شهروند| استفاده از کارت سوخت از 20 مرداد برای چهار استان و ازجمله تهران اجباری می‌شود. مدیران وزارت نفت می‌گویند که این چهار استان فعلا به صورت آزمایشی انتخاب شده‌اند و پس از آن همه رانندگان ایرانی ملزم هستند برای سوختگیری کارت سوخت‌شان را همراه ببرند و جایگاهداران دیگر اجازه ندارند کارت سوخت خود را در اختیار این افراد قرار دهند. بیژن زنگنه، وزیر نفت گفته است که اجباری‌شدن کارت سوخت به معنی برگشت سهمیه‌بندی‌ها نیست و فعلا تصمیم بر این است که با برگشت کارت سوخت، قاچاق بنزین را کنترل کنند.
اما الزامی‌شدن استفاده از کارت سوخت چگونه می‌تواند قاچاق بنزین را کنترل کند؟ رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «اینکه میزان مصرف سوخت و اشخاص مصرف‌کننده مشخص باشد، باعث شفافیت می‌شود و همین موضوع دست نهادهای نظارتی را برای کنترل قاچاق سوخت باز می‌گذارد.»
او توضیح می‌دهد: «به‌عنوان مثال اگر نهادهای نظارتی متوجه شوند که کسی با کارت سوخت خود بیش از اندازه و به صورت غیرمتعارف سوختگیری می‌کند، آنها می‌توانند از او دراین‌باره پاسخ بخواهند.» پدیدار درباره ساز و کار نظارتی سوختگیری با کارت بنزین به «شهروند» توضیح می دهد: «سوخت گیری با کارت بنزین در استان های مرزی اجباری است و این الزام بسیار درست بوده است.»
او ادامه می دهد: «یکی از مدیران شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی تعریف می کرد که در یکی از شهرهای مرزی متوجه می شوند که برخی از کارت های سوخت در یک روز تا 300 لیتر بنزین سوخت گیری می کردند. طبیعی است که اگر شما راننده تاکسی هم باشید بیشتر از 30 تا 40 لیتر در روز بنزین نمی زنید و وقتی مصرف سوخت روزانه تان به این حد برسد یعنی مصرف مشکوک دارید.»
رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران تاکید می کند: «شرکت پالایش و پخش فرآورده های نفتی اگر میزان مصرف روزانه یک خودرو را با کارت سوخت نامتعارف تشخیص دهد آن کارت سوخت را از دسترس خارج می کند اما اینکه سقف مشخصی برای مصرف روزانه افراد تعریف کرده باشد، خیر این سقف در حال حاضر وجود ندارد و در آینده ممکن است این شرکت برای مصارف نامتعارف قیمتی معادل فوب خلیج فارس تعیین کند.»
پدیدار درباره نحوه برخورد با افرادی که خارج از عرف بنزین مصرف می کنند، نیز توضیح داد: « قوانین تخصصی در این باره وجود ندارد اما بر اساس قوانین ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز می توان مصارف عجیب و غیرمتعارف را مشمول حکم های جزایی خاص کند. »
توقف خرید و فروش کارت سوخت
کارت سوخت به ایستگاه پایانی خود نزدیک شد و براساس آن‌چه شرکت پخش و پالایش فرآورده‌های نفتی اعلام کرده از 20 مرداد استفاده از کارت سوخت الزامی می‌شود. مسئولان شرکت پخش و پالایش می‌گویند که با اجرایی‌شدن این تصمیم می‌توان پرونده کارت‌های مهاجر به استان‌های مرزی و قاچاق سوخت را بست. آخرین آمار اعلامی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز از این حکایت دارد که روزانه حدود 8.5میلیون لیتر بنزین از طریق مرزهای کشورها قاچاق می‌شود.
رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «تفاوت قیمت داخلی و خارجی حامل‌های سوخت یک تجارت پرسود و کم‌هزینه را برای مرزنشینان ایجاد کرده و به همین خاطر گرایش به این سمت درحال افزایش است.» به گفته او در حال حاضر بنزین به صورت میانگین لیتری 10هزار تومان از قاچاقچیان خریداری می‌شود که 10 برابر قیمتی است که بنزین در ایران فروخته می‌شود.
رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: «بیشترین قاچاق سوخت از طریق استان سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و بوشهر به کشورهای پاکستان، افغانستان، اقلیم کردستان عراق و ترکیه صورت می‌گیرد که به دلیل نداشتن نفت، قیمت بنزین در آنها حدودا دو برابر قیمت فوب خلیج فارس است.» آن‌گونه که این مقام مسئول در بخش خصوصی توضیح می‌دهد بعد از اعمال محدودیت در میزان سوختگیری در استان‌هایی همچون سیستان‌وبلوچستان شاهد سیل کارت سوخت‌های سایر مناطق کشور به این استان‌ها بودیم. اما شفاف‌شدن میزان سوختگیری هر خودرو از دیگر فاکتورهایی است که به گفته رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی می‌تواند به مدیریت مصرف سوخت در کشور کمک کند.
با این وجود پدیدار می‌گوید: «وقتی گران‌ترین بنزین یعنی بنزین سوپر در داخل کشور ۱۲۰۰ تومان است، اما در آن سوی مرزها می‌توان با نرخی بالاتر از ۱۰هزار تومان به فروش رساند، تلاش دولت برای جلوگیری از قاچاق بی‌نتیجه می‌ماند و تنها زمانی پرونده قاچاق در کشور بسته می‌شود که بنزین به قمیت واقعی عرضه شود و حاشیه سود قاچاق سوخت از بین برود.»