محدودیت آزادی بیان عامل ظهور بابک زنجانی ها
احمد حاتمی یزد، اقتصاددان| چرایی ظهور بابک زنجانی و دیگرانی نظیر او به تحقیق مفصل دانشگاهی نیاز دارد، اما کلیت ماجرا را همه
می‌دانند. زمانی که آزادی بیان و آزادی مطبوعات در فضای سیاسی کشور محدود شود، این افراد گمان می برند لو نخواهند رفت و می توانند به فعالیت شان ادامه دهند. متاسفانه فسادها فقط به مواردی که در چند سال گذشته رسانه ای شده است، خلاصه نمی شوند. اگر مطبوعات آزاد بودند، بسیاری از افراد وارد این وادی نمی شدند، چرا که روند قضائی پروسه ای زمان بر است، اما افراد خیلی سریع به مطبوعات پاسخگو می شوند. هم اکنون همه اقشار کشور از ثروتمندان تا کارمندان و کم درآمدها درگیر فساد هستند و در این شرایط هر چند وقت یکبار یکی لو می رود. اگر همه قوا در برابر مردم و مطبوعات پاسخگو باشند، امثال بابک زنجانی فرصت بروز و ظهور پیدا نمی کنند، اما زمانی که قوه قضائیه به مطبوعات پاسخگو نیست، چگونه می توان پی برد در این مجموعه عریض و طویل چه می گذرد. از سویی قانون اساسی اقتصاد ایران را به سه بخش دولتی، خصوصی و تعاونی تقسیم کرده است. متاسفانه تعاونی ها پا نگرفته اند، بخش خصوصی ضعیف است و بخش دولتی ضعیف تر شده است، اما یک بخشی مثل قارچ سربرآورده به نام نهادهای عمومی غیردولتی که نه به دیوان محسبات پاسخگو هستند، نه به سهامداران خودشان و هر جا لازم باشد، بنا به منفعت شان، از خصوصی به دولتی یا بالعکس تغییر ماهیت می دهند. این مسأله بستری را برای
سوء استفاده و فساد فراهم می کند. البته همانطور که پیش تر گفتم، فساد در ایران علل گسترده ای دارد که نیاز به تحقیق دانشگاهی گسترده دارد.

اعدام شدن و نشدنش تأسف بار است
مهدی پور قاضی، عضو اتاق بازرگانی| هم اعدام و هم اعدام نشدن بابک زنجانی باعث تاسف است. وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور در سالیان اخیر در زمینه اخلاقیات افول شدیدی کرده است و در زمینه فساد اداری و اقتصادی در دنیا در رتبه های آخر قرار داریم. ما با انواع و اقسام رانت ها که به صورت قانونی تعریف می شوند، به همراه یکسری از مسائل پشت پرده مواجه هستیم. در مسائل اجتماعی نیز شاهد نزول اخلاقیات هستیم، به گونه ای که چنین سقوطی در اروپا دیده نمی شود. این در حالی است که تصور رایج از جامعه دینی آن است که اخلاقیات حرف اول را می زند، اما در بسیاری از شاخص ها جزء رتبه های آخر قرار داریم. دروغگویی به امری رایج تبدیل شده است و ریا نه تنها منع نمی شود، بلکه تشویق می شود. همه کارهای نشدنی و غیرقانونی با پرداخت پول امکان پذیر شده است. بابک زنجانی نشانه ای افراطی از وضعیتی است که در آن به سر می بریم. اما باید دقت کرد که بابک زنجانی فرد نیست، بلکه سیستم است. نباید فرد را در برابر گلوله یا طناب دار قرار داد، بلکه سیستم حامی او را باید شناسایی کرد. اگر سیستم فساد افشاء نشود، ریشه اینگونه فسادها نابود نمی شود.