شهروند| بسیار تلخ و غیرقابل باور است که در دوران کنونی شاهد کشته شدن انسانهای بیگناهی بر اثر ابتلا به یک بیماری باشیم. با این حال ابولا قصه و افسانه نیست، حقیقتی است که این روزها جریان دارد. ویروس ابولا در غرب آفریقا تا به امروز جان 4هزار نفر را گرفته است و مبارزان با این ویروس امروز بیش از هر زمان دیگری تلاش خود در مبارزه با ابولا را شکستخورده میبینند. اذعان به شکست مقامات سیرالئونی در مبارزه با بیماری ابولا، مقامات بهداشت جهانی را بر آن داشت تا در روز جمعه برای یاری رساندن به خانوادههایی که مایل به نگهداری بیماران خود در منزل هستند، طرحی را به تصویب برسانند. به دنبال وخامت بحران ابولا در غرب آفریقا، مقامات بهداشتی با حجم انبوهی از بیماران نیازمند مداوا مواجه شدهاند و مبتلایان به ابولا نیز شانس چندانی برای دسترسی سریع به کمکهای درمانی ندارند.
این تصمیم به معنای تغییری اساسی در مسیر مبارزه با این بیماری ویرانگر است. مقامات در نظر دارند داروهای مسکن، محلول مرطوبکننده و دستکشهایی را بین هزاران خانه آلوده به ابولا در سیرالئون پخش کنند، با طرح این موضوع که کمکرسانی در این مناطق به اندازه کافی سریع نیست و کمتر از آن است که مانع شیوع بیماری مرگباری شود که شمار قربانیان و مبتلایانش هر ماه بیش از 2 برابر افزایش مییابد.
دکتر «پیتر کیلمارکس» که مدیر مراکز فدرال تیمهای کنترل و پیشگیری ابولا در سیرالئون است درباره این طرح تازه میگوید: «این درحقیقت اعتراف به شکست است» و ادامه میدهد که «امروز سیاست ملی حکم میکند که ما باید از این افراد در خانه نگهداری کنیم.» دکتر کلیمارکس میگوید: «این برای پزشکان بهمعنی اعتراف به شکست است، اما ما پاسخگوی نیاز هستیم. صدها نفر از مبتلایان به ابولا هستند که ما قادر نیستیم به مرکز انتقالشان دهیم.»
هرچند که تلاش برای تجهیز خانوادهها در مقابله با ابولا و درمان بستگان بیمارشان در خانه به این معنا نیست که مقامات بهداشتی برنامههای افزایش تختهای بیمارستانها و کلینیکها را به حال خود رها کردهاند. اما کارشناسان بر این باورند که اکنون سرعت همهگیر شدن این بیماری بسیار بیشتر از سرعت افزایش تختها و آموزش پزشکان است و حاصل چنین معادلهای چیزی جز فاجعه نخواهد بود.
مقامات مرکز پیشگیری و کنترل بیماریها احتمال مرگ بر اثر این بیماری و انتقال آن به عزیزانشان را از تهدیدهای جدی راهکار تازه مبارزه با ابولا میدانند. دکتر کیلمارکس با اشاره به محدودیتهای آشکار این طرح میگوید: «شما به آنها کمی مسکن میدهید و بعد ازشان دور میشوید.»
اما همین حالا نیز بسیاری از مبتلایان به ابولا در خانههایشان به آرامی تسلیم مرگ میشوند و نه جایی برای رفتن دارند و نه مرهمی بر دردهايشان. آمار بسیار تکاندهنده است؛ سیرالئون درحال حاضر 304 تخت برای درمان بیماران ابولا در اختیار دارد اما براساس گزارش سازمان بهداشت جهانی در این هفته، به یکهزار و 148 تخت نیاز دارد. بنابراین طرح جدید مبارزه با ابولا به نوعی آخرین تیر در ترکش مبارزان از جان گذشته ابولا در غرب آفریقاست. «جاناتان مرمین»، یکی دیگر از مقامات مرکز کنترل و پیشگیری میگوید: «بنابر اجبار و برای نخستینبار کشور با امکان مراقبت در منزل موافقت میکند. این سیاست از سر ناچاری است.» کشور لیبریا در همسایگی سیرالئون نیز با شرایط مشابهی مواجه است و حتی آمار مرگومیر در آنجا بیش از سیرالئون است.
«شلدون یت»، مدیر یونیسف در لیبریا میگوید: «امکانات درمان خانگی با امکانات یک مرکز درمانی قابل مقایسه نیست، اما هدف اصلی کسب اطمینان از این است که اگر کسی بخواهد در خانهاش به درمان بیماری بپردازد، قادر به انجام این کار باشد.» شمار قربانیان ابولا در غرب آفریقا از مرز 4هزار نفر عبور کرده است، اما به گفته «یان الیاسون»، معاون دبیرکل سازمان ملل، درخواست تجدیدنظر بودجه سازمان ملل نیز چندان راهگشا نبوده است و تنها یکچهارم از یکمیلیارد دلار بودجه مورد نیاز برای مبارزه با این بیماری فراهم شده است.
با این حال مشکلات بیش از اینهاست. «استفان گائوجیا»، رئیس آژانس نظارت بر مقابله با ابولا از استراتژی تازه مقابله با ابولا بسیار خشمگین است و مخالف اجرای این طرح است. به گفته مقامات سازمان پیشگیری و درمان، او پیش از آنکه این طرح به رأی گذاشته شود جلسه این سازمان را ترک کرد. گائوجیا میگوید «هنوز آنقدر درمانده نشدهایم که کارمان به این مرحله برسد.» دکتر «زبولن یوتی»، یک مقام رسمی سازمان بهداشت جهانی در سیرالئون میگوید: «طرحی که در روز جمعه تصویب شد به مردمانی که راه دیگری پیش پایشان نیست کمک میکند. ما از خانوادهها حمایت میکنیم. آنها باید در این مبارزه از امکانات اولیه برخوردار باشند تا بتوانند به مراقبت از خانواده خود بپردازند.»
دستکم 14 مورد ابتلا به ابولا در خارج از آفریقا مورد درمان قرار گرفتهاند، که از این میان 3 تن جان باختهاند. بيشتر این افراد کارکنان بهداشت و مددکارانی بودند که در غرب آفریقا به کمکرسانی به بیماران مشغول بودند و برای درمان به کشور خود بازگشتند. از این میان ابتلای 2 نفر به بیماری ابولا نیز در خارج از آفریقا تشخیص داده شد. مردی در ایالت دالاس آمریکا 4 روز پس از بازگشت از لیبریا به بیماریاش
پی برد و یک پرستار اسپانیایی نیز پس از درمان 2 مبلّغ مذهبی در بیمارستانی در مادرید به این بیماری مبتلا شد و به دنبال آن احتمال شیوع این ویروس در دیگر قارهها نیز شدت گرفت.