شهروند| متصدی مرکز کنترل تهران- مشهد در ایستگاه شاهرود مقصر اصلی حادثه هفتخوان معرفی شد. این را روز گذشته اکبر ترکان مشاور رئیسجمهوری و مسئول کمیته بررسی حادثه برخورد دو قطار سمنان به مشهد و تبریز- مشهد درجمع خبرنگاران عنوان کرد. حادثهای که جمعه صبح پنجم آذرماه حوالی ایستگاه هفتخوان درمسیر ریلی سمنان به مشهد موجب شد تا 48نفر از هموطنانمان به طرز دلخراشی کشته شوند. بیشتر قربانیان این حادثه هولناک به طرز فجیعی در آتش سوختند. شدت سوختگی اجساد به حدی بود که با گذشت 9روز از وقوع حادثه هنوز کار شناسایی اجساد از طریق DNA درپزشکی قانونی تبریز ادامه دارد. ازمجموع 48 جانباخته حادثه قطار تبریز- مشهد یک جسد دیگر صبح دیروز تعیین هویت شد. به این ترتیب 42 جسد تعیین هویت شدهاند و 6نفر دیگر جزو مفقودان محسوب میشوند، اما همچنین در این حادثه تکاندهنده بیش از 100نفر از مسافران قطار تبریز- مشهد مجروح شدند که حال برخی از آنها با وجود همه اقدامات درمانی مساعد نیست.
متصدی کنترل شاهرود مقصر اصلی حادثه
حالا با پایان یافتن مهلت مقرر، اکبر ترکان مسئول کمیته بررسی حادثه برخورد دو قطار مسافربری در ایستگاه هفتخوان؛ مقصر اصلی این حادثه را متصدی مرکز کنترل تهران- مشهد در ایستگاه شاهرود به دلیل صدور فرمان حرکت به قطار سمنان- مشهد عنوان کرده است. فرمانی که به گفته ترکان نه از روی عمد بلکه براساس خطای حرفهای ازسوی متصدی مأمور کنترل CTC در شاهرود صادر شده است: «علت وقوع سانحه این است که حرکت قطار ازحالت خودکار خارج شده و روی دستی قرار گرفته.» مسئول کمیته بررسی این سانحه روز گذشته با اشاره به ارایه گزارش بررسی حادثه قطار به معاون اول رئیسجمهوری در اینباره توضیح داد: «دربررسی همه جوانب موضوع، علت وقوع سانحه این است که قطار را از حالت کنترل خودکار خارج کردند و روی کنترل دستی گذاشتند و چون قطار درحالت دستی قرار گرفت، به قطار سمنان اجازه حرکت داده میشود و به قطار تبریز- مشهد که به خاطر خرابی ترمز در 8کیلومتر جلوتر متوقف بود، برخورد میکند و در واقع مأمور ایستگاه به اشتباه به این قطار اجازه حرکت میدهد و آن حادثه به وجود میآید.» به گفته ترکان برای بررسی دقیق موضوع گروه مأموران قطار تبریز- مشهد، گروه مأموران قطار سمنان- مشهد، گروه مأموران کنترل ترافیک شاهرود و گروه مأموران CTC بهعنوان 4 گروه دخیل در این حادثه مورد بررسی قرار گرفتند و در بررسیها مشخص شد که مأموران قطار تبریز- مشهد به موقع اطلاع دادند که به علت خرابی ترمز در کیلومتر 291 متوقف هستند، بنابراین وظیفهشان را انجام داده بودند و مشغول رفع اشکالات ترمز بودند تا بتواند قطار حرکت کند. همزمان با خرابی این قطار سیستم اتوماتیک کنترل، خارج از اراده لکوموتیوران، قطار سمنان را در 8کیلومتری قطار تبریز متوقف کرده بود.
