هیلی سفیر سابق آمریکا در سازمان ملل و ویوک راماسوامی تاجر و فعال اقتصادی، رقبای درون حزبی ترامپ هستند که تحرکات بسیاری در هفته‌های اخیر داشته‌اند. هر چند تحلیلگران شانس آنان را در نسبت با ترامپ ناچیز ارزیابی می‌کنند. به بهانه آغاز رقابت درون حزبی جمهوریخواهان نگاهی به وضعیت کاندیداهای آنان خواهیم داشت.

انتخابات درون حزبی، گام راحت ترامپ
پایگاه ان‌پی‌آر(رادیوی ملی آمریکا) درباره انتخابات درون حزبی جمهوریخواهان نوشته است: «جلسات حزبی نخستین فرصت برای رأی‌دهندگان جمهوریخواه است تا در مورد اینکه چه‌کسی می‌خواهد نامزد انتخاباتی شود، بررسی کنند. این نخستین آزمایش تسلط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، در پایگاه جمهوریخواه خواهد بود. او در نظرسنجی‌ها برای آیووا و در سطح ملی پیشتاز است، هر چند با 91اتهام جنایت جنایی و مدنی،  ازجمله اقداماتی که به‌عنوان رئیس‌جمهوری در رابطه با شورش 6ژانویه انجام داد، مواجه است.» در انتخابات درون حزبی یا اصطلاحا «مقدماتی بسته» اعضای هر حزب به کاندیدای حزب خود رأی می‌دهند و همه اعضای حزب بدون دخالت حزب یا رهبری آن می‌توانند خود را برای انتخابات نامزد کنند و برای پیروزی در این مرحله به اکثریت آرا نیاز نیست و هر کاندیدایی که بیش از دیگران رأی بیاورد به‌عنوان کاندیدای حزب در انتخابات عمومی شرکت می‌کند.(2) البته در برخی ایالت‌ها نیز شرط کسب بیش از 50درصد آرا وجود دارد و چنانچه هیچ کاندیدایی موفق به کسب 50درصد آرا نشود، انتخابات به دور دوم کشیده می‌شود.(3) براساس نظرسنجی 8ماه قبل پایگاه هیل، ترامپ 61درصد آرای درون حزبی جمهوریخواهان را به خود اختصاص داد.(4) همچنین حدود 5ماه قبل نیز در نظرسنجی «نیویورک تایمز/سی‌ینا کالج» ترامپ 54درصد آرای درون حزبی را کسب کرد و دیسانتیس فقط موفق به جلب 17درصد آرا شد.(5) مطابق اعلام برخی رسانه‌ها، نیکی هیلی پس از مناظره با دیسانتیس رشدی 3درصدی در آرا را تجربه کرد، اما به‌نظر نمی‌رسد بتواند در ادامه به پای ترامپ برسد.
دوم شدن در رقابت‌های درون حزبی برای نیکی هیلی بلندپرواز، جهت کسب پست‌های مهم در دولت احتمالی ترامپ یا خیز برداشتن برای تبدیل شدن به یک سناتور یا نماینده کنگره قوی یا یک وزارتخانه مهم نیز دارای اهمیت است. چنانچه ترامپ از آیووا و سپس نیوهمپشایر آغاز قدرتمندی داشته باشد بعید به‌نظر می‌رسد دیسانتیس یا نیکی هیلی در ادامه بتوانند خطر خاصی برای وی ایجاد کنند. یورونیوز در این‌باره نوشته است: «درحالی‌که ترامپ با اعتماد به نفس پیش می‌رود، رقیب اصلی او، ران دیسانتیس، فرماندار فلوریدا، برای بقای سیاسی خود در رقابتی برای کسب مقام دوم می‌جنگد. نیکی هیلی، سفیر سابق سازمان ملل متحد، تنها زن در این رقابت نیز، در مقابل دیسانتیس ایستاده است. این دو در هفته‌های اخیر به‌شدت رقابت کرده‌اند تا به‌عنوان جایگزین مطرحی برای رئیس‌جمهوری سابق ظاهر شوند، رئیس‌جمهوری‌ای که ممکن است تا پایان سال به‌عنوان یک مجرم محکوم شود.»(6) البته این نکته نیز جای طرح دارد که بی‌بی‌سی در مطالبی از قول هیلی و دیسانتیس صحت برخی نظرسنجی‌های آمریکا را زیر سؤال برده است.(7)

