شهروند| بیمارانی که از پانزدهم اردیبهشت‌ماه به بیمارستان‌های دولتی مراجعه کردند، شوکه شدند، آنها که تا پیش از این 30، 40‌درصد و حتی گاهی تا 50، 60‌درصد از هزینه‌های درمان را خودشان پرداخت می‌کردند، به یکباره هزینه‌هایشان تا 90‌درصد پایین رفت. از آن تاریخ مراجعه به بیمارستان‌ها دو برابر شد، افرادی که تا پیش از این به خاطر مشکلات مالی، توانایی مراجعه به بیمارستان‌ها را نداشتند، این‌بار برای گرفتن چندین خدمت درمانی، در صف‌های انتظار نشستند و تنها 10‌درصد از هزینه‌ها را پرداخت کردند. حالا با گذشت نزدیک به 5ماه از آن زمان، وزارت بهداشت خبرهای دیگری برای بیماران دارد. حالا با تدوین کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات سلامت، هزینه‌های درمان بار دیگر کاهش یافت و به 6‌درصد رسید، این اتفاق شامل بخش دولتی نمی‌شود، در بخش خصوصی هم تعرفه‌ها براساس آنچه در این کتاب آمده، پایین می‌آیند. این موضوع تنها برای هزینه‌های درمانی نیست، وزارت بهداشت تأکید می‌کند که با این اقدام، زیرمیزی‌ها هم که کمر خیلی از بیماران را شکسته از میان می‌رود. هفته گذشته بود که وزیر بهداشت در اجلاس روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور از ابلاغ این کتاب، خبر داد. حالا محمدحاجی آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت در گفت‌وگو با «شهروند» توضیحات بیشتری درباره کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات سلامت می‌دهد. به گفته او با اجرای این کتاب در بیمارستان‌ها و مراکز جراحی محدود، میزان پرداخت مردم در شهرها به 6‌درصد و در روستاها به 3‌درصد کاهش پیدا می‌کند. این در حالی است که پیش از این براساس طرح تحول نظام سلامت، این میزان پرداختی‌ها در بیمارستان‌های دولتی به ترتیب 10 و 5‌درصد بود.
 - هفته گذشه بود که وزیر بهداشت در اجلاس روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور خبر از تهیه و ابلاغ کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات سلامت داد، عمده‌ترین موضوعی که با ابلاغ این کتاب مطرح شد از میان رفتن زیرمیزی‌هاست.
بله درست است، البته 10‌سال است که تهیه این کتاب در دستور کار وزارت بهداشت قرار دارد و 3بار در سال‌های 88،84 و89 از سوی این وزارتخانه ابلاغ شده، اما به‌دلیل تأمین نشدن منابع مالی از سوی سازمان‌های بیمه‌گر و توافق نکردن گروه‌های مختلف پزشکی، به تصویب نرسید. در این مدت وزارت بهداشت برای اصلاح نظام تعرفه تلاش فراوانی کرد، حالا هم تصویب و ابلاغ این کتاب نتیجه تلاش‌های این وزارتخانه در سال‌های گذشته بوده است.
- یعنی 10‌سال این کتاب روی زمین مانده بود؟ در مدتی که بیشترین بحث‌ها بر سر تعرفه‌های بخش خصوصی و درمانی و همچنین زیرمیزی‌ها مطرح شد.
بله، این کتاب براساس مصوبه9 شورایعالی بیمه، از سوی وزارت بهداشت، دانشگاه‌های علوم پزشکی، 29 انجمن تخصصی و فوق‌تخصصی پزشکی کشور، 4 سازمان بیمه پایه، از جمله تأمین اجتماعی،
 کمیته امداد و نیروهای مسلح و همچنین دبیرخانه شورایعالی بیمه در وزارت رفاه و همچنین سازمان نظام پزشکی کل کشور و سازمان‌های دخیل در تنظیم چارچوب بررسی شد. با کار مشترک این سازمان‌ها بود که این کتاب پس از یک‌دهه تدوین و از سوی شورایعالی بیمه تصویب شد، به هیأت دولت فرستاده و در نهایت پس از بررسی‌های مفصل در دولت به تصویب هیأت وزیران رسید.
- حالا این کتاب ابلاغ شده، از چه زمانی این کتاب در بیمارستان‌ها لازم‌الاجراست؟
ببنید براساس قانون از اول مهرماه امسال این کتاب به تمامی مراکز درمانی دولتی و خصوصی کشور ابلاغ شد و از این تاریخ باید در این مراکز اجرا شود.
- یعنی حالا بیمارانی که به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند باید تعرفه‌های درمانی‌شان براساس این کتاب گرفته شود؟
بله، البته موضوعی که وجود دارد این است که کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات سلامت پس از آن‌که در سیستم نرم‌افزاری اتوماسیون بیمارستان‌ها اجرا شد، عملی می‌شود. این موضوع چند روزی طول می‌کشد. چرا که در این کتاب 5‌هزار خدمت تعریف شده که باید در سیستم حسابداری اعمال شود. با این همه این کتاب در 900 بیمارستان کشور به اضافه تمام مراکز جراحی در بخش دولتی و خصوصی ابلاغ شده و باید اجرا شود.
- پس از ابلاغ این کتاب، انتقادهایی به آن گرفته و اعلام شد که با یکسان‌سازی تعرفه‌ها، برخی تعرفه‌ها که پیش از این رقم پایین‌تری داشتند،   افزایش پیدا می‌کنند.
ببینید این کتاب روشی است برای مشارکت بیشتر دولت در هزینه‌های درمان. به این صورت که بخشی از هزینه‌های درمان را مردم و بخش دیگری را هم دولت باید پرداخت کند، با اجرای این کتاب، سهم پرداختی دولت افزایش پیدا می‌کند و سهم مردم هم پایین می‌آید.
- یعنی این بحث افزایش تعرفه‌ها در بخشی از خدمات درست نیست؟
بله درست نیست، با اجرای این کتاب مردم نه‌تنها در مقایسه با این کتاب رقم بیشتری بابت خدمات درمانی پرداخت نمی‌کنند، بلکه به‌طور کلی هزینه‌هایشان پایین می‌آید، به این معنی که هزینه‌های مراکز و موسسات تشخیصی خصوصی مانند پاتولوژی، ژنتیک، ام‌آر‌آی، سی‌تی‌اسکن، رادیولوژی و رادیوتراپی که با مراجعه بالای مردم هم روبه‌رو هستند، با اجرای این کتاب، 25‌درصد کاهش پیدا می‌کند، چرا که دولت بخش زیادی از هزینه‌ها را به عهده گرفته و به‌دلیل پوشش بیمه‌ای، مردم با کاهش هزینه‌ها در این بخش مواجه می‌شوند.
- وضع در بیمارستان‌های دولتی چطور خواهد بود؟
در بیمارستان‌های دولتی براساس طرح تحول نظام سلامت میزان پرداخت مردم در شهرها، 10‌درصد و در روستا 5‌درصد بود، اما با ابلاغ این کتاب، در شهرها هزینه‌ها به 6‌درصد و در روستا 3‌درصد می‌رسد. از روز عید قربان نیز تمام بیمارستان‌ها مکلف به اجرای این کتاب شدند.
- این کاهش قیمت تنها برای بیمارستان‌های دولتی است، یا بخش خصوصی را هم شامل می‌شود؟
 ببینید این کتاب به بخش خصوصی و دولتی ابلاغ شده و در نهایت هم منجر به کاهش هزینه‌های مردم در این دو بخش می‌شود، این یک گام جدید در طرح تحول نظام سلامت برای حفاظت مالی از مردم در مقابل هزینه‌های درمانی است.
- این کاهش قیمت در تعرفه‌های بخش خصوصی چطور خواهد بود؟
این کتاب ارزش گذاری نسبی ضرایب یعنی ارزش نسبی بین خدمات پزشکی است، ضرایب در بخش خصوصی و دولتی یکسان هستند، اما رقم ریالی تابع ضریب ریالی است که در این اعداد ضرب می‌شود، این‌جا تعرفه‌ها در بخش دولتی و خصوصی متفاوت می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی این کتاب، ایجاد انضباط مالی در موسسه‌های مالی دولتی و خصوصی است و دیگر قرار نیست مردم خارج از بیمارستان پولی را پرداخت کنند. همه چیز در قالب صورتحساب پرداخت می‌شود. با اجرای این کتاب تمام دریافتی‌ها قانونی و رسمی می‌شود. یکی دیگر از مزیت‌های این کتاب این است که در 30‌سال گذشته، 1700 خدمت نوین، در رشته‌های مختلف اضافه شده بود که در این مدت هیچ تعرفه مصوبی نداشتند و هر موسسه درمانی به صورت سلیقه‌ای برای آن تعرفه تعیین می‌کردند، برای نمونه می‌توان به اقدامات درمانی عروق مغزی و بسیاری از روش‌های نوین جراحی و تشخیصی اشاره کرد. اما پس از ابلاغ این کتاب، اینها تعرفه‌دار شدند. در کنار این اقدام 300 خدمت جدید پزشکی هم تحت پوشش بیمه قرار گرفتند. اینها پیش از ابلاغ این کتاب، پوشش بیمه‌ای نداشتند.
-  این کتاب به‌گونه‌ای است که مردم و بیماران از جزییات آن باخبر شوند؟
این کتاب در سایت رسمی وزارت بهداشت قابل دسترسی است اما از آنجایی که کاملا تخصصی است تنها برای موسسات درمانی کاربرد دارد.
-  سیستم نظارتی برای اجرای این کتاب چگونه تعریف  شده؟
هیات وزیران برای نظارت بر اجرای این کتاب مصوب کرده که سازمان نظام پزشکی به کمک تمام شعبه‌هایش در مراکز استان‌ها و با همکاری دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور اجرای درست این کتاب را به‌عهده دارند.
- شما اشاره کردید که پیش از این به خاطر نبود اعتبار سازمان‌های بیمه‌گر، نمی‌توانستند این کتاب را اجرا کنند، اما حالا ظاهرا این اعتبار تأمین شده.
بله، وزارت بهداشت این اعتبار را به بیمه سلامت داده است.
- این اعتبار چقدر است؟
350‌میلیارد تومان سقف اعتباری است که وزارت بهداشت به سازمان بیمه سلامت قرار است بدهد که براساس آن این طرح اجرا می‌شود.