برخورد قطار با سرعت 118 کیلومتر برساعت
ترکان درتشریح جزییات وقوع این حادثه توضیح داد: «مأموران قطار سمنان- مشهد از مرکز ctc استعلام میکنند که چه کار کنیم، طبق دستور یا اجازهای که به آنها داده میشود که قطار را از حالت خودکار خارج کرده و حرکت کنید و آنها هم حرکت کردند. قطار با سرعت 132کیلومتر درحال حرکت بوده که در 8ثانیه مانده به نقطه تصادف، لکوموتیوران قطار جلویی را میبیند. البته لکوموتیوران قطار سمنان- مشهد به دلیل اینکه قطار جلویی در قوس بوده، نتوانسته زودتر آن را ببیند و در نتیجه قطار با سرعت 118کیلومتر به قطار تبریز- مشهد برخورد میکند.» او اضافه میکند: «همه کشتهشدهها مربوط به قطار تبریز- مشهد بودند؛ چراکه آنها درمسیر خواب بودند و مسافران قطار سمنان به این خاطر که تازه به راه افتاده بود، بیدار بودند و همچنین دو واگن جلویی را برای مسافرگیری در ایستگاه دامغان نیز خالی گذاشته بودند. این حادثه 104 مصدوم داشته که اینها سوار قطار تبریز- مشهد شدند، چراکه بعد از یکساعتونیم مأموران موفق میشوند قفل قطار را باز کنند، سه واگن در محل باقی میماند و بقیه واگنها مجروحان را سوار میکند و به مسیرش ادامه میدهد.»
همه تقصیرها به گردن یک نفر
مسئول کمیته بررسی سانحه قطار با تأکید بر بیتقصیربودن مأموران قطار سمنان- مشهد، گفت: «در ادامه به بررسی مأموران کنترل ایستگاه شاهرود- مشهد پرداختیم. آنها مقصر اصلی سانحه نیستند، اما بهعنوان تقصیرمرتبه دوم قابل بررسی هستند.» مشاور رئیسجمهوری و مسئول کمیته بررسی حادثه قطار تبریز- مشهد با بیان اینکه مقصر اصلی متصدی ctc تهران- مشهد در ایستگاه شاهرود است، درباره چگونگی وقوع این اشتباه مرگبار ازسوی متصدی مرکز کنترل توضیح داد: «وقتی شیفت جدید سر کار میآید که ساعت 7 شیفت عوض شده است، قطار سمنان- مشهد 7 و 15دقیقه از CTC سوال کرده که تکلیف من چیست. آن هم به اشتباه گفته، قطار را روی حالت دستی قرار بده و حرکت کن و قطار حرکت کرده که این حادثه پیش آمده است.» ترکان اضافه کرد: «مقصر اصلی مأمور CTC است. مأموران کنترل ترافیک شاهرود قصورهای دیگری دارند که از نظر ما مقصر اصلی نیستند.» مسئول کمیته بررسی حادثه قطار تبریز- مشهد در پاسخ به این پرسش که چه برخوردی با مقصران صورت میگیرد، گفت: «این موضوع را دستگاه ذیربط بررسی میکند. مأموریت ما بررسی علت سانحه و پیداکردن مقصر است که ارزیابیهای فنی ما نشان میدهد، مقصر اصلی این حادثه یک نفر است.»
اشد مجازات برای مقصران حادثه
اما برخورد با مقصر یا مقصران اصلی این حادثه هرچه که باشد، داغ دل مردم آذربایجان را التیام نمیدهد. حتی اگر مقصر این حادثه به اشد مجازات هم محکوم شود که البته خواسته همه خانوادههای داغدار آذربایجان است، باز هم ما آرام نمیشویم. اینها را «فرزین اکبری» یکی از دغداران این حادثه به «شهروند» میگوید، کسی که سه نفر از عزیزانش در هفتخوان سمنان سوختند و خاکستر شدند. مهدی جهد عمل، حسین فاریابی و عرفان سعادتی سه نفری هستند که در واگن شماره 5 قطار تبریز - مشهد جان باختند: «مهدی همکارم بود. حسین هم دوست صمیمی و پسر صاحبکارم بود. عرفان هم که پسردایی من بود، اما از برادر به هم نزدیکتر بودیم. من هم قرار بود با اینها باشم، اما لحظه آخر کارم جور نشد در تبریز ماندم. در تبریز ماندم تا چند روز بعد در پزشک قانونی جنازههای سوخته دوستانم را شناسایی کنم.» فرزین در ادامه میگوید: «روز حادثه ساعت 2 بعد از ظهر بود که من خبردار شدم. به راهآهن تبریز رفتم. خیلیها آمده بودند. همه نگران حال مسافرانشان بودند، اما خبر درستی به ما ندادند. من هم برای پیگیری وضع عرفان با هواپیما به سمنان رفتم. خیلیها هم با خودرو از تبریز حرکت کرده بودند. هرکسی از تبریز به سمنان آمده بود، یکراست به سمت استانداری میرفت. ما هم رفتیم اما آنجا هم خبر درستی به ما ندادند. همانجا شنیدیم که مسافران واگن شماره 5 همه در آتش سوختهاند. دوباره به تبریز برگشتیم تا اینکه روز سهشنبه یک روز قبل از مراسم تشییع جنازه از پزشک قانونی تبریز با من تماس گرفتند. من هم رفتم و جسد عرفان و مهدی را پس از شناسایی از طریق DNA تحویل گرفتم. اما حسین سه روز بعد یعنی جمعه شناسایی شد.» فرزین در پاسخ به این پرسش که خواهان چه برخوردی با مقصران این حادثه هستند، میگوید: «من در همان پزشک قانونی شکایتنامه را تنظیم کردم. ما برای هر کس یا کسانی که در بروز این حادثه نقشی داشته، اشد مجازات را میخواهیم، هرچند این کار هم درد دل ما را دوا نمیکند.»
شناسایی حسین پس از 9 روز
محمد فاریابی، عموی حسین فاریابی هم مانند فرزین اکبری خواهان اشد مجازات مسببان این حادثه است. عمویی که یک هفته است داغدار برادرزاده جوانش است به «شهروند» میگوید: «جسد حسین جمعه شناسایی شد، یعنی ما یک هفته بلاتکلیف بودیم. میدانستیم که حسین نه در لیست مجروحان است و نه در اسامی بازماندگان، اما پیکر بیجان او را به ما تحویل نداده بودند، همین موضوع هم درد و رنج ما را تشدید میکرد. تا اینکه دیروز بالاخره پس از 9 روز جسد حسین شناسایی شد.» او ادامه میدهد: «البته هنوز 5 نفر دیگر از قربانیان شناسایی نشدهاند. نمیدانید در تبریز چه خبر است، همه عزادارند.» این عضو هیأت علمی دانشگاه تبریز درخصوص برخورد و مجازات مقصران این حادثه هم میگوید: «اشد مجازات باید برای همه مقصران این حادثه در نظر گرفته شود، فقط مسئول کنترل در این حادثه مقصر نیست، حسین و دهها نفر مثل حسین برنمیگردند، اما عبرتی میشود تا از این به بعد چنین حوادثی تکرار نشود.»
اطلاعی از سرنوشت برادر ندارم
موسی اسکندری، برادر مهماندار قطار حادثهدیده تبریز - مشهد هم که از زمان حادثه قطار برادرش را ندیده و از سرنوشت او اطلاعی ندارد، میگوید: «محمد اسکندری برادرم حدود 10سال بود که به کار مهمانداری در قطار مشغول بود که از زمان حادثه قطار تبریز - مشهد در سمنان از وی اطلاعی نداریم. همچنان منتظر پاسخ و اقدام پزشکی قانونی هستیم.» محمد اسکندری اهل روستای بسیط هشترود است و یک دختر دو ساله دارد.