محمدمهدی اقبالی-خبرنگار داوطلب| دکتر حمیدرضا دبستانی یکی از پزشکان داوطلب است که سال‌هاست با سازمان داوطلبان جمعیت هلال‌احمر تفت همکاری دارد. او متولد سال 1342 در شهرستان تفت است. دبستانی بعد از گذراندن دوره دبیرستان خود از سال 1364با ورود به دانشگاه گلبرگا کشور هندوستان شروع به تحصیل کرده و در سال 1370 به‌عنوان پزشک عمومی فارغ‌التحصیل شده است و بعد از آمدن به ایران به مدت 2سال در دانشگاه علوم پزشکی مشهد دوره انترنی را گذرانده و از سال 1372 به مدت 2سال در اورژانس تفت، یک سال در درمانگاه علی‌آباد و مدت 10سال در آسایشگاه معلولان سالمندان تفت خدمت کرده است. همچنین از سال 1378 لغایت 1386 نایب‌رئیس دوره اول و رئیس دوره دوم شورای اسلامی شهر تفت بوده و خدماتی برای این شهر انجام داده است. او می‌گوید یکی از کمترین کارهایی که در طول مدت 14سال همکاری‌اش با هلال‌احمر انجام داده ویزیت رایگان چندصدنفراز بیماران بی‌بضاعتی بوده که از سوی جمعیت هلال‌احمر تفت معرفی شده‌اند. به پای صحبت‌های او نشسته‌ایم تا درخصوص فرهنگ داوطلبی و تجربیاتش برایمان بگوید.
سابقه آشنایی شما با جمعیت به چه زمانی برمی‌گردد؟
در مورد پیوستنم به هلال‌احمر باید بگویم از زمانی که مرحوم پدرم عضو و بازرس هیات‌مدیره شیروخورشید (قبل از انقلاب) بود به هلال‌احمر علاقه‌مند شدم و از آنجایی که علاقه وافری به خدمت‌رسانی به مردم دارم و داشتن این باور که عبادت جز خدمت به خلق نیست و بالاترین کارها نزد خداوند زدودن غبار اندوه از چهره درماندگان است از سال 1381 عضو هلال‌احمر شدم. درآن زمان من به‌عنوان رئیس گروه حمایت واحد داوطلبان انتخاب شده و سپس به مدت 4سال عضو نخستین دوره شورای اجرایی جمعیت تفت بودم؛ هم‌اکنون نیز عضو چهارمین دوره شورای اجرایی این شهرستان هستم و همچنین حدود 14سال است که هلال‌احمر تفت هر بیماری را به من معرفی می‌کند به‌صورت رایگان معاینه می‌کنم؛ اگرچه به علت شناختی که از بیماران دارم خیلی‌ها را بدون معرفی‌نامه هلال‌احمر هنگام مراجعه به صورت رایگان ویزیت خواهم کرد.
جمعیت هلال‌احمر از دیدگاه شما چگونه نهادی است؟
هلال‌احمر یعنی تقسیم مهر، محبت و صمیمیت؛ جمعیت هلال‌احمر یکی از نهادهای ارزشمند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است که هدف آن تسکین درد دردمندان و مرهمی بر زخمشان است، همچنین ارایه‌دهنده آموزش‌های لازم جهت آمادگی تمامی مردم برای مقابله با حوادث غیرمترقبه و... است. خدماتی که هلال‌احمر به‌صورت بی‌طرفی و بی‌غرضی ارایه می‌دهد خداپسندانه و بشردوستانه است که در دین مقدس ما احادیث و روایات زیادی در این‌باره آمده است.
چه تعریفی از واژه داوطلب دارید؟
داوطلب واژه‌ای ژرف و عمیق است؛ این‌که افراد به اختیار خودشان بدون هیچ‌گونه چشمداشت و انتظاری با ارایه خدمات داوطلبی به روش‌های گوناگون و براساس تخصص، توان و علاقه‌مندی خود به فکر دیگران باشند و هلال‌احمر را در دستیابی به اهداف خود که همان فرهنگ نوعدوستی و کمک به دیگران است یاری رسانند که این اقدام ارزش بسیاری دارد و این ارزش در جامعه برای همیشه ماندگار خواهد ماند.
