شهروند| در سال‌های اخیر پروژه «شبکه ملی اطلاعات» در دستور کار دولت‌‌های مختلف قرار گرفته و حواشی بسیار زیادی را به وجود آورده است.
متاسفانه به دلیل عدم اطلاع‌رسانی دقیق، درست و به اندازه درباره این شبکه، به محض اینکه کاربران ایرانی این نام را می‌شنوند، افکاری مانند اینترنت محدود و بسته و به دور از ارتباطات بین‌المللی به ذهن‌شان خطور می‌کند. بنابراین، نیاز است که در این زمینه اطلاعات دقیقی به مردم داده شود تا نگرانی‌های احتمالی‌شان رفع شود.
در تعریف شبکه ملی اطلاعات می‌توانیم بگوییم که این شبکه پروژه‌ای برای توسعه شبکه زیرساخت امن و پایدار ملی در ایران است. این شبکه با نام‌های دیگری مانند اینترنت ملی، اینترانت ملی ایران و شبکه ملی اینترنت نیز شناخته می‌شود. بر اساس تعریفی که در تبصره ۲ ماده ۴۶ قانون برنامه پنجم توسعه درباره شبکه مورد بحث آمده است و شورای عالی فضای مجازی نیز آن را تصویب کرده، شبکه ملی اطلاعات کشور، شبکه‌ای مبتنی بر قرارداد اینترنت (آیپی)، به همراه سوییچ‌ها و مسیریاب‌ها و مراکز داده‌ای است؛ به صورتی که درخواست‌‌های دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می‌شوند، به هیچ‌وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت، خصوصی و امن داخلی در آن
فراهم شود.
توسعه ۲۰ ترابیتی ظرفیت لایه هسته شبکه ملی اطلاعات
روز گذشته معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر لزوم توسعه ظرفیت شبکه بر اثر افزایش میزان مصرف به‌دلیل شیوع کرونا و توسعه فناوری اطلاعات و ابزار و خدمات لایه کاربری، گفت: «بنا شده با استفاده از توان تولید داخل، یک افزایش ۲۰ ترابیتی برای ظرفیت لایه هسته شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم.»
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، به‌تازگی اظهار کرد: «ظرفیت شبکه ارتباطی کشور چهار لایه دارد که شامل دسترسی از منزل تا مرکز مخابرات، شبکه داخل شهر، استانی و گیت‌وی بین‌المللی می‌شود. بخش زیادی از این لایه‌ها در اختیار اپراتورهای مختلف است و تنها شبکه زیرساخت در اختیار وزارت ارتباطات است که در حال حاضر شبکه زیرساخت ظرفیت ۳۴ ترابیت برثانیه است و بنا داریم تا پایان سال آینده ۷۰ درصد ظرفیت فعلی، یعنی ۲۰ ترابیت دیگر به آن اضافه کنیم.»
وی با بیان اینکه در بخش گیت‌وی بین‌الملل نیز مشکلی وجود ندارد، افزود: «البته در ماه‌های گذشته با قطعی‌هایی در کابل‌های دریایی روبه‌رو بودیم و حدود هفت‌درصد ظرفیت ما از این طریق دچار آسیب شد. ما در هر لایه، نقاط چالشی را استخراج کردیم و از سوی دیگر ماموریت ویژه به رگولاتوری داده‌ایم که موضوع سرعت و کیفیت اینترنت را دنبال کند. رگولاتوری نیز هر هفته جلساتی با مدیران عامل اپراتورها داشته و در حال استخراج نقاط چالش‌برانگیز برای حل کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت مسائل مربوط به اینترنت است.»
افزایش ظرفیت در راستای طرح توسعه شبکه انتقال شبکه ملی اطلاعات
در این راستا حمید فتاحی، مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت، با اشاره به طرح توسعه شبکه انتقال شبکه ملی اطلاعات، گفت: «شرکت ارتباطات زیرساخت وظیفه دارد به‌صورت دائمی میزان نیازمندی شبکه را ارزیابی و پایش کند و بر اساس نیازمندی‌ها این ظرفیت را توسعه دهد، همانطور که در سال‌های گذشته این اتفاق افتاده بود و نیازمندی‌ها ارزیابی و طرح‌های توسعه شبکه انتقال اجرا شده بود.»
معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات ادامه داد: «در حال حاضر با توجه به افزایش میزان مصرف به دلیل شیوع کرونا و توسعه فناوری اطلاعات و ابزار و خدمات لایه کاربری اتفاق‌افتاده، تیم فنی شرکت زیرساخت جمع‌بندی کرد که باید ظرفیت را توسعه دهیم و پیش‌بینی شده که برای سال ۱۴۰۱، با استفاده از توان تولید داخل، یک افزایش ۲۰ ترابیتی برای ظرفیت لایه هسته شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم.»
فتاحی در پاسخ به اینکه تاثیر این افزایش ظرفیت در استفاده کاربران چیسـت، بیان کرد: «در حال حاضر در این زمینه ضعفی نداریم و درصدی از این ظرفیت هم اضافه است، اما از آنجایی که هرچقدر مصرف بیشتر شود، شبکه لایه ما هم اشباع می‌شود، ما باید ظرفیت بیشتری را آماده کنیم. این افزایش ظرفیت هم برای زمانی است که شبکه انتقال فعلی اشباع شود و ما باید ظرفیت را برای آینده پیش‌بینی کرده باشیم.»
مجوز فروش اموال مازاد وزارت ارتباطات برای توسعه شبکه ملی اطلاعات
در لایحه بودجه ۱۴۰۱ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف است به مولدسازی اموال و دارایی‌های غیرمنقول و همچنین تغییر کاربری و فروش اموال غیرمنقول مازاد خود و دستگاه‌های تابعه تا سقف ۱۰۰ هزار میلیارد ریال. منابع حاصله پس از واریز به خزانه‌داری کل کشور از طریق صندوق پیشرفت و عدالت ایران به وزارتخانه مربوط اختصاص می‌یابد تا صرف توسعه شبکه ملی اطلاعات شود.
مطابق بند «ح» این تبصره نیز دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۲۹ قانون برنامه ششم توسعه و نهادهای عمومی مکلف هستند به منظور بهره‌گیری از منابع ملی برای سرعت‌بخشی به توسعه شبکه ملی اطلاعات با اعلام وزارت ارتباطات و در صورت داشتن ظرفیت، ابنیه و زیرساخت‌های خود از قبیل تیرهای انتقال، کانال‌ها، داکت‌ها و فضاهای مناسب نصب، تجهیزات ارتباطی خود را وفق تعرفه‌های مصوبه کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات در اختیار اپراتورهای مخابراتی قرار دهند.
معاون وزیر ارتباطات با تاکید بر لزوم توسعه ظرفیت شبکه بر اثر افزایش میزان مصرف گفت: «بنا شده با استفاده از توان تولید داخل، یک افزایش ۲۰ ترابیتی برای ظرفیت لایه هسته شبکه ملی اطلاعات داشته باشیم.»
عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، به‌تازگی اظهار کرد: «در حال حاضر شبکه زیرساخت ظرفیت ۳۴ ترابیت برثانیه است و بنا داریم تا پایان سال آینده ۷۰ درصد ظرفیت فعلی، یعنی ۲۰ ترابیت دیگر به آن اضافه کنیم.»
در لایحه بودجه ۱۴۰۱ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات مکلف به فروش اموال غیرمنقول مازاد خود و دستگاه‌های تابعه تا سقف ۱۰۰ هزار میلیارد ریال است. باید منابع حاصله صرف توسعه شبکه ملی اطلاعات شود.