هفته قبل سخنگوي دولت در حاشيه جلسه هيأت وزيران در جمع خبرنگاران با این سوال مواجه شد که موضع دولت در مورد گزارش کمیسیون بهداشت مجلس چیست؟ میدانیم گزارش کمیسیون فوق حاکی از عدمسرطانزا بودن بنزینهای تولید داخل بوده است. سخنگوی دولت نیز گفت: دولت سرطانزا بودن بنزين توليد داخل را رد ميكند چرا كه در اين صورت جلوي آن را ميگرفت. همین یک جمله کوتاه باعث ایجاد موج رسانهای شدیدی شد که پیکان حملات آن متوجه وزارت نفت و سازمان محیطزیست بود چرا که این مقامات بارها اعلام کرده بودند که بنزین ساخت پتروشیمیهای داخل، بسیار آلوده بوده است. در این خصوص انتظار میرود که منتقدان، دقت بیشتری در مفاهیم و «واژهها» داشته باشند.
اساساً هر فرآورده نفتی دارای استانداردهایی است که براساس آن استانداردها شناخته و معرفی میشود.
تا آنجا که به حوزه صنعت پالایش برمیگردد، بهطور متعارف برشهاي غني از تركيبات سرطانزاي آروماتيكي پتروشيميايي (بنزن، تولوئن،...) و همچنین انواع ريفرميتها، پيروليزها و ....، مطلقاً «بنزين» نبوده و با هيچ توجيهي نميتوان آن را در آمار «بنزین» لحاظ کرد. ذکر این نکته لازم است که وزارت نفت یکسری وظایف تعریفشدهای دارد که یکی از آنها رعايت استانداردهاي مصوب و جاري برای فرآوردههای نفتی است.
به بیان دیگر، اثبات ارتباط عوامل زيانآور با عناصر و تركيبات موجود در يك محصول غيراستاندارد را نمیتوان در زمره این وظایف طبقهبندی کرد.
نکته اصلی اینجاست که بنزین پتروشیمیها اساساً «بنزین» نبوده و بلکه همانگونه که مقامات دولت سابق بارها بر آن تأکید کردهاند، عملاً ترکیبی از برشهای خاص از قبیل ریفرمیتها و پیرولیزها و ... است.
براساس تعريف، عبارت «بنزين توليد داخل»؛ به معنای «يكي از محصولات پالايشگاهي است که با مشخصههاي معين و تعريفشدهاي، صرفاً در پالايشگاههاي نفت توليد ميشود.»
بنابراین هر تركيب ظاهراً مشابهي كه در مجتمعهاي غيرپالايشگاهي تولید شود در تعریف «بنزین» نمیگنجد و این همان چیزی است که مقامات فعلی وزارت نفت بر آن تأکید دارند.
هنگامی که سخنگوی دولت از عبارت «بنزین ساخت داخل» استفاده میکند درواقع به مفهوم اول اشاره کرده است.
از سوی دیگر رویکرد علمی و فنی به این موضوع هم میتواند راهگشا باشد. اعداد و ارقام و مشخصههاي معين به اندازه کافی «تعیینکننده» است.
بازي با الفاظ و تداخل و خلط مفهوم «بنزین ساخت داخل» و تعمیم آن به «بنزین پتروشیمی»؛ هرگز نمیتواند «مشخصههای فنی» و ضوابط استاندارد را تغییری دهد. به عبارت دیگر؛ هرگاه زيانآور بودن يك كالاي مصرفي مسلم شود، آنگاه مصرف آن در گذشته هرگز نمیتواند ادله توجيهآوری براي تداوم مصرف آن در حال و آينده باشد. براي توجيه پاكشدن هواي كلانشهر تهران، نياز به این همه بازی رسانهای نیست. آيا طي بيش از 20سال اخير كه هرسال آلودگي هواي كلانشهرها نسبت به سال قبل بدتر هم ميشده، آيا فقط در 6ماهه اول سال93 بوده كه آسمان و باد و خورشيد و فلك در كار بوده و همیاری کردهاند؟! چرا براي نپذيرفتن يك واقعيت مستند، علمي، ملموس و آشكار حاضريم كه به هر غرضي متوسل شويم تا با خود فريبي، هنر ديدن واقعيات را از دست بدهيم؟!
اکنون یکبار دیگر جمله سخنگوی دولت را با هم تکرار کنیم: «بنزین ساخت داخل سرطانزا نیست.»