شماره ۴۰۱ | ۱۳۹۳ يکشنبه ۲۰ مهر
صفحه را ببند
سفیر سابق ایران در لبنان در گفت‌وگو با «شهروند»:
ایجاد بحران در سیاست‌خارجی هیچ دستاوردی ندارد

محمدعلی سبحانی، کارشناس مسائل سیاسی و سفیر سابق ایران در لبنان با بیان این موضوع که در بحران هیچ چیز به دست نمی‏آوریم، تأکید می‎کند گفت‌وگو بهتر از آن است که در یک فضای ابهام‌آمیز، مشکلات را دنبال کنیم. سبحانی در پاسخ به انتقاداتی که از دیدارهای نیویورک انجام گرفت، توضیح می‎دهد این دیدارهای دیپلماتیکی که صورت می‎گیرد به مثابه حل همه مشکلات فی‌مابین نیست بلکه بدان معناست که فرصت گفت‌وگو یافته‏ایم تا زمینه برای حل مشکلات و توسعه دیپلماسی فراهم شود. سبحانی با تأکید بر این‌که شفاف بودن یکی از ویژگی‎های مثبت دولت یازدهم است، می‎گوید از آنجایی که دولت دکتر روحانی تا به امروز در باز کردن دریچه‏‎های گفت‌وگو موفق بوده است، از این پس نیز نباید به واسطه انتقادهایی که صورت می‎گیرد، نگران باشد.
پس از سفر هیأت ایرانی به نیویورک و دیدارهای دوجانبه سران ایران و بریتانیا و وزرای امور خارجه تهران و ریاض، برخی با توجه به پیشینه نه چندان دوستانه روابط دو طرف،  دولت را مورد انتقاد قرار دادند که چرا این دیدارها را انجام داده است. به نظر شما آیا به جهت این‌که روابط طرفین تا امروز دوستانه نبوده است، نباید چنین دیدارهایی صورت می‎گرفت؟
دیدارهای صورت گرفته در نیویورک حال چه دیدار دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران با دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا و چه دیدار محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران با سعود الفیصل همتای عربستانی‏اش، پیشرفتی در دیپلماسی ایران به شمار می‏آید. در این میان با توجه به اظهارات ضد ایرانی کامرون پس از ملاقات با آقای روحانی، می‎توان از این موضع‌گیری ناراضی بود و اعتراض‎هایی نسبت به آن داشت؛ همچنانکه شاهد موضع‌گیری مقامات کشورمان ازجمله شخص رئیس‌جمهوری در این خصوص بودیم. اما صرف این‌که حال اظهارنظر خصمانه‎ای از جانب طرف مقابل صورت گرفته، کل این دیدار را نمی‏توان مورد نقد قرار دارد. چرا که این دیدارهای دیپلماتیکی که صورت می‎گیرد به مثابه حل همه مشکلات فی‌مابین نیست بلکه بدان معناست که فرصت گفت‌وگو یافته‏ایم تا زمینه برای حل مشکلات و توسعه دیپلماسی فراهم شود. درواقع گفت‌وگو بهتر از آن است که در یک فضای ابهام‌آمیز، مشکلات را دنبال کنیم. با در نظر گرفتن روابط تیره و تار ایران و عربستان طی سال‌های گذشته، اکنون دیدار سعود الفیصل و آقای ظریف را می‎توان نقطه عطفی در روابط دو کشور در نظر گرفت. همچنین از آنجایی که مسائل بسیاری از کشورهای منطقه تحت‌تأثیر روابط تهران- ریاض است، این دیدار می‎تواند در جهت حل مشکلات منطقه‌ای نیز تاثیرگذار باشد.
به نظر شما خط فکری و سیاست موردنظر افراد و گروه‎هایی که این انتقادات را مطرح می‎کنند و به بیان دیگر مخالف راه‌حل دیپلماتیک برای حل مشکلات هستند، چیست؟
انتقاداتی که از سوی برخی نسبت به دیدارهای هیأت ایرانی در نیویورک صورت گرفته به طرز تفکر، تحلیل و مشی سیاسی آنها باز می‎گردد؛ این گروه معتقد است که بر پایه دشمنی با کشورها باید کارها را دنبال کرد. این درحالی است که باید با یک نگاه دیگر به مسائل دیپلماتیک نگریست؛ یعنی روابط ما با کشوری مانند عربستان‌سعودی که رقابت دایمی با آن داریم باید به گونه‎ای تنظیم شود که رقابت دوستانه باشد نه خصمانه. در این میان حقوق هر کشوری باید سر جای خود باشد و قطعا در این نوع روابط، کشورها با در نظر گرفتن منافع ملی‎شان پیش می‎روند. اما حتی روابطی مانند روابط تهران-لندن و تهران-ریاض نیز می‎تواند رابطه‎هایی دوستانه و در جهت حل و کاهش مشکلات و آرام کردن روابط باشد؛ باید بدانیم که در بحران هیچ چیز به دست نمی‏آوریم.
پس به گفته شما، ایران در روابط خصمانه و بحران با دیگر کشورها نمی‎تواند به اهدافش نایل شود؟
بله حتی اگر از جنبه دیگر هم به ماجرا بنگریم، ایران می‎تواند با بهبود روابط و کاهش مشکلات با همسایگان و سایر کشورها با مسأله ایران‌هراسی که چند سالی است شدت گرفته، مبارزه کند. اسراییل در رأس دولت‎هایی قرار دارد که ایران‌هراسی را به‌عنوان یک پروژه دنبال می‎کنند لذا اگر ما موفق شویم روابط‎مان را با جهان عرب و غرب بهبود بخشیم این توفیق را نیز داشته‎‌ایم که اسراییل را در پروژه ایران‌هراسی ناکام کنیم. همچنین اگر برخی سیاست‎ها و اقدامات افراطی دولت‎های نهم و دهم را مورد ارزیابی قرار دهیم، درمی‎یابیم که رژیم اسراییل از همین افراطی‎گری‌ها و تندروی‎ها توانست استفاده کند و پروژه ایران‌هراسی را دامن بزند.
پس از روی کار آمدن دولت آقای روحانی شاهد در پیش گرفتن نوعی شفافیت در سیاست‎ها و اقدامات هستیم. اما برخی از این شفافیت سوءاستفاده کرده و دست به تخریب دولت می‏زنند. ارزیابی شما از این فضا چیست؟
شفاف بودن یکی از ویژگی‎های مثبت دولت دکتر روحانی است. این مسأله که تمامی کارها و اقدامات زیر نظر مردم و با نظارت مردم و نقد رسانه‎ها و صاحب‌نظران همراه باشد، یک فاکتور مثبت است که البته در تمامی دولت‎ها باید این مسأله مدنظر باشد. حال که دولت یازدهم با شفافیت پیش می‎‏رود و فضا را برای نقد باز گذاشته است نباید منجر به تخریب دولت شود. البته در رابطه با انتقادها دو بحث داریم؛ یکی بحث نقد منصفانه و دیگری نقدی است که در راستای تخریب باشد. درواقع انتقادات و اختلاف‌نظرهایی که وجود دارد اگر جنبه تخریب داشته باشد این به زیان منافع کشور است اما اگر در چارچوب رسانه آزاد باشد یک امر مثبت است و دولت نباید نگران نقدها و نظرات متفاوت باشد. زیرا دولت دکتر روحانی تا به امروز در باز کردن دریچه‏‎های گفت‌وگو موفق بوده است و از این پس نیز نباید به واسطه انتقادهایی که صورت می‎گیرد، نگران باشد.


تعداد بازدید :  166