حملات راماسوامی؛ طراحی تیم ترامپ؟
ویوک راماسوامی که همچون نیکی هیلی، اصلیتی هندی دارد و حتی به اندازه دیسانتیس و هیلی رقیب جدی‌ای برای ترامپ به‌حساب نمی‌آید، در ابتدا به‌عنوان حامی ترامپ، خود را در افکار عمومی مطرح کرد، اما در ادامه با وارد شدن به رقابت در نزدیکی و دوستی وی با ترامپ تردید ایجاد شد. وی اخیرا در حرکاتی جنجالی تخریب‌هایی علیه ترامپ انجام داده که بیشتر به پاس گل و طراحی پشت پرده برای تقویت ترامپ شبیه است تا رقابت جدی و حساب شده. نیویورک تایمز با اشاره به حرکات تبلیغاتی تخریبی طرفداران راماسوامی و حمله تند یکی از طرفداران ترامپ به وی آورده است: «در ویدئویی که اخیرا در رسانه‌های اجتماعی منتشر شد راماسوامی از ترامپ ستایش کرد، اگرچه او با عبارات توطئه‌آمیز استدلال کرد که «سیستم» ترامپ را از کاخ سفید دور نگه می‌دارد و در عوض، نیکی هیلی را که راماسوامی او را «عروسک خیمه شب بازی» نامید، انتخاب خواهد کرد. راماسوامی که ظاهرا با پرشورترین مدافع رئیس‌جمهوری سابق در مبارزات انتخاباتی بوده، اکنون در مقابل  ترامپ نامزد شده است، اگرچه ترامپ با خوشحالی مخالفان خود را در این رقابت در شبکه‌های اجتماعی به سخره گرفته، اما احترام خود را به راماسوامی حفظ و حتی او را به‌عنوان یک حامی وفادار تحسین کرده است.»(8) به‌نظر می‌رسد در پشت سخنان ظاهرا انتقادی راماسوامی علیه ترامپ، و جمله وی با عنوان تلاش سیستم برای حذف ترامپ و بالاکشیدن هیلی، طراحی برای تخریب هیلی به‌عنوان کاندیدای موردپسند لابی‌ها و رقبای ترامپ و احیای مجدد وجهه ترامپ به‌عنوان منتقد و مخالف دست‌های پشت پرده سیاست، نهفته است. بعید نیست راماسوامی با نوعی پاس گل دادن هماهنگ با تیم ترامپ در صدد سوق دادن بخشی از آرای هیلی به‌سوی ترامپ باشد.

مناظره‌ای که کار دست هیلی و دیسانتیس داد
ران دیسانتیس و نیکی هیلی در ماه‌های اخیر با انتقادات محتاطانه و در مواردی صریح از ترامپ، در عین تلاش برای معرفی خود به‌عنوان چهره حزبی قوی و مناسب برای جانشینی ترامپ، در صدد نمایش چهره‌ای معقول، پخته، قانون‌گرا و تعامل‌گرا در جامعه آمریکا نیز برآمده‌اند. روند فعالیت این دو در مقاطعی رو به رشد ارزیابی می‌شد، اما نخستین مناظره آنان هر چند با پیروزی نسبی هیلی تمام شد، اما در مجموع سبب تخریب وجهه هر دو نفر آنان و کمک به ترامپ شد. صدای آمریکا درباره مناظره چند روز قبل این دو که بدون حضور ترامپ برگزار شد، آورده است: «دیسانتیس و هیلی در اکثر دقایق این مناظره دو ساعته از برنامه‌های یکدیگر انتقاد کردند. در این میان، به ندرت از ترامپ، نامزد پیشتاز حزب جمهوریخواه، انتقاد شد...در طول مناظره دو ساعته، دیسانتیس چندین بار به  هیلی به‌دلیل تغییر موضعش در مورد مسائل مهم حمله کرد. این موضوع باعث شد تا نیکی هیلی، بارها مخاطبان را به وب‌سایتی ارجاع دهد که فهرستی از آنچه او دروغ‌های ران دیسانتیس خواند، منتشر کرده است.»(9) در مجموع به‌نظر می‌رسد ترامپ در شروع نبرد انتخاباتی خود از آیووا، کار راحتی در پیش دارد و بعید نیست با فاصله چشمگیری از دیسانتیس و هیلی پیش بیفتد. جدال هیلی و دیسانتیس نیز برای جایگاه دومی و سومی و کم کردن فاصله با ترامپ بستگی به نحوه تبلیغات و طراحی آنان برای کاهش وجهه یکدیگر و ایضا ترامپ دارد و راماسوامی نیز ممکن است به‌عنوان منتقد ترامپ روند پاس گل دادن به او را ادامه دهد یا به نفع ترامپ نیز کناره‌گیری کند.

پی‌نوشت:
1) isna.ir/xdQnJ4
2) و 3)    ن.ک: سیاست و حکومت در ایالات متحده، نوشته محمد امجد، صص 134-135
4) parsi.euronews.com/2023/05/17/61-percent-of-gop-primary-voters-back-trump-in-new-poll
5) http://fna.ir/3e3t8c
6) euronews.com/2024/01/15/trump-urges-supporters-to-brave-winter-storms-and-vote-for-him-in-iowa-caucuses
7) https://www.bbc.com/news/world-us-canada-67977215
8) nytimes.com/2024/01/13/us/politics/trump-attacks-ramaswamy-iowa.html
9) ir.voanews.com/a/haley-desantis-snipe-at-each-other-in-iowa-trump-skips-debate-for-town-hall-/7435949.html