ابراهیم نکو عضو سابق کمیسیون اقتصادی مجلس
کارتهای اعتباری بینالمللی هنوز در ایران با چالشها و اما و اگرهایی روبهروست. گرچه با اجرای برجام دولت مذاکرات قابل توجهی برای اتصال ایران به شبکه پرداخت بینالمللی انجام داده اما غیرقابل پیشبینیبودن رفتار و موضع آمریکا نسبت به ایران، پیگیری این طرح را با اما و اگرهایی روبهرو کرده است. با این حال، باید توجه کرد که انزوای بانکهای ایرانی در دوره تحریم زیان سنگینی به شبکه بانکی کشور وارد کرده است که در دسترسنبودن کارتهای اعتباری بینالمللی برای شهروندان ایرانی تنها یکی از این زیانهای قابل لمس برای مردم کشور است. با این وجود، اجرای برجام توانست اصل مشکل را از پیش پای شبکه بانکی ایران بردارد و انتظار براین است که با تداوم سیاستهای خارجی درستی که ایران درپیش گرفته است، سایر مشکلات شبکه بانکی به تدریج رفع شود.
طرح فروش قانونی کارتهای اعتباری بینالمللی به خودی خود طرح بسیارخوبی است. دولت تدبیر و امید با نیت سازندگی و تسهیل مراودات پولی و بانکی بینالمللی پیشنهاد این طرح را داد. با به رسمیتشناختن «ویزاکارت» و «مسترکارت» به مردم ایران قدرت خرید داده شده و عزتمندی کشور درعرصههای بینالمللی تقویت میشود. اگرچه درکشوری مثل ایران، زیرساختهای لازم هم فراهم است و توانایی پشتیبانی از این کارتها وجود دارد اما بدعهدیهای طرفهای مقابل، خرید اینگونه کارتها یا سرمایهگذاری بر پایه آنها را تبدیل به نوعی ریسک کرده است. سوالی که دراین میان مطرح میشود، این است که آیا واقعا پیگیری این طرح، درشرایط نامتعادل کنونی روابط ایران و آمریکا، با توجه به سابقهای که از بدعهدیهای مشاهده شده درحافظه تاریخی خود داریم، به نفع ما خواهد بود؟ اگرچه نیت دولت تدبیر و امید، تکمیل این وعده داده شده اما من فکر میکنم خود آقای واعظی هم به نتیجه رسیده که فعلا نباید اقدامی عجولانه کرد و دست نگه داشته است؛ چراکه ممکن است هر تغییر سیاست کنونی برای مردم مشکلساز شود. من فکر میکنم دولت سیاست تامل را برای به هدفرسیدن این طرح ارزشمند انتخاب
کرده است.
ما درحوزه بینالملل هر روز شاهد تهدیدهای مختلف هستیم. تعداد زیادی بدعهدی و بدقولی همواره منتظر ایران است و چهرههای مکار جدیدی از لایههای پیشین سر درمیآورند؛ ترامپ یکی ازاین چهرههاست. چهرهای غیرقابل پیشبینی که با دموکراسی جنگ میکند. همین شاید یکی از دلایل مهمی بود که تا به اینجا اقدامات کارساز دولت در زمینه این کارتها ناکام ماند. فراموش نکنیم که نه فقط کشور ایران، بلکه همه کشورها از ترامپ و سیاستهای تازهای که آمریکا به کار گرفته است، واهمه دارند. بهتر است دولت کنونی هرچه سریعتر در رابطه با فروش بدون پشتیبانی و غیرقانونی این کارتها تجدیدنظر کند. ازجمله اقدامی که دراین تجدیدنظر، به عقیده اینجانب مناسب میآید، توقف فروشهای غیررسمی است. همچنین اگر بانکی هنوز به فروش این کارتها مشغول است، باید شفافسازیهای لازم صورت بگیرد تا خریداران درجریان جزییات این کارتها قرار بگیرند.
البته فراموش نکنیم امروزه بیشتر کشورهای مطرح، به سیستمهای تجارت بینالمللی متصل هستند و در آینده نهچندان دور هم اکثر کشورهای باقیمانده، مگر کشورهای منزوی، به این سیستم مجهز میشوند. از قافله جا نمانیم؛ بهتر است تدبیری اندیشیده شود.