در حمله هوایی نیروهای ائتلافی در ساعات پایانی شنبه به مواضع ارتش سوریه در منطقه دیرالزور نزدیک به 90 تن از سربازان ارتش سوریه کشته و یکصد نفر مجروح شدند.
به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک روسیه، هواپیماهای نیروهای ائتلافی در این حمله 4 موضع را مورد اصابت قرار دادند. ارتش آمریکا پذیرفت که جنگندههای ائتلاف بینالمللی مواضع ارتش سوریه در شرق این کشور را بمباران کردهاند. نماینده پنتاگون گفته است، آنها مطمئن بودند که مواضع داعش را بمباران میکنند اما نظامیان روسیه، اشتباه آنها را اعلام کرده و خواستار قطع حملات شدند.
وزارت امورخارجه سوریه اعلام کرد، دولت دمشق از شورای امنیت سازمان ملل متحد خواسته تا حملات هوایی ائتلاف تحت رهبری آمریکا به مواضع ارتش این کشور را محکوم کند. دولت سوریه با خصمانه خواندن اقدامات اینچنینی از سوی آمریکا، خواستار آن شده که واشنگتن از اقدامات مشابه در آینده پرهیز کرده و به تمامیت ارضی سوریه احترام بگذارد.
فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه نیز در بیانیهای اعلام کرد، جنگندههای ائتلاف آمریکایی اقدام به بمباران یکی از مواضع نظامی ارتش سوریه در ارتفاعات الثرده در اطراف فرودگاه دیرالزور کردند که منجر به تلفات جانی نیروهای نظامی سوریه و به تجهیزات ارتش نیز خسارتهایی وارد شد. در این بیانیه فرماندهی کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه تأکید کرد كه این اقدام یک تجاوز خطرناک و آشکار علیه سوریه و ارتش آن محسوب میشود و دلیل قاطعی بر حمایت آمریکا و همپیمانانش از گروه تروریستی داعش و دیگر گروههای تروریستی است و دروغ بودن ادعاهای آمریکا در مبارزه با تروریسم را مشخص میکند.
منابع نظامی روسی و سوری گزارش کردند که پس از بمباران این منطقه، تروریستهای داعش به پیشروی پرداخته و بر جبل الثرده در اطراف فرودگاه دیرالزور مسلط شدند.
دیرالزور مرکز تحرکات گروه تروریستی داعش است و نیروهای دولتی سوریه تنها بخشهای کوچکی از این منطقه را در کنترل خود دارند. شهر نفتخیز دیرالزور از سال 2014 در محاصره تروریستهای داعشی است و کمکرسانی به ساکنان این شهر فقط از طریق پرتاب محمولهها توسط هواپیماهای باری انجام میشود.
سازمان دیدهبان حقوق بشر سوریه مستقر در لندن شمار کشتهشدگان این حمله را دستکم ۸۳ تن اعلام کرده و گفته بود که این سازمان، گزارشهای خود را با استناد به اظهارات شاهدان عینی تنظیم میکند و به دلیل شرایط خاص حاکم در سوریه امکان تأیید این اطلاعات و تهیه گزارشهای مستقل وجود ندارد.
دیدهبان حقوق بشر سوریه اما اعلام کرده که تعداد تلفات ارتش سوریه در این حملات به ۹۰ تن رسیده و این حملات یگان توپخانهای و دیگر مقرهای ارتش سوریه را هدف قرار داد. دیدهبان حقوق بشر سوریه گفته که تعداد این حملات دو بار و به مدت ۴۰ دقیقه بوده است. وزارت دفاع روسیه نیز گزارش کرد که چهار جنگنده آمریکایی شامل دو فروند اف-۱۶ و دو فروند ای-۱۰ با تجاوز به قلمرو سوریه از سمت مرزهای عراق در این بمباران مشارکت داشتند.
وزارت دفاع آمریکا اما میگوید که «نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا گمان بردهاند که مواضع داعش را هدف قرار دادهاند». مرکز فرماندهی ایالات متحده نیز اعلام کرد که نیروهای ائتلاف پس از آنکه روسیه اطلاع داده که آنان مواضع ارتش سوریه را بمباران کردهاند، حملات هوایی را «فورا متوقف کردهاند». ارتش آمریکا گفته است که حادثه پیشآمده به دقت بررسی خواهد شد.
روسیه، آمریکا و نیروهای تحت حمایت آن را متهم به نقض آتشبس کرد. ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا اما بیانیهای را منتشر کرده که در آن مقامهای نظامی آمریکایی ضمن برعهده گرفتن مسئولیت بمباران مواضع ارتش سوریه، مدعی شدهاند که این رویداد اتفاقی بوده و نقض توافق آتشبس محسوب نمیشود.
همچنین وزارت دفاع آمریکا گفته که روسیه چند روز پیش از وقوع این حمله از آن آگاه بوده است. در اینباره، پیتر کوک، سخنگوی وزارت دفاع آمریکا گفته است: «مقامات روس نگرانی خود را زمانی که به آنها ابلاغ کردیم که میخواهیم در منطقه دیرالزور دست به عملیات بزنیم، اظهار نکردند. کوک افزود: این حمله بنا بر اطلاعات ما انجام شد و اهداف از چند روز پیش تحت نظر بود. ما این عملیات را به طرف روس ابلاغ کرده بودیم».
با این حال، روسیه خواستار نشست فوری شورای امنیت شده و آمریکا این درخواست را «نمایشی و ریاکارانه» توصیف کرده است. همچنین سوریه دو نامه به شورای امنیت سازمان ملل ارسال کرد و خواستار محکومکردن حملات هوایی نیروهای ائتلافی آمریکا به مواضع ارتش سوریه شد. اپوزیسیون نیز نارضایتی خود را از عملکرد نیروهای ائتلافی اعلام کرد. مشاور عالی کