گروه اقتصادی شهروند| هادی حقشناس اقتصاددان و استاد دانشگاه درخصوص دلایل رشد بخش صنعت کشور به «شهروند» میگوید: واقعیت این است که پس از پایان جنگ نیز رشد اقتصادی کشور مثبت بود و حتی دو رقمی شد. این اتفاق درحالی رخ داده بود که در آن سالها برخی از پروژههای اقتصادی و صنعتی کشور بعد از چند سال راهاندازی و افتتاح شد. در سالجاری هم به دلیل راهاندازی برخی پروژههای صنعتی که از سالهای قبل برای آن برنامهریزی شده بود و تأخیر داشت، رشد صنعتی کشور مثبت شد که این رشد روال طبیعی خود را دارد.
رشد صنایع بزرگ
حقشناس در ادامه به نقش شرکتهای بزرگ صنعتی در افزایش نرخ رشد صنعت کشور اشاره کرده و میافزاید: افزایش تولیدات شرکتهای بزرگ صنعتی که غالبا دولتی نیز هستند، نقش مهمی در افزایش رشد بخش صنعت کشور داشته است. بهعنوان نمونه رشد بخش خودروسازی که در سالهای قبل با کاهش تولید مواجه بود، باعث شد تا درکل، بخش صنعت کشور با رشد مواجه باشد. وی ادامه میدهد: همانگونه که میدانید تولید خودروسازان کشور در سالهای 91 و 92 تقریبا 700 تا 800هزار دستگاه بوده است، این درحالی است که براساس اعلام قبلی این رقم باید به یکمیلیون دستگاه میرسیده است. اما در سالجاری رشد تولیدات صنعت خودروی کشور باعث رشد شاخص صنعتی کشور شده است.
این اقتصاددان همچنین به تولیدات فولاد و آلومینیوم اشاره کرده و خاطرنشان میکند: رشد تولیدات در بخش فولاد و آلومینیوم نیز باعث شده شاخص تولیدات ما در این بخش بالا رفته و به رشد شاخص کل صنعت کمک کند. البته در سالهای قبل عدم استفاده از تمام ظرفیتهای تولیدی باعث شده بود تا با کاهش رشد صنعتی مواجه باشیم، بهطوریکه در سال 91 رشد صنعتی کشور به منفی 5/9درصد رسیده بود اما راهاندازی برخی از واحدهای تولیدی صنعتی در سالجاری این امکان را ایجاد کرد تا رشد صنعتی کشور افزایش یابد.
استفاده از ظرفیتهای بخش صنعت
این استاد دانشگاه استفاده از تمام ظرفیت تولیدی برخی واحدهای صنعتی را از دیگر دلایل رشد صنعتی دانسته و یادآور میشود: درواقع رشد 3درصدی پیشبینی شده بخش صنعت در سالجاری به دلیل ایجاد زیرساختهای جدید نبوده بلکه به دلیل استفاده از زیرساختها و ظرفیتهای قبلی این بخش اتفاق افتاده است. او توضیح میدهد: بهعنوان نمونه استفاده از ظرفیتهای موجود در صنایع مختلف این امکان را برای ما ایجاد میکند تا بتوانیم به رشد اقتصادی مطلوب دست یابیم. مثلا استفاده از ظرفیتهای بالفعل در حوزه نفت و گاز باعث شده تا بتوانیم به تولید 4میلیون بشکه نفت در روز برسیم این اتفاق درحالی رخ میدهد که به دلیل تحریم طی یکی دوسال گذشته شاهد کاهش تولیدات نفت کشور بودیم اما با این شرایط میتوانیم به تدریج به وضع قبل از تحریم برسیم.
صنایع کوچک
به دنبال صنایع بزرگ رشد میکنند
حقشناس در پاسخ به این سوال که آیا رشد صنایع بزرگ درحالیکه اکثر واحدهای تولیدی با مشکلات بسیاری مواجه هستند، میتواند ملاک مناسبی برای رشد صنعتی باشد، تأکید میکند: در هر صورت رشد بخش صنعت وابسته به رشد صنایع بزرگ است. بهعنوان نمونه باید بگویم درحال حاضر مسکن در رکود است و رونق بخش مسکن باعث رونق در سایر بخشهای مربوط به این صنعت میشود، اما این رونق در تمام بخشها یکسان نیست.
برای مثال شاید تولید سیمان بیشتر از تولید رنگ رشد داشته باشد چراکه برای ساختوساز مسلما سیمان بهعنوان یک ماده اولیه نقش مهمتری نسبت به رنگ دارد. وی تصریح میکند: حال همین مثال در کل صنعت کشور نیز صدق میکند. قرار نیست که تمام صنایع به یک اندازه رشد کنند.
رشد هر بخش صنعتی به میزان مزیتهای نسبی آن بخش و توان تولید آن است. آنچه که باعث رشد صنعتی کشور میشود برآیند ارزش نهایی تولیدات کالا و خدمات در طی یکسال است.
حقشناس در پایان یادآور میشود: واحدهای بزرگ که راه بیفتد واحدهای کوچک نیز راه میافتد. وقتی که یک صنعت بزرگ به حرکت درمیآید، صنایع کوچکتر نیز برای تجهیز صنعت بزرگتر به حرکت و تلاش درمیآیند. در مورد اقتصاد یک عبارت به کار میبرند و آن این است که اقتصاد دینامیک است و در مرور زمان خود را نشان میدهد.