مهرنوش فکوری| در دنیای امروز بلایای طبیعی بسیاری جوامع را تهدید می‌کنند که با پیشرفت تکنولوژی و تغییرات آب و هوایی بحران‌هایی نوپدید درحال ظهور و بروز هستند. دراین میان، جوامعی موفق خواهند بود که دارای سازمان‌های یکپارچه و نظام‌مند با معیارهای ارزیابی صحیح و جامعه‌ای آماده، دارای اطلاعات به‌روز و پیشرفته باشند. سیل، زلزله، تصادف؛ واژه‌هایی که برای ما آشناست و هر روز دریک نقطه ازکشور عزیزمان شاهد حوادث طبیعی و مخاطرات زیست‌محیطی هستیم که تهدید جدی محسوب می‌شوند. تهدیدهای نوپدید زیست‌محیطی که همه مستلزم آمادگی و برنامه‌ریزی است، تا بتوان درهنگام بروز این بلایا و حوادث بهترین برخورد و نتیجه را گرفت و کمترین خسارات را متحمل شد.
برنامه ریزی و آمادگی دوفاکتور مهم در امر مدیریت بحران در زمان حوادث است که متأسفانه تاکنون در زمینه برنامه‌ریزی درخیلی از ارگان‌ها ضعف وجود دارد و تجربه نشان می‌دهد؛ بعد از وقوع حوادث و ایجاد بحران این نیاز احساس می‌شود که باید از قبل برنامه‌ای مدون درجهت رویارویی با هرگونه حادثه را داشته باشیم.
دراین میان جمعیت هلال‌احمر درسال‌های اخیر گام‌های بسیار موثری در امر جذب کیفی اعضای فعال درقالب جوانان، امدادگران و داوطلبان به جای ارایه آمارهای کمی و پوشاندن نقاط ضعف داشته و سعی می‌کند تا با ساماندهی این اعضا، آموزش‌های لازم را به صورت بنیادین و صحیح به آنان ارایه دهد تا اعضای داوطلب بتوانند به‌عنوان یاوران این نهاد مردمی با حضور درپایگاه‌ها و طرح‌های متعدد همراه همیشگی هلال‌احمر باشند.
اما حال سوال این است که آیا این تعداد اعضا می‌توانند پاسخگوی حوادث غیرقابل پیش‌بینی درکشور باشند؟ یا اگرحادثه‌ای با وسعت زیاد رخ دهد، چه باید کرد؟
اگر بخواهیم منطقی و با عقل سلیم به این مسأله فکر کنیم، جواب خیر است؛ حال چه باید کرد؟
چرا باید اجازه دهیم تا حوادث ما را غافلگیر کنند و بدترین ضربه روحی و جسمی و خسارات را به ما
وارد کنند؟
جمعیت هلال‌احمر درطول تأسیس خود طرح‌های متعدد و بی‌شماری را ازجمله طرح دادرس «دانش‌آموزان آماده»، هرخانواده یک امدادگر، طرح ملی فرشتگان رحمت، ارمغان مهر، اجرا و زمینه لازم را برای جذب افراد علاقه‌مند فراهم کرده تا با این نهاد خیریه به صورت داوطلبانه و مشارکتی و با حضور درمحل جمعیت هلال‌احمر درمعاونت‌های مختلف، دانشگاه، محل کار، مدرسه و... ضمن دریافت آموزش‌های امدادی به‌عنوان یک نجاتگر یا داوطلب همکاری کنند اما این‌بار دریک حرکت ملی و با تمام توان خود، خود را خادم مردم ایران عزیز دانسته و کوچه به کوچه و خانه به خانه به درِ منازل مردم می‌رود تا با مراجعه ماهی یک‌بار به مردم به صورت چهره به چهره آموزش دهد. نهادی که خود برای ادامه راه امدادرسانی با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم می‌کند تا وظیفه خود را به بهترین نحو انجام دهد اما یک گام فراتر از وظیفه جلوتر رفته و با وجود کمبود بودجه خود را خدمتگزار ملت شریف ایران می‌داند و با احترام زیادی که برای تک‌تک افراد جامعه در هر قشری قایل است، جهت توانمندشدن و ایجاد آگاهی‌های لازم در زمان بحران و حوادث تلاش می‌کند تا این طرح ملی را به بهترین نحو اجرا کند.
طرح ملی جنبش خادم از بهمن سال 1395 به صورت پایلوت درتمامی استان‌های کشور درحال اجراست و برای هر استانی در نخستین سال سهمیه‌ای براساس آمار درنظر گرفته شده که تا یک‌سال همان تعداد خانوار می‌بایست تحت آموزش قرار گیرند و ماهی یک‌بار داوطلبان طرح خادم (خانواده آماده دربرابر مخاطرات) با مراجعه به درِمنازل مشخص‌شده حضور یافته و ترجیحا به سرپرست خانوار، آموزش‌های لازم را ارایه می‌کنند.
این طرح فرصتی است تا با ایجاد حساسیت دربین خانوارها و میل به فراگیری آموزش‌های امدادی و تغییر الگوی رفتاری درخانوارها و نسل آینده، فرزندان ما طوری تربیت شوند تا خود را درهنگام ساخت سرپناه، حفظ محیط‌زیست و شناخت مخاطرات محلی و جغرافیایی حساس کرده و درجهت رفع مشکلات برآیند.
مردم می‌توانند با شناخت و آگاهی بیشتر مشارکت دراین طرح به‌عنوان داوطلبان این نهاد خیریه باشند و اطلاعات امدادی و مورد نیاز را به اعضای خانواده منتقل کنند تا فرزندانی مسئول و توانمند برای ساختن جامعه‌ای تاب‌آور داشته باشیم.
داوطلبان حاضر دراین طرح (تسهیلگران) فرزندان عزیز همین مردم هستند که با عشق و علاقه و بدون هیچ چشمداشتی خالصانه و صادقانه خانه به خانه به درِمنازل همشهریان و همزبانان خود درسراسر کشور رفته و حداقل تقاضای آنان برخورد مناسب و روی باز مردم است که طی مسیر را برای آنان آسان می‌کند. این جوانان برومند ایرانی نیازمند مهر و محبت و مشارکت خانوارها هستند. تسهیلگران در هرماه فرم‌های مخصوص شامل سوالات را به همراه دارند تا طی 12بار مراجعه میزان آگاهی خانوارها را از قبیل اطلاعات امدادی، اطلاعات مربوط به سازه محل سکونت، میزان شناخت مخاطرات محلی و طبیعی، شناخت نقاط امن، تخلیه اضطراری درهنگام وقوع زلزله و حوداث.... از نخستین‌بار مراجعه تا آخرین مرحله سنجیده تا ضمن ایجاد حساسیت بین خانوارها و ارتقای آگاهی نسبت به شناخت خطر تهدیدهای موجود درمحل آنان این نیاز را در فراد ایجاد کنند که برای دریافت آموزش‌های لازم پیش‌قدم شده و امدادگر خانواده خود باشند.
دراین طرح ملی که توسط معاونت آموزش و پژوهش جمعیت هلال‌احمر کشور و مدیر موفق و جوان با اخلاق این معاونت سیدحمید جمال‌الدینی و همکاران پرتلاش وی در سراسر کشور درحال اجراست، نیازمند همکاری مردم و مسئولان است؛ چراکه دغدغه این نهاد و کارکنانش آموزش صحیح و به‌روز مردم است.
اما وظیفه مردم و مسئولان استانی و محلی چیست؟ همه می‌دانیم که درهنگام بروز هرحادثه‌ای بنا به نوع، وسعت و موقعیت جغرافیای مکان حادثه تا رسیدن نیروهای امدادی دربیشتر موارد متاسفانه زمان طلایی نجات آسیب‌دید‌گان از دست می‌رود، اما با داشتن آگاهی‌های لازم و رعایت نکات کوچک کلیدی می‌توان از بروز بحران، تلفات و خسارات بیشتر جلوگیری کرد. طرح خادم نیز درهمین راستا جهت افزایش تاب‌آوری مردم سعی می‌کند آنان را آموزش داده تا درهنگام بروز هرنوع حادثه‌ای ضمن حفظ آرامش و تکیه بر علم امدادی، بهترین امدادگر خانه، محله و کوچه خود باشند.
مردم نخستین کسانی هستند که درمکان حادثه حضور می‌یابند و حال این توقع از آنان می‌رود که با روی باز و با استقبال از داوطلبانی که با حداقل مزایا همیشه همراه و یار هلال‌احمر هستند، همکاری کرده و از آنان استقبال کنند و با پاسخگویی صحیح آنان را در ادامه مسیر همراهی کنند.
رسانه‌ها می‌توانند بزرگترین کمک را به جمعیت هلال‌احمر و مردم به‌عنوان گروه‌های هدف‌کرده و این طرح را به مردم معرفی کنند. همچنین مسئولان استانی، فرمانداران، استانداران و بخشداران نیز با اطلاع‌رسانی و برگزاری جلسات مشترک با مسئولان محلی، اعضای شورای شهر و روستاها می‌توانند در اجرای این طرح بزرگ ملی مشارکت کنند.
این طرح ملی برای داشتن خانواده‌ای آماده دربرابر حوادث و سوانح نیازمند تعامل و همکاری تمامی سازمان‌ها و مردم عزیز است.