تاکنون در کدام برنامه‌های هلال‌احمر شرکت کرده‌اید؟
در برنامه‌های گوناگونی شرکت کرده‌ام که ازجمله می‌توان کاروان سلامت داوطلبان در مناسبت‌های مختلف سال به روستای محروم را نام برد، مشارکت در طرح همای رحمت در ماه مبارک رمضان و فرشتگان رحمت در آستانه نوروز باستانی؛ پزشک طرح داوطلب یار امدادونجات در پایگاه جاده‌ای جاویدالاثر متوسلیان در ایام تعطیلات نوروز، افتخار همکاری به‌عنوان پزشک داوطلب در چادرهای سلامت به‌منظور انجام ویزیت رایگان، مشارکت و همکاری در اجرای پروژه‌های داوطلبی و طرح حمایت ماندگار (اهدای خون) و حضور در جلسات ماهیانه شورای اجرایی جمعیت تفت، پیگیری و اهتمام درجهت خرید مزرعه اختصاصی جهت اردوگاه هلال‌احمر واقع در روستای علی‌آباد و تجهیز و تکمیل آن در نخستین دوره شورای اجرایی، پیگیری درخصوص تأمین بودجه جهت تکمیل پروژه پایگاه امدادو نجات جاده‌ای جاویدالاثر حاج احمد متوسلیان که ان‌شاءالله تا پایان سال‌جاری به بهره‌برداری برسد.
برای دستیابی جمعیت هلال‌احمر به اهدافش چه راهکارهایی پیشنهاد می‌کنید؟
همانطور که گفتم خدمات و اهداف هلال‌احمر خداپسندانه و بشردوستانه است که برای دستیابی به آنها باید دستورات ائمه‌اطهار و احادیث و روایات آنها را سرلوحه کار خود قرار دهیم؛ همان اصول هفتگانه که در اساسنامه جمعیت هلال‌احمر آمده با طرح آموزش‌های لازم و برگزاری جلسات، سمینارها و همایش‌ها و در کل اطلاع‌رسانی به عموم مردم به‌خصوص داوطلبان عضو جمعیت می‌توان به اهداف والای آن رسید.
نگاه شما به جمعیت هلال‌احمر و فعالیت‌های آن چگونه است؟
هیچ رنگی در زندگی انسانی جز شادمانی و شعف، چهره‌های غمگین هم‌نوعان را رنگ نمی‌بخشد. استحکام و پایداری جامعه سالم با ارتباط دوسویه با دیگران میسر می‌شود و اصل پیدایش زندگی اجتماعی بشر بر همین اساس شکل گرفته و آنچه این زندگی دسته‌جمعی را به شکلی پویا و شاداب نگه می‌دارد فرهنگ نوعدوستی و کمک به دیگران است. در این میان سلامت فکر و روان و آرامش و آسایش عمومی با مشارکت نیک‌اندیشان توانمند در مسیر یاری و کمک به هم‌نوعان تحقق می‌یابد. این موقعیت در جامعه ما به لحاظ باورها، اعتقاد به وعده‌های الهی و همچنین فرهنگ مردم‌داری و بخشندگی همواره فراروی افراد قرار دارد. احساس آسایش و آرامش افراد نیازمند و خشنودی باطنی افراد خیر، وصف‌ناپذیر است. جمعیت هلال‌احمر با فلسفه پیدایش خود در نظام اجتماعی، این امکان را برای کسانی که ندای انسان‌دوستانه در وجودشان شعله‌ور است فراهم می‌آورد. در یک کلام آنچه فعالیت در جمعیت هلال‌احمر را ارزشمند جلوه می‌دهد همان محوریت انسان‌دوستانه و نوع‌دوستانه است.
به‌نظر شما برای جذب و نگهداری افراد به فعالیت‌های داوطلبانه در هلال‌احمر باید چه کارهایی انجام داد؟
باید جمعیت را به مردم شناساند، به نظر من شناختی را که باید مردم در مورد جمعیت هلال‌احمر به‌خصوص داوطلبان داشته باشند، ندارند. در بخش داوطلبان تلاش‌های بسیاری در زمینه فعالیت‌های خیرخواهانه و عام‌المنفعه می‌شود اما باید سعی شود مردم را با آن کارها آشنا کرد، باید خبرها بیشتر انتشار داده شود تا داوطلبان و خیرین بیشتری عضو جمعیت شوند چون مردم به دلیل وجود همان فطرت نوعدوستی، جذب این جمعیت خواهند شد. برای نگهداری داوطلبان هم پیشنهاد می‌کنم تنوع کار داوطلبان را بالا ببرند علاوه بر این، ارزش قایل‌شدن برای خیرین و قدردادن به آنها باعث می‌شود تا جامعه هلال‌احمر که جامعه بزرگی است، گسترده‌تر و بهتر به کارش ادامه دهد.
همکاری به‌عنوان یک پزشک آن هم به‌صورت داوطلبانه حتما همراه با خاطراتی هم بوده است؛ برایمان از آنها بگویید.
