سندرم تونل کارپال (CTS) یک اختلال مربوط به اعصاب است که بیشتر در کارمندان و افرادی که برای ساعتهای طولانی پشت میز مینشینند و با رایانه کار میکنند، دیده میشود و احتمال بروز آن در زنان 3 برابر مردان است.
به گزارش رویترز، این بیماری مرتبط با اعصاب، باعث درد و بیحسی دست، بهخصوص مچ دست میشود.
به گزارش موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS)، بیماری دردناک سندرم تونل کارپال، یک بیماری مربوط به شغل است و بیشتر در افرادی دیده میشود که مچ دستشان برای مدت طولانی در شرایط نامناسب و غیراستاندارد قرار دارد.
تونل کارپال گذرگاه اعصاب مچ دست است که از عصب مدیان (median) محافظت میکند. عصب مدیان عصب اصلی دست و تاندونی (تاندون فلکسور) است که باعث خم شدن انگشتان و شست و دیگر بافتهای نرم دست مانند رباطها و عروق خونی میشود.
براساس گزارش آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکا، سندرم تونل کارپال زمانی اتفاق میافتد که بافتهای اطراف تاندون فلکسور متورم شده و به عصب مدیان فشار وارد میکنند.
عوامل وراثتی نقش مهمی در بروز این سندرم دارند؛ یعنی اگر در خانواده یکی مبتلا باشند، احتمال ابتلای بقیه نیز وجود دارد. برخی دیگر از این عوامل موثر عبارتند از:
*آسیبدیدگی مچ دست که باعث تورم، رگبهرگ شدن یا شکستگی شود.
*پرکاری غده هیپوفیز
*کمکاری تیرویید
*استرس کاری
*استفاده مکرر از ابزاری که باعث ارتعاش دست میشود
*وجود کیست یا تومور داخل کانال
در ادامه این گزارش آمده که حرکات تکراری مچ دست مهمترین عامل این عارضه است. برخی از ورزشها مانند تنیس نیز باعث بروز این سندرم میشود.
سندرم تونل کارپال در صورت پیشرفت به اندازهای قابلیتهای دست بیمار را تحتتأثیر قرار میدهد که امکان استفاده از قلم نیز وجود نخواهد داشت.
این بیماری در مراحل ابتدایی با بیحسی، سوزش و خارش دست؛ مخصوصا در شب همراه است. معمولا بیمار با احساس درد در دست از خواب برمیخیزد و برای ساکت شدن درد مجبور است دست را به سرعت تکان دهد. بیماری در صورت پیشرفت باعث میشود که انجام یک کار ساده مانند برداشتن کتاب نیز به دشواری انجام شود. به مرور زمان درد دست از مچ به قسمتهای بالایی و شانه نیز سرایت میکند.
با مشاهده علایم درد بیمار باید به سرعت به پزشک مراجعه کند. برای تشخیص سندرم تونل مچ دست پزشک در ابتدا معاینات بالینی انجام میدهد.
بهگزارش دانشگاه جانهاپکینز آمریکا، پس از معاینات بالینی، آزمونهای بررسی قدرت دست در اولویت قرار دارد. یکی دیگر از آزمایشهای موردنیاز برای تشخیص، آزمون سرعت هدایت عصب و تست EMG یا الکترومیوگرافی است که با استفاده از یک سوزن کوچک، فعالیتهای الکتری عضلات بررسی میشود.
درد ناشی از سندرم تونل مچ دست معمولا در مراحل اولیه با استراحت و رعایت اصول استاندارد قابل کنترل است و در مرحله بعدی داروهای ضدالتهابی غیراستروییدی مانند آسپرین، ایبوپروفن و دیکلوفناک تجویز میشود. این بیماری در صورت پیشرفت نیازمند عمل جراحی است.
یوگا، کار درمانی و درمان اولترا سوند نیز گاهی برای درمان و کاهش درد توصیه میشود.
راههای مختلفی برای کاهش خطر ابتلا به سندرم تونل مچ دست وجود دارد. مرکز پزشکی دانشگاه مریلند آمریکا چند راهنمایی موثر در این زمینه ارایه کرده است.
*استراحت مچدست هر چند دقیقه یک بار و نرمشهایی مانند خمکردن و صافکردن مچ
*تنظیم محیطکار بهگونهای که فشار روی مفاصل حداقل باشد
*ورزش مفاصل
*اجتناب از واردکردن فشار اضافی هنگام کار؛ برای مثال محکم نگهداشتن قلم
*استفاده از ابزار ارگونومیک
*قرار دادن صفحه کلید در شرایطی که مچ هنگام کار در آرامش باشد