شهروند| حقوق کودک، بخشی از موضوعات حقوق بشر است که نیاز به حمایت جدی از سوی جامعه بینالمللی دارد. با نظر به ضرورت توجه به مباحث حقوق کودک در سطح جامعه. انسان برای زندگی اجتماعی خویش، نیازمند امنیت جسمی، روحی، اقتصادی و... است. کودکان نیز که پایه و اساس رشد جسمی، عقلی و اجتماعی آنان از همان سالهای نخست زندگی آغاز میشود، با توجه به وضع خاص آنان به لحاظ جسمی و روحی، نیاز به حمایتها و مراقبتهای ویژهای دارند. این اقدامات باید مفهوم و قالب متناسبی یافته و با توجه به ناتوانی کودکان برای استیفای مستقیم حقوق خویش، جنبههای حمایتی وسیعی یابد، بهگونهای که بزرگسالان الزام ناشی از حمایت آنان راکاملا احساس کنند.
توجه به حقوق کودک فقط بحث جوامع امروزی نیست، بلکه در دین مبین اسلام هم نسبت به حقوق کودک توجه شده است (احترام و تکریم کودک، پرهیز از خشونت و بدرفتاری با کودکان، رعایت عدالت و پرهیز از تبعیض...)
براساس اطلاعات منتشره، وضع کودکان در جوامع فعلی، نگرانکننده است. براساس آمار یونیسف هر روز، چهلهزار کودک زیر پنج سال به علت سوء تغذیه و بیماریهای قابل پیشگیری، جان خود را از دست میدهند، نزدیک به صدمیلیون کودک از برنامههای تحصیلات ابتدایی محرومند، نیمی از بچهها در کشورهای درحالتوسعه به آب آشامیدنی دسترسی ندارند، سالانه نیممیلیون از مادران در حاملگی و زایمان جان خود را از دست میدهند، بیش از صدمیلیون کودک در جهان از طریق کارهای خطرناک و اغلب تحت شرایط کشنده، امرارمعاش میکنند، بیش از یکمیلیون از مردم (که بیشتر آنها کودکان هستند) از خانه و زندگی محرومند و مواردی دیگر.
نقض حقوق کودکان در کشورهای درحالتوسعه بیشتر ناشی از فقر است، درحالیکه در غرب، مشکل اخلاقی و ضعف بنیادهای خانواده، ناقض حقوق کودکان است. با این حال، همواره این کشورهای غربی هستند که کشورهای جهان سوم را در ارتباط با نقض حقوق کودکان تحت فشار قرار میدهند.
آری! اهمیت این مطلب بر کسی پوشیده نیست که باید حقوق کودکان را شناخت و برای احقاق آن تلاش کرد. کودکان آسیبپذیرترین گروه جامعه انسانی، نخستین کسانی هستند که در معرض هجوم مستقیم انواع ناگواریها، فشارها و مشکلات ناشی از زندگی بزرگترها قرار میگیرند و آن را تحمل میکنند. امروزه میلیونها کودک در سراسر جهان بهخاطر بیسرپرستی، آوارهگیهای ناشی از جنگ و بلاهای طبیعی، تغذیه نامناسب، آلودگی به انواع بیماریهای خطرناک، اعتیاد والدین و مشکلات ناشی از طلاق یا در شرایط دشواری به سر میبرند یا در چنگال افراد پلید به انواع سوءاستفادههای انسانی مانند توزیع موادمخدر، خودفروشی و کار اجباری تن میدهند و به تعبیری بهتر، حقوق آنها نقض میشود.
البته چگونگی نقض حقوق کودکان در نقاط مختلف جهان متفاوت است. در کشورهای درحال توسعه، کودکان، بیشتر با فقر و پیامدهای ناشی از آن مانند سوءتغذیه، کمبود امکانات بهداشتی، درمانی و تحصیلی درگیرند، درحالیکه در کشورهای توسعهیافته مشکلات اخلاقی و ضعف بنیاد خانواده گریبانگیر کودکان است. خوشبختانه در کشورهای مسلمان، به سبب وجود استحکام در بنیاد خانواده و گرایشهای دینی و اعتقادی و آشنایی بیشتر با احکام اسلامی، وضع حقوقی کودکان جایگاه نسبی مناسبتری دارد. بنابراین، بهتر است دیدگاه دین اسلام درباره حقوق کودک را بررسی کنیم و دستورهای پیشرفته آن را در این زمینه در نظر بگیریم، البته هیچ مکتب و آیینی به اندازه دین مقدس اسلام به حقوق کودکان توجه نکرده و سفارشهای لازم را نداده است.