شهروند| 16‌هزار پرستار تا 2ماه آینده جذب می‌شوند. این خبری است که وزیر بهداشت اعلام می‌کند. او می‌گوید: این 16‌هزار نفر قرار نیست استخدام دولتی و رسمی شوند، آنها به صورت شرکتی جذب می‌شوند. حسن ‌هاشمی علت این کار را کمبود منابع مالی می‌داند، همین هم شده تا به‌دلیل کمبود نیرو و نبود اعتبارات، پرستاران موردنیاز، شرکتی جذب شوند. وزیر حرف‌های دیگری هم به ایسنا زده: «از آن‌جا که دولت باید منابع در اختیار داشته باشد تا اجازه استخدام دهد به همین جهت فعلا مانع از استخدام‌ها می‌شود و ما نیز به دولت حق می‌دهیم اما از سوی دیگر مراکز درمانی با مردمی مواجه‌اند که به خدمات نیازمند هستند به همین منظور از مسیر طرح تحول سلامت و در قالب شرکتی اجازه داده شد تا تعدادی که نیازمندیم، جذب شوند.» اینها خبر خوب! وزیر بهداشت برای پرستاران است. خبری که نه‌تنها هیچ‌یک از 140پرستاری را که حالا در مراکز درمانی و بیمارستان‌های کشور کار می‌کنند خوشحال نمی‌کند بلکه با شرایط فعلی پرستاران در کشور، انگیزه‌ای برای جذب سایر نیروها هم ایجاد نمی‌کند. نگاهی به آزمون‌های استخدامی برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی بر این موضوع صحه می‌گذارد، آزمون‌هایی که با وجود ظرفیت‌های استخدامی بالا، تنها با استقبال تعداد بسیار پایینی از متقاضیان مواجه شده و در نهایت هم از همان تعداد، نیروهای خیلی کمتری برای استخدام اقدام کرده‌اند. شرایط پرستاری کشور نابسامان است. با هر روشی که محاسبه شود، بازهم بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با کمبود نیروی پرستاری مواجه هستند. اگر این محاسبه به ازای جمعیت 77میلیونی کشور باشد به ازای هر 1000نفر حداقل به 3پرستار نیاز است که در نهایت به عدد 240‌هزار پرستار می‌رسد، در حالی‌ که هم‌اکنون برای هر‌ هزارنفر، 2/1پرستار وجود دارد، اگر هم 120‌هزار تخت بیمارستانی در نظر گرفته شود، بازهم باید در کشور 240‌هزار استخدام شده باشند، در حالی ‌که در حال حاضر 140‌هزار پرستار زن و مرد مشغولند که با حداقل استانداردهای ایران، فاصله دارد.
پیش از این در تیرماه 91 هم رئیس سازمان نظام پرستاری از استخدام 25‌هزار کادر بهداشت و درمان در وزارت بهداشت خبر داده و گفته بود 70‌درصد از آنها پرستار هستند. این نیروها استخدام شدند اما باز هم نتوانستند کمبودهای جامعه پرستاری را جبران کنند. پرستارانی که هر‌سال به خاطر سختی کار و پایین بودن حقوق‌شان یا استعفا می‌دهند یا تغییر شغل یا مهاجرت و خانه‌نشین می‌شوند. حالا وزیر بهداشت در شرایطی از جذب نیروهای شرکتی خبر می‌دهد که براساس قانون، استخدام نیروهای شرکتی ممنوع است، این را معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس‌جمهوری با ابلاغ بخشنامه جدیدی اعلام کرده و گفته بود که انعقاد قرارداد مستقیم دستگاه‌های اجرایی با نیروهای پیمانکاری و شرکتی ممنوع است. با این همه اما وزارت بهداشت باز هم اصرار به استخدام نیروی شرکتی دارد، اقدامی که پیش از این هم مورد انتقاد جامعه پرستاری قرار گرفته بود، زمانی که پیش از برگزاری آزمون استخدامی، شرکت‌کنندگان از شرکتی بودن استخدام‌ها بی‌اطلاع بودند.
محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: جذب شرکتی پرستاران مورد تأیید ما نیست. «وزارت بهداشت به جای این‌که حرف از استخدام شرکتی پرستاران بزند، باید آنها را به صورت رسمی جذب کند، آنها باید کاری کنند تا این نیروها، رغبتی برای انجام این کار داشته باشند نه این‌که با مطرح شدن استخدام شرکتی از کار کردن در بیمارستان‌ها فرار کنند.» او به «شهروند» می‌گوید: «اگر پرستاران، نیروی حاکمیتی هستند، باید از سوی دولت استخدام شوند و حاکمیتی با آنها برخورد شود، نه این‌که ماجرای استخدام شرکتی را مطرح کنند.» به گفته دبیرکل خانه پرستار، استخدام شرکتی پرستاران ممنوع است چرا که این شرکت‌ها تنها به فکر سود و منافع خودشان هستند و در مرحله بعدی به فکر نیروهایشان هستند. نیروهای شرکتی امنیت شغلی ندارند. او تأکید می‌کند: وزارت بهداشت باید جذابیت‌های پرستاری را بالا ببرد. اشاره شریفی‌مقدم به آمار بالای مهاجرت پرستاران و تغییر شغل‌شان است. کسانی که به دلیل تبعیض‌های شغلی و بی‌عدالتی، انگیزه‌شان را کمرنگ شده. حالا تعداد پرستاران به اندازه‌ای است که بیماران حداقل مراقبت را می‌گیرند، تا جایی که به گفته دبیرکل خانه پرستار در مواردی به‌دلیل کیفیت پایین مراقبت‌ها، منجر به فوت بیماران می‌شود. او می‌گوید: «تعداد پرستاران باید دو برابر شود، یعنی اگر الان 140‌هزار پرستار در کشور فعال هستند، باید تعدادشان به 280پرستار برسد.» با این همه شریفی‌مقدم معتقد است حتی اگر وزارت بهداشت بخواهد نیرویی استخدام کند، پرستاران تمایلی ندارند. «پرستاری شغل سنگینی است، این موضوع به‌ویژه در تهران مصداق پیدا می‌کند، چرا که فشار کار بالاست.»
دبیرکل خانه پرستار از وزیر بهداشت گلایه فراوان دارد، نه فقط به خاطر استخدام شرکتی پرستاران بلکه به دلیل نادیده گرفتن حقوق و مزایای آنها. او می‌گوید: «هفته گذشته کتاب ارزشگذاری خدمات نسبی از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شد، براساس این کتاب، تمام تعرفه‌ها دو برابر می‌شود.»
به گفته شریفی‌مقدم، وزارت بهداشت در شرایطی یک شبه این کتاب را نوشتند و ابلاغ کردند که قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری 8‌سال است بر زمین مانده. همین اتفاق هم سبب شد تا جامعه پرستاری واکنش تندی نشان دهد و حتی به صدور بیانیه هم منتهی شد. بیانیه‌ای که در آن سازمان نظام پرستاری، نسبت به این اقدام وزارت بهداشت اعتراض کرد.
اعتراض جامعه پرستاری به افزایش اختلاف پرداخت‌ها به پزشکان و پرستاران بود. اختلافی که پیش از ابلاغ این کتاب هم به شدت خودنمایی می‌کرد، حالا اما شرایط بحرانی‌تر شده. دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: «نظام پرستاری در شرایط بحرانی به‌سر می‌برد، همین هم انگیزه کار را از آنها می‌گیرد، وزیر بهداشت حتی حاضر نمی‌شود که قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری را اجرا کند، بهانه‌اش هم نبود اعتبارات است، در حالی‌ که برای کارهای دیگر اعتبار کافی وجود دارد.»
براساس بررسی‌هایی که در‌ سال 2014 در آمریکا انجام شد، پرستاران از نظر میزان دریافتی حقوق در رتبه چهارم و پزشکان در رتبه هشتم قرار گرفتند، در حالی ‌که در کشور ما پرستاران دارای رتبه خیلی پایین‌تری از پزشکان هستند. وزیر بهداشت البته در صحبت‌هایش، به فرسودگی بیمارستان‌ها هم اشاره کرده بود. او گفته بود بیمارستان‌های فرسوده، آسیب‌پذیرترین ساختمان‌ها هستند. «اگر یک زلزله در کشور بیاید اولین جایی که باید خدمت ارایه کند بیمارستان است در حالی‌ که بیمارستان‌های فرسوده آسیب‌پذیرترین ابنیه در کشور هستند و ببینید چه بلایی بر سر مردم خواهد آمد.» او فرسودگی بیمارستان‌ها را برای جذب مشارکت بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری در بخش دولتی مطرح کرد.«این مسأله به معنای این نیست که بیمارستان‌ها توسط بخش خصوصی اداره شوند. با انجام اقدامات صحیح به تدریج بیمارستان‌ها زیان‌ده نخواهند بود. با توجه به فرسودگی بیمارستان‌ها و ناتوانی اعتبارات برای بازسازی آنها طبیعی است از ظرفیت و پتانسیل علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در این حوزه استفاده خواهیم کرد.»