شهروند| بعد از جامجهانی 98 بود که ستارههای فوتبال ایران در عرصه جهانی دیده شدند. سیل پیشنهادهای اروپایی به سمت بازیکنان تیمملی سرازیر شد و بهترینهای تیمملی تا قبل از جامجهانی آلمان توانستند بدون هیچ بازار گرمی به لیگهای اروپایی راه پیدا کنند. بعد از آن موجِ سرازیر شدن ستارههای ایران به اروپا در سالهای متوالی، ایران با فقر لژیونر در اروپا روبهرو شد و حالا شرایط فوتبالیستهای ایرانی جوری شده که آنها پیشنهادهای نداشته از اروپا را مطرح میکنند!
ظهور و افول ستارهها در اروپا
در فاصله 6 ساله بین جامهای جهانی 1998 تا 2006 بازیکنان زیادی از فوتبال ایران به اروپا راه یافتند که شاخصترین آنها رحمان رضایی، سهراب بختیاریزاده، وحید هاشمیان، علی دایی، خداداد عزیزی، کریم باقری، علی سامره، علی کریمی و... بودند. آن سالها اوج حضور بازیکنان فوتبال ایران در اروپا بود. بعد از 6سال که تیمملی توانست با برانکو ایوانکوویچ به جامجهانی راه پیدا کند، همه انتظار داشتند دوباره لیگهای اروپایی به سراغ بازیکنان ایرانی بیایند اما این اتفاق نیفتاد. البته فوتبال ایران در آلمان نتوانست نتایج خوبی بگیرد و نمایش قابل قبولی هم نداشت. شاید به همین دلیل بود که آن سال فقط آندرانیک تیموریان توانست به فوتبال انگلیس راه پیدا کند و جواد نکونام به اوساسونای اسپانیا پیوست. حسین کعبی، رضا عنایتی، آرش برهانی و جواد کاظمیان هم در آن سالها به فوتبال امارات رفتند تا دلارهای نفتی عربها حسابی از فوتبالیستهای ایرانی دلبری کند. اگر ترانسفر مسعود شجاعی به اوساسونا را که 2سال بعد از جامجهانی 2006 کنار بگذاریم، بعد از نمایش تیمملی در آلمان مسیر اروپایی شدن فوتبالیستهای ایرانی مسدود شد. سالهای زیادی گذشت که فوتبال ایران نتوانست بازیکنی به اروپا صادر کند. حتی بعد از جامجهانی 2014 هم با اینکه تیمملی بازیهای بهتری نسبت به بقیه تیمهای آسیایی به نمایش گذاشت اما دروازههای فوتبال جهان به روی بازیکنان ایرانی بسته ماند تا حسرت حضور ملیپوشان کشورمان در لیگهای معتبر بیشتر از قبل شود. البته بازیکنانی مثل علیرضا جهانبخش، سردار آزمون، اشکان دژاگه، علیرضا حقیقی و رضا قوچاننژاد در آن دوره در فوتبال اروپا بازی میکردند اما همه آنها پیش از جامجهانی برزیل به اروپا رفته بودند و حضورشان در تیمهایشان ربطی به نمایش تیمملی در برزیل نداشت.
ادعاهای بدون سند ستارهها
هرساله بعد از پایان لیگ برتر، بازیکنانی که حتی درخششی نصفه و نیمه در لیگ داشتند، برای بازارگرمی و بالا بردن مبلغ قراردادشان ادعا میکنند از باشگاههای اروپایی پیشنهاد دارند. این ادعاها درحالی مطرح میشود که ما بعد از جامجهانی 2014 که تیمملی کشورمان در بالاترین سطح فوتبال دنیا به میدان رفتند، پیشنهادی از اروپا نداشتیم. شاید چشمنواز نبودن بازیهای تیمملی و استراتژی نباختن باعث شد بازیکنان ایرانی مورد توجه باشگاههای اروپایی قرار نگیرند. با این وجود و با توجه به بایر ماندن زمین فوتبال ایران باید قبول کنیم که درخشش بازیکنان در لیگ برتر نمیتواند دلیل موجهی برای لژیونر شدن باشد. البته در 4سال اخیر بازیکنان کم سن و سالی مثل سردار آزمون، علیرضا جهانبخش، سعید عزتاللهی و میلاد محمدی توانستند به فوتبال اروپا راه پیدا کنند. آنها حضور در تیمهای درجه 2 اروپا با قراردادهای پایین را به ماندن در فوتبال ایران و گرفتن پولهای میلیاردی ترجیح دادند اما بعد از موج حضور این چند نفر در اروپا دیگر خبری از پیشنهادهای خوب برای ایرانیها نبود و فقط احسان حاجصفی توانست به تیم فرانکفورت آلمان برود که تجربه ناموفقی برایش محسوب شد و دوباره به سپاهان برگشت. با این وجود هر سال در آستانه فصل نقل و انتقالات تعدادی از بازیکنان مدعی میشوند میخواهند به اروپا بروند اما در آخر باز هم با مبلغی میلیاردی در ایران میمانند.
