افسر افشارنادری جامعهشناس
در سراسر جهان، نهادهای خیریه و موسسات
مردم نهاد بهعنوان رکن اصلی و بازوی کمک رسان بخش دولتی تلقی میشوند. بازویی که میتواند در بسیاری از موارد مسیر دشوار حرکت دولت برای دستیابی به رفاه و آرامش همگانی را تسهیل کند. از سوی دیگر این نهادها و موسسات مردم نهاد نهتنها میتوانند به دولت برای انجام وظایفشان یاری رسانند، بلکه میتوانند عاملی باشند برای ورود هرچه بیشتر و بهتر مردم به انجام کارهای داوطلبانه. اما آنچه در این زمینه حایز اهمیت است این نکته است که تمامی امکانات عمومی در دست دولت است و دولت میتواند با قدرت هرچه تمامتر به ایجاد رفاه و خیر اجتماعی دست زند. از این رو موسسات خیریه هیچگاه نمیتوانند جایگزین فعالیت دولت برای ایجاد رفاه اجتماعی شوند و تنها میتوانند نقش کمکرسان را بازی کنند. این موسسات در ایران اما دارای مشکلات دیگری نیز هستند و آن هم ناشناخته بودن این موسسات و فعالیت آنها در محدوده جغرافیایی کوچک است. این موسسات در ایران همچنان ناشناخته هستند و از اینرو مردم هنوز هم از کمک کردن به آنها امتناع میورزند و گاهی حتی گمان میکنند که پولی که به این موسسات میدهند، صرف امور خیریه نمیشود و از اینرو ممکن است کمک خود را به این نهادها کاهش دهند. موسسات خیریه نیز به دلیل فقدان بودجه کافی و عدم توانایی شناسایی تمام افرادی که به کمک نیاز دارند، در این زمینه از توانایی و قدرت لازم برخوردار نیستند. در سایر کشورهای جهان اما وضع به شکل دیگری است. در این کشورها دولت سیستم رفاهی را تعریف کرده و براساس آن سیستم رفاهی نیز به فعالیت میپردازد و دست موسسات مردم نهاد نیز برای انجام فعالیت باز است. از طرفی مردم نیز فعالیت آنها را قبول دارند و درواقع اعتماد متقابلی میان این موسسات و مردم شکل گرفته است که همین نیز عامل اقبال آنها شده است. به این ترتیب آنچه میتوان درخصوص نقش خیریهها و موسسات مردم نهاد مورد توجه قرار داد، این است که این موسسات میتوانند در زمینه تأمین رفاهاجتماعی موثر واقع شوند اما به دلیل عدم قدرت مالی کافی و از سویی عدم قدرت اجرایی و عدم دسترسی به تمامی بخشها در این زمینه نمیتوانند آنطور که باید و شاید عمل کنند و در نتیجه نقش و عملکرد آنها نیز نمیتواند جایگزین نقش دولتها شود و این دولتها هستند که در گام نخست باید تامینکننده رفاه اجتماعی و خیر عمومی باشند و موسسات خیریه و مردم نهاد صرفا میتوانند در راستای همگامی و همراهی با دولت نقشی را
ایفا کنند.