از شروع همکاری‌ام با هلال‌احمر خاطرات زیادی دارم که برخی پررنگ‌تر و برخی کمرنگ‌تر هستند؛ من مشارکت در برنامه‌های جمعیت هلال‌احمر را افتخار بزرگی می‌دانم که نصیب هر کسی نمی‌شود و باید قدر این افتخار را دانست. اما اگر بخواهم به‌طور دقیق بگویم، دلچسب‌ترین لحظه‌ای که تجربه کردم به روزی بازمی‌گردد که برای نخستین‌بار به‌عنوان پزشک داوطلب کاروان سلامت و با کاور داوطلبی هلال‌احمر در یکی از روستاهای محروم شهرستان مشغول به انجام ویزیت و سایر خدمات پزشکی برای اهالی آن روستا شدم آن لحظه برای خودم خیلی لذت‌بخش بود. در کل حضور در کنار مردم و خدمت به آنها در شرایط گوناگون لذت‌بخش است به‌خصوص وقتی بعد از این خدمت حس رضایت را در چهره افراد احساس کنید با هیچ حسی قابل‌مقایسه نیست. نکته خنده‌دار دیگر این است که همان‌روز در موقع برگشت ناخواسته حدود 10کیلومتر اضافه سرعت داشتم که پلیس راه قبض جریمه‌ای را هدیه کرد وقتی گفتم از انجام عمل خیر برمی‌گردم گفت پرداخت جریمه هم عمل خیر است.
احساس شما نسبت به افرادی که علاوه بر مشکل جسمی با فقر و مشکلات اقتصادی هم مواجه هستند، چیست؟
فقر پدیده‌ای اقتصادی است، این پدیده به‌طور طبیعی در حوزه اقتصاد آثاری ویرانگری را برجای می‌نهد؛ چنانچه به موقع شناسایی و نابود نشود، چون غده‌ای سرطانی گسترش یافته و جامعه را فرا می‌گیرد. لذا به تعبیر جامعه‌شناسان، فقر فقر می‌زاید و به‌طور معمول فرزندان فقرا در محرومیت باقی می‌مانند. بنابراین، براي رفع اینگونه مشکلات يك تلاش همه‌جانبه و همگاني با همكاري تمام موسسات و نهادها و افراد مختلف ضرورت دارد و به هيچ عنوان يك نهاد يا سازمان به تنهايي توان حل این مشكلات را ندارد و باید به دنبال راه‌های متفاوتی برای حل آنها باشیم، اما راه‌حلي که ساده‌تر عملي خواهد بود و بحث کمتري را ايجاد مي‌کند؛ اين است که افرادي که منابع مالي بيشتري در اختيار دارند به افراد نيازمند کمک کنند. اين راه‌حل مي‌تواند از نظر لجستيکي پيچيده به‌نظر بيايد اما در کاهش اثرات فقر در کمترين زمان موثر خواهد بود. درعرصه پزشکی می‌توانیم من و همکاران پزشک خودم با حضور و مشارکت‌های داوطلبانه در طرح کاروان‌های سلامت از طریق ارایه خدمات درمانی و بهداشتی به افراد بی‌بضاعت، سالمندان و کودکان با حداقل هزینه نسبت به بهبود و ارتقای سطح سلامت زندگی اقشار آسیب‌پذیر اقدام کنیم شاید این راه‌حل معقولي براي حل مشکل فقر نيست، اما اين تلاش‌ها مي‌تواند بسياري از نيازهاي اين دسته از افراد را رفع کند.
در بحث درمان روستایی آیا موارد خاصی به‌ویژه بین بچه‌ها وجود دارد که نیاز به توجه داشته باشد؟
موارد زیادی به چشم می‌خورد؛ کم‌خونی را می‌توان در اولویت نخست عنوان کرد. مشکلات گوارشی شامل عفونت‌ها و بیماری‌های انگلی و پوستی هم شایع هستند همچنین درصد کمی هم سوءتغذیه در کودکان دیده می‌شود که امیدوارم این کمبودهای درمانی در حد توان رفع شود.
در آخر اگر صحبت دیگری دارید، بفرمایید.
به همه زحمتکشان در این نهاد مردمی خدا قوت می‌گویم و امیدوارم هلال‌احمر پیونددهنده قلب‌ها و ترویج‌دهنده دوستی و آرامش و همیشه یارویاور محرومان در جامعه باشد. همچنین پیشنهادم به همکاران دیگر خود نیز این است که تا می‌توانند به دستگیری خلق خدا بپردازند که اگر موفقیتی در زندگی برای من پیش آمده به برکت همین فعالیت‌های خداپسندانه و خیر بوده است. به‌نظر من فعالیت خیرخواهانه و کمک به دیگران یک دادوستد است به این نحو که وقتی در شرایط سختی قرار بگیرید حتما کسی هم هست که به کمک ما بیاید و دستمان را بگیرد درواقع کاری است که منفعت دو‌جانبه دارد.