پیشنهادهای اروپایی با هدف بازارگرمی
کافی است این روزها سری به رسانهها بزنید تا ببینید نیمی از بازیکنان فوتبال ایران یا پیشنهاد اروپایی دارند یا منتظر پیشنهاد هستند. در سالهای اخیر اوضاع فوتبال ایران جوری شده که حتی کشورهایی مثل قطر هم کمتر به سراغ فوتبالیستهای ایرانی میآیند. این روزها بازیکنانی مثل رامین رضاییان، سروش رفیعی، بیرانوند، سعید آقایی، کاوه رضایی، مهدی طارمی، رحیم زهیوی، امید نورافکن، داریوش شجاعیان و... مدعی هستند منتظر رسیدن پیشنهادهای اروپایی هستند و میخواهند آمال و آرزوهایشان را در قاره سبز دنبال کنند. اما آیا واقعا فوتبال ایران که در سالهای اخیر در صدور بازیکن به اروپا کارنامه ناموفقی داشته چنین ظرفیتی دارد که این همه بازیکنان را در لیگهای اروپایی داشته باشد؟ به نظر میرسد مطرح شدن پیشنهادهای اروپایی چیزی جز بازارگرمی برای بازیکنان ایرانی نیست تا بتوانند به صفرهای قراردادشان اضافه کنند چون سالهاست سقف آرزوهای ایرانیها کوتاه شده و به پول میلیاردی و زندگی لوکس قانع شدهاند.
بختیاریزاده: در ایران بازیکنی در حد فوتبال اروپا نداریم!
سهراب بختیاریزاده، یکی از لژیونرهای فوتبال ایران بوده است. او درباره ادعاهای این روزهای بازیکنان ایرانی درباره لژیونر شدن به «شهروند» میگوید: «هرسال در فصل نقل و انتقالات، بازیکنانی که در طول لیگ درخشش داشتهاند تلاش میکنند شرایط را به نفع خود کنند. درحال حاضر بازیکنان خوبی در لیگ برتر داریم اما یا هنوز به مرحلهای نرسیدهاند که بتوانند لژیونر شوند یا از سن و سالشان گذشته که ترانسفر شوند. برخی از جوانان در لیگ عملکرد خوبی داشتهاند و شاید یکی، دوسال دیگر که تجربه بیشتری به دست بیاورند بتوانند لژیونر شوند اما حالا شرایطش را ندارند. بهتر است بازیکنان به جای پرداختن به چنین بازارگرمیهایی در فصل نقل و انتقالات، روی استراحت و بازیابی ذهنی و فیزیکی خود تمرکز کنند تا برای سال آینده شرایط خوبی داشته باشند. متاسفانه نه طرز فکر بازیکنان ایرانی حرفهای است نه باشگاهها توانایی نگهداری بازیکنان را دارند. همین میشود که فوتبالیستهای ایرانی از این فرصت سوءاستفاده میکنند و با مطرح کردن پیشنهادهایی که واقعیت ندارند به دنبال بازارگرمی و بالابردن میزان قراردادشان هستند.» بختیاریزاده درباره کاهش لژیونرهای فوتبال ایران میگوید: «بعد از وارد شدن پول به فوتبال ایران بعد از جامجهانی فرانسه خیلی چیزها در فوتبال کشورمان تغییر کرد. در آن سالها نتوانستیم از ورود پول به فوتبال بهترین استفاده
را ببریم و آن را صرف تیمهای پایه و سازندگی کنیم. همین باعث شد که فساد و ورود افراد غیرفوتبالی ضربه زیادی به فوتبال ایران بزند. در سالهای گذشته به جای اینکه فوتبال پیشرفت کند، پسرفت کرد و همین باعث شد که در همه زمینهها ازجمله ترانسفر کردن بازیکنان به اروپا ناموفق باشیم. تا وقتی ساختار باشگاهها و مدیریت در فوتبال اصلاح نشود اوضاع به همین منوال ادامه خواهد داشت.»