| دکتر الهام فروزنده | روانشناس|
افسردگی سالمندان، بیماری درمان‌پذیری است. از تمام شیوه‌های درمان، شامل درمان‌های شیمیایی، درمان‌های فیزیکی و درمان‌های روانشناختی می‌توان در سالمندان استفاده کرد.
از دست‌دادن شغل و بازنشستگی، مشکلات اقتصادی و ضعف مالی، قطع شدن ارتباطات اجتماعی به هر دلیل مانند نقل مکان، تنهایی، بیکار ماندن و همچنین ضعف و ناتوانی طبیعی یا ناتوانی‌های ناشی از بیماری‌های جسمی، سبب محدودشدن فعالیت فردی و اجتماعی می‌شوند. مصرف طولانی برخی از داروها نیز ممکن است علت افسردگی باشند.
علایم شایع افسردگی در سالمندان می‌تواند شامل بی‌حوصلگی و شاد نبودن، احساس ضعف و بی‌قوتی (کاهش انرژی)، حواس پرتی و فراموشکاری(کاهش دقت و تمرکز فکر)، اختلال خواب (بدخوابی یا بی‌خوابی صبحگاهی)، بی‌اشتهایی و کاهش وزن و شکایات بدنی باشد.
آمادگی ابتلا به افسردگی عمده در سنین بالا بیشتر است. در این حال، به جز خلق افسرده، علایمی همچون احساس بیهودگی و بی‌ارزشی، نقصان حس اعتمادبه‌نفس، احساس ناامنی و... شیوع بیشتری دارند.
بروز افسردگی در سالمندان ممکن است پیش‌درآمد شروع یک بیماری جسمی باشد. احتمال این‌که افسردگی به مثابه علامت هشداردهنده برای بروز یک بیماری جسمی عمل کند وقتی قوت می‌گیرد که فرد سالمند برای نخستین بار است که دچار افسردگی (یا اختلال خلق) می‌شود.
برخی افسردگی‌ها ممکن است پیش درآمد شروع بیماری‌هایی مانند بیماری آلزایمر یا انواع سرطان‌ها (نظیر سرطان پروستات) یا هشداری برای پیدایش بیماری‌های عروقی مغز، نارسایی قلب و نارسایی کلیه باشند. افراد مسن نسبت به داروهای ضدافسردگی و ضداضطراب حساس هستند و تحمل مصرف مقادیر بالا را ندارند. البته نیازی هم نیست که دارو با مقادیر بالا تجویز شود، چرا که درمان آنها نسبت به مقادیر پایین دارو نیز انجام می‌شود.
عوارض جانبی داروها در فرد سالمند با مقادیر کمتر هم ممکن است به وجود بیاید. خواب‌آلودگی و افت فشارخون هنگام ایستادن و شکایت از سرگیجه و سیاهی رفتن جلوی چشم از عوارض نسبتا شایع هستند. عوارض جانبی داروهای ضدافسردگی نباید مانع مصرف دارو و استفاده از مزایای درمانی آنها شود. بیشتر عوارض، در روزهای نخست یا در یکی، دو هفته اول درمان ایجاد می‌شوند و بعد به مرور یا تخفیف یافته یا از بین می‌روند. علاوه‌بر آن با شروع دارو از مقادیر کم و با افزایش تدریجی آن در روزهای متوالی تا رسیدن به مقدار موردنظر می‌توان از شدت عوارض جانبی کاست یا از بروز آنها جلوگیری کرد.
مقدار موثر دارو در سالمندان، نصف میزان مصرفی آنها در سنین پایین است. نخستین علایم بهبود نیز مانند کاهش اضطراب، کاهش علایم بدنی و احساس آرامش، دیرتر ظاهر می‌شوند.