ایران پنجشنبه نظرات خود را برای نهایی کردن مذاکرات رفع تحریمها به انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ارائه داد. ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در این باره گفت: «پس از دریافت پاسخ آمریکا، تیم کارشناسی جمهوری اسلامی ایران آن را به دقت مورد بررسی قرار داده و پاسخهای ایران، پس از ارزیابی در سطوح مختلف، تدوین و به هماهنگکننده تحویل داده شد.» کنعانی اظهار داشت: «متن ارسالی دارای رویکردی سازنده با هدف نهایی کردن مذاکرات است.»
ساعاتی بعد ایالات متحده در اقدامی شتابزده و تلاش برای انداختن توپ در زمین ایران، پاسخهای ارائه شده از سوی ایران را غیرسازنده خواند. «ودانت پتل»، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با صدور بیانیهای رسمی ادعا کرد: «ما در حال مطالعه و بررسی [نظرات ایران] هستیم و از طریق اتحادیه اروپا نیز پاسخ خواهیم داد، اما متاسفانه این [پاسخ ایران] سازنده نبود».
پیش از این نیز، یک مقام ارشد دولت بایدن که نامی از او برده نشد، به برخی خبرنگاران آمریکایی گفته بود: «در حال بررسی پاسخ ایران هستیم اما پاسخها امیدوارکننده نیستند.» همزمان رسانههای غربی و عناصر وابسته به رژیم صهیونیستی بر کلیدواژههای مرتبط با «مذاکرات وین» و «برجام» در شبکههای مجازی خیمه زده و با انتشار گزارشهای یکسویه موجی منفی علیه پاسخ ایران به راه انداختهاند.
نشریه واشنگتن پست در گزارشی ادعا کرد: «چشمانداز احیای توافق هستهای ایران روز پنجشنبه یک گام به عقب برگشت، زیرا دولت بایدن اعلام کرد که آخرین پیشنهادهای تهران «سازنده» نبوده است.» لارنس نورمن، خبرنگار روزنامه والاستریت ژورنال آمریکا نیز در توییتی که روز جمعه منتشر شد توپ تاخیر در حصول توافق نهایی را در زمین ایران انداخت و نوشت که پس از پاسخهای ارائهشده از سوی ایران، دورنمای جمعبندی مذاکرات در هفته آینده به فنا رفت. استفانی لیختناشتاین، خبرنگار پولتیکو در توییتی نوشت: «یک دیپلمات اروپایی ضمن موافقت با ارزیابی منفی ایالات متحده از پاسخ ایران گفت که جواب تهران «منفی و غیرمنطقی» به نظر میرسد. شخص دیگری افزود پاسخ ایران «اصلا خوب به نظر نمیرسد».
این درحالی است که درخواست ایران برای رفع موثر تحریمها و مختومه شدن ادعاهای پادمانی بهعنوان الزامات شکلگیری یک توافق قابل اتکا و پایدار، از سوی طرفهای مقابل معقول و منطقی توصیف شده است.
اولین اظهارات امیرعبداللهیان پس از پاسخ برجامی به آمریکا
وزیر خارجه در اولین اظهارات خود پس از پاسخ ایران به آمریکا در گفتگو با وزیر امور خارجه سلطنت عمان درباره احیای برجام، تأکید کرد که ایران در فرآیند تهیه پاسخ، تسریع و تسهیل جمعبندی مذاکرات را مد نظر قرار داشته است.
برای واشنگتن، پاسخ «سازنده» معمولا به معنای پذیرش شرایط ایالات متحده است
محمد مرندی، مشاور تیم مذاکرهکننده هستهای نوشت: «ایران همانطور که وعده داده بود پاسخ داده است. وقت آن است که تیم بایدن تصمیم جدی بگیرد.» محمد مرندی، مشاور تیم مذاکرهکننده هستهای در خصوص پاسخ ایران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا در صفحه شخصی خود نوشت: «ایران همانطور که وعده داده بود پاسخ داده است. وقت آن است که تیم بایدن تصمیم جدی بگیرد.»
او افزود: «برای ایالات متحده، (پاسخ) «سازنده» معمولا به معنای پذیرش شرایط ایالات متحده است. برای ایران این به معنای توافقی است که متعادل و تضمینشده باشد.»
مرندی ادامه داد: «اگر آمریکا تصمیم درستی بگیرد، میتوان سریعا به توافق دست پیدا کرد.»
واکنش دستیار وزیر خارجه به برخی تحلیلها درباره پاسخ ایران به آمریکا
سیدرسول موسوی در صفحه توییتر خود در ارتباط با این تحلیلها و اظهارنظرها نوشت: «چرا وقتی هنوز آمریکا جواب ایران را نداده حکم از دست رفتن فرصت صادرات نفت به اروپا صادر میشود؟چرا وقتی سخنگوی NSA آمریکا (آژانس امنیت ملی آمریکا) میگوید رئیسجمهوری فقط در چارچوب امنیت ملی آمریکا پاسخ میدهد، ایران در پاسخش امنیت ملی خود را نادیده بگیرد؟چرا وقتی اروپا به بهانه تحریم، داروی کودکان ما را نمیدهد نگران زمستانش باشیم؟»
تعویق مذاکرات وین تا بعد از انتخابات کنگره؟
یک مجله آمریکایی با اشاره به نزدیک بودن انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا (هشتم ماه نوامبر- ۱۷ آبان ۱۴۰۱) و لزوم بررسی مفاد توافق هستهای در این نهاد، از احتمال تعویق مذاکرات وین تا بعد از برگزاری انتخابات مزبور خبر داد.
مجله پولتیکو چاپ آمریکا در گزارشی درباره واکنش آمریکا به پاسخ ایران به اتحادیه اروپا نوشت: «آمریکا پاسخ ایران را عقبگرد عنوان کرده و اکنون مذاکرات هستهای در خطر نابودی است.»
میان دو حزب جمهوریخواه و دموکرات در ارتباط با بازگشت آمریکا به برجام اختلافات عمیق و شدیدی وجود دارد و این روزها تلاش جمهوریخواهان برای ممانعت از بازگشت دوباره واشنگتن به برجام و تصمیم جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا در این خصوص بشدت افزایش یافته است. این رسانه انگلیسی زبان با اشاره به اینکه واشنگتن پاسخ ایران را «کاملا دلسردکننده» میداند، افزود: «در چنین فضایی معلوم نیست دو کشور چقدر تمایل به تلاش برای احیای برجام خواهند داشت.» پولتیکو با اشاره به اینکه موضوع هستهای هم در ایران و هم در آمریکا بسیار حساس است، نوشت: «حساسیت موضوع آن قدر بالاست که روز پنجشنبه گروهی از نمایندگان آمریکا در نامهای به بایدن درباره ابعاد توافق ابراز نگرانی کردند.»
پولتیکو تصریح کرد: «برخلاف نظر حامیان برجام، پاسخ منفی دولت بایدن و همچنین منابع اروپایی به این معنی است که با وجود حدود یکسالونیم مذاکره، احیای توافق نزدیک نیست.»
این مجله غربی در ادامه از لزوم بررسی توافق هستهای در کنگره آمریکا خبر داد و نوشت: «با توجه به نزدیک بودن انتخابات میاندورهای ماه نوامبر، نمایندگان کنگره به ویژه دموکراتها ترجیح میدهند هفتههای پیش رو را به بحث درباره توافق هستهای با ایران اختصاص ندهند.» علی واعظ، تحلیلگر ارشد گروه بینالمللی بحران در امور ایران نیز در این باره گفت: «با از دست رفتن فرصت کنونی، تصور اینکه ممکن است توافقی پیش از انتخابات میاندورهای کنگره حاصل شود، دشوار است.»
کارشناسان سیاسی معتقدند با توجه به اینکه کنگره آمریکا در گذشته در خصوص برجام نظر مساعد داشته است و آمریکا در دوران ترامپ از آن خارج شده نیازی به تایید دوباره آن وجود ندارد.
سفیر فرانسه: اراده سیاسی برای احیای برجام وجود دارد
در همین حال در شرایطی که منابع آمریکایی مثل پولتیکو ساز مخالف را علیه توافق هستهای کوک کردهاند اما برخی کشورهای اروپایی واکنش مثبتی به پاسخ ایران دادهاند و سفیر و نماینده دائم فرانسه در سازمان ملل که کشورش ریاست دورهای شورای امنیت در ماه جاری میلادی (سپتامبر) را برعهده دارد، گفت: «به نظر میرسد اراده سیاسی برای احیای برجام وجود دارد.» نیکولاس دو ریوایر، سفیر و نماینده فرانسه در سازمان ملل روز پنجشنبه به وقت محلی در جمع خبرنگاران افزود: «بر اساس نشانههایی که داریم دستیابی به توافق چندان دور از دسترس بهنظر نمیرسد.» امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه نیز، روز پنجشنبه در یک سخنرانی برای سفرای فرانسه گفت: «امیدوارم که در چند روز آینده برجام به نتیجه برسد.»