شهروند| تجارت ایران و ترکیه بهخصوص در روزهایی که ایران گرفتار تحریمهای متعدد و متنوعی است رونق قابل توجهی داشته و دارد. به این ترتیب در سالهای گذشته این همسایه غربی دروازهای بوده تا حلقه تحریمها را دور بزنیم. البته از همین رهگذر ترکیه نیز عایدی خیرهکنندهای داشته. این درآمد البته غیر از تسهیلاتی است که این کشور و تجارش دریافت کردهاند اما این روابط دوستانه دستکم در یکسال گذشته با چالش مواجه شده و در چندین مورد پرونده این کشمکشها به مراجع بینالمللی ارجاع یافته ازجمله اختلاف بر سر قیمت گاز و مناقشه با ترکسل. در روزهای اخیر هم بحران حملونقل دو کشور به اوج خود رسیده است و طرفین به هیچ عنوان حاضر نیستند از مواضع خود در این زمینه عقبنشینی کنند.
به این ترتیب در شرایطی که به گفته محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دیوان داوری بینالمللی لاهه پس از اخذ دفاعیات وکلای ایرانی و شرکت ترکسل ترکیه، درنهایت رأی خود را به نفع ایران صادر کرده، ایران و ترکیه هنوز درخصوص تعرفه واردات برای کامیونها به توافق نرسیدهاند. این ماجرا از آنجا شروع شد که ترکیه ناگهان تعرفه را از صفر تا 750 دلار افزایش داد درحالیکه این میزان تعرفه از سوی ایران بابت مابهالتفاوت قیمت سوخت دریافت میشد. بعد از این واکنش ایران بازهم تعرفه را افزایش داد. البته این اتفاقی است که طرف ایرانی آن را تأیید نمیکند بههرحال در پی همین اختلافنظر روزهای متمادی است که در گمرکات معطل ماندهاند. ترکها میگویند بیش از 1700 کامیون دو کشور در مرزها سرگردان هستند که از این رقم بیش از هزار دستگاه ملیت ترکیه را دارند. این درحالی است که معضلی که بر سر سوخت و قیمت آن به وجود آمده برای همسایه ایران شدیدتر است. مقامات ترک مدعی هستند که کامیونهای این کشور در مرز لطفآباد به صف شدهاند و ایران به روش قطرهچکانی آنها را از مرز عبور میدهد. این درحالی است که همزمان کامیونهای ایرانی در همین مدت به ترکمنستان میروند و برمیگردند. این همه بدان معناست که صادرات و تجارت ترکیه با کشورهای آسیای میانه با خطر جدی مواجه شده است. پایگاه تودیزمان دیروز نوشت که برای گذر از این بحران هم ترکیه سیاست جدیدی اتخاذ کرده و میخواهد مادامی که اختلاف با ایران به قوت خود پابرجاست مسیر عبور کامیونهای ترانزیت خود را تغییر دهد و گذرگاه آذربایجان به گرجستان را جایگزین کند. چتین نوح اوغلو، رئیس اتحادیه بینالمللی حملونقلکنندگان ترکیه در این خصوص اعلام کرد کامیونهای ترک که برای رسیدن به جمهوریهای ترکزبان از ایران بهعنوان مسیر ترانزیتی عبور میکردند اما از این پس از مسیر دیگری که از گرجستان و آذربایجان عبور میکند از سیستم بارگیری بین باکوی آذربایجان و ترکمنباشی ترکمنستان استفاده خواهند کرد. این درحالی است که ترکها کماکان منتظرند ایران از مواضع خود عقبنشینی کند. فاتیح شنر یکی از مقامات ارشد اتحادیه بینالمللی حملونقلکنندگان ترکیه به پایگاه تودیزمان گفته اقدام ایران در افزایش دوباره عوارض ناعادلانه است و این کشور مجبور خواهد شد در تصمیم خود تجدیدنظر کند و ما تا آخر ایستادگی خواهیم کرد.