گروه اقتصادی شهروند| بودجه نظامی که به بودجه دفاعی نیز مشهور است، به منابع مالی گفته میشود که یک کشور برای نیروهای مسلح خود یا روشهای اصلی برای دفاع خود هزینه میکند. طبق آمار «موسسه تحقیقات صلح استکهلم» در سال 2011، کل هزینه نظامی جهان بالغ بر 735/1 هزارمیلیارد دلار بوده است.
بودجههای نظامی اغلب نشان میدهند درک کشور از خطر و تهدید چیست یا درمقابل خطر چه میزان خشونت به کار میگیرد. همچنین نشان میدهد، سرمایهگذاری دولت برای سال آتی چه خواهد بود. میزان بودجه همچنین نشاندهنده توانایی کشور برای سرمایهگذاری در فعالیتهای نظامی است. عواملی مانند حجم اقتصاد کشور، نیازهای مالی دیگر در کشور و تمایل دولت یا مردم با فعالیتهای نظامی با این بودجه نشان داده میشود. البته باید توجه داشت که هزینهها و بودجه نیروهای نظامی داخلی و پلیس و همچنین نیروهای مسلح بازنشسته در این بودجه نمیگنجد. تأثیر بودجه نظامی در اقتصاد و جامعه موضوعاتی مهم در دانش سیاسی و اقتصاد هستند. به عقیده برخی کارشناسان، بودجه نظامی حتی اقتصاد محلی را رونق میدهد و برخی دیگر آن را مانع رشد میدانند.
در همین زمینه نشریه اکونومیست فهرستی از 26 کشور که بیشترین بودجه نظامی را در جهان دارند، منتشر کرده است. در رده نخست این فهرست، کشور عراق قرار دارد که 3/11درصد از تولید ناخالص ملی این کشور صرف هزینههای نظامی میشود. در رده دوم نیز افغانستان با بودجه نظامی معادل 5/10درصد تولید ناخالص ملی قرار دارد. با توجه به وضع ناآرام این کشورها و تهدیدهای شبهنظامیان این امر چندان هم خارقالعاده نیست. در رده چهارم فهرست کشور عربستان سعودی قرار دارد که 8درصد تولید ناخالص ملی خود را صرف بودجه نظامی میکند. این کشور درحال جنگ نیست اما بودجههای نظامی کلان را دلیلی بر قدرت خود در منطقه میداند. در رده هفتم فهرست نیز ایران با بودجهنظامی معادل 5درصد تولید ناخالص ملی خود قرار دارد. با وجود آنکه آمریکا بزرگترین اقتصاد دنیاست اما فقط 1/4درصد تولید ناخالص ملی خود را صرف موارد نظامی میکند. در رده نوزدهم فهرست نیز کشور روسیه با بودجهای معادل 1/3درصد از تولید ناخالص ملی خود قرار دارد. آخرین رده فهرست نیز به کشور انگلیس با بودجه نظامی معادل 6/2درصد تولید ناخالص ملی کشورش قرار دارد. نکته جالب آنکه درحالحاضر بیشترین بودجههای نظامی به کشورهای منطقه پر تنش خاورمیانه تعلق دارد و تنها 3 کشور توسعهیافته با بودجه نظامی کلان در این فهرست دیده میشود. البته باید گفت به نسبت تولید ناخالص داخلی کشورها و بزرگی عدد آن سهم هزینههای نظامی قابلمقایسه دقیق نیست چراکه 4درصد تولید ناخالص داخلی آمریکا چندین برابر بودجه نظامی سایر کشورها میشود.