شهروند| رادوان کارادزیچ، رهبر پیشین صرب‌های بوسنی که متهم اصلی نسل‌کشی بوسنی است، دادستان پرونده‌اش را به دروغگویی متهم کرد. کارادزیچ که در مراحل پایانی محاکمه طولانی‌مدت خود به سر می‌برد در آخرین جلسه این دادگاه مدعی شد دادستان‌های پرونده‌اش به‌دلیل فقدان شواهد، درخصوص نقش او در جنگ داخلی بوسنی دروغ می‌گویند. در هفته‌ای که گذشت، پس از جلسات بی‌شمار محاکمه‌ای که از آغاز آن نزدیک به 5سال می‌گذرد مباحث پایانی محاکمه کارادزیچ فرار سید که به محکومیت یا تبرئه او درخصوص خشونت‌های هولناک بوسنی در دهه 90 منتهی خواهد شد. کارادزیچ خود از این اقدامات نیرو‌های صرب تحت عنوان پاکسازی قومی یاد می‌کند.
دادستان‌های پرونده کارادزیچ به دنبال حداکثر مجازات برای سیاستمدار برجسته بوسنی هستند که در صورت موفقیت در این امر کارادزیچ 69 ساله، باقی عمرش را پشت میله‌های زندان سپری خواهد کرد. کارادزیچ در جریان جنگ بوسنی در سال‌های 1992 تا 1995 که 100هزار کشته بر جا گذاشت رهبری صرب‌های این کشور را برعهده داشت. رهبر پیشین صرب‌های بوسنی به دلیل اقدامات ارتش صرب در کشتار مسلمانان و کروات‌ها به جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و نسل‌کشی متهم است.
اما کارادزیچ که وکیل مدافعی اختیار نکرده و خودش دفاع از اتهاماتش را برعهده گرفته‌است در اظهارات پایانی خود در دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق، اتهاماتش را رد کرد. کارادزیچ که بی‌توجهی دیگر سیاستمداران را عامل بزرگترین قتل‌عام در اروپا پس از جنگ‌جهانی دوم می‌داند، می‌گوید: «از آن‌جایی که دادستان برجسته، آقای «تیگر» هیچ شواهدی در دست نداشت، تصمیم گرفت شخصیت من را لکه‌دار کند و مرا دروغگو و تبهکار خواند و اگر حتی یک مدرک معتبر علیه رادوان کارادزیچ در دست داشت چنین کاری نمی‌کرد.» دادستان این پرونده که از 4سال پیش در دادگاه لاهه در جریان است، در روز دوشنبه کارادزیچ را به‌عنوان عامل تحریک‌کننده نسل‌کشی معرفی کرد. کارادزیچ به نسل‌کشی بیش از 8هزار مرد و پسر مسلمان از «سربرنیتسا» متهم است که از سوی نیرو‌های مسلح صرب به گلوله بسته شدند. کارادزیچ پس از آن‌که در‌سال 1995 تحت تعقیب قرار گرفت به مدت 13سال فراری بود. او همچنین با اتهام محاصره 43 ماهه سارایوو، پایتخت بوسنی که در طول آن 5هزار غیرنظامی جان باختند رو‌به‌رو است. کارادزیچ کمیسر سیاسی پروژه‌ای بود که به دنبال دستیابی به کشوری با نژاد خالص بود و ژنرال «راتکو ملادیچ» نیز وی را در این پروژه همراهی می‌کرد. رهبر سابق صربِ‌های بوسنی، از دستیاران اسلوبودان میلوسویچ رئیس‌جمهوری سابق صربستان و متهم اصلی جنایات جنگی در بوسنی است.
اتهام نسل‌کشی
«آلن تیگر»، وکیل دادستان این پرونده در روز دوشنبه گفت شهادت صدهاهزار نفر به همراه 80هزار صفحه رونوشت ثابت می‌کند کارادزیچ رهبر سیاست «پاکسازی قومی» در دهه 90 است. پاکسازی قومی اصطلاحی است که برای نسل‌کشی و مهاجرت اجباری به کار برده می‌شود. کارادزیچ نقش خود در کشتار مسلمانان بوسنی را انکار می‌کند، اما با این حال انگشت اتهام را به سوی کسی نشانه نمی‌رود. او در این خصوص می‌گوید: «من هرگز کسی را به خاطر وقایع سربرنیتسا متهم نکرده‌ام، چراکه نمی‌دانم آن‌جا چه اتفاقی افتاده‌است».
قتل‌عام جولای 1995 تلخ‌ترین نمونه خشونت‌های جنگ بالکان در دهه 90 است که در این دوران شاهد فروپاشی فدراسیون یوگسلاوی بود. با فروپاشی یوگسلاوی مناطقی نظیر کوزوو و کرواسی به استقلال دست یافتند. کارادزیچ در جریان محاکمه‌اش خطاب به قضات سازمان ملل گفت که به «علی عزت بگویچ»، رئیس‌جمهوری بوسنی و هرزگوین در‌سال 90، هشدار داده بود که تلاش برای جدایی بوسنی به جنگ داخلی منجر خواهد شد.
کارادزیچ در این‌خصوص گفت: «عزت بگویچ برای نخستین بار پیشنهاد تقسیم بوسنی و اجرای ایده‌های اسلامی را در بخش مسلمان بوسنی مطرح کرد.» کارادزیچ در ادامه گفت: «من پیش‌بینی می‌کردم که چه اتفاقی خواهد افتاد، صدهاهزار نفر کشته شدند و صدها شهر تخریب شد». در دفاعیه نهایی کارادزیچ که در روز دوشنبه صورت گرفت، او درخصوص جنایات صورت‌‌گرفته در بوسنی اعلام بی‌اطلاعی کرد و حوادث سربرنیتسا را «عملی وحشتناک» خواند، اما حرفی از نسل‌کشی به میان نیاورد.
نتیجه دادگاه کارادزیچ هرچه باشد، بار دیگر یاد‌آور می‌شود که قتل‌عام غیرنظامیان تهدیدی همیشگی است که ممکن است حتی در قلب اروپای مدرن نیز رخ دهد. مرگ، شکنجه، تجاوز و قطع اعضای بدن مردم بی‌گناه؛ محاصره و شکنجه سارایوو، یک پایتخت بزرگ اروپایی و مرگ 8هزار پسر و مرد در سربرنیتسا تنها خلاصه‌ای از جنایت‌هایی است که کارادزیچ به‌عنوان متهم ردیف اول آن شناخته می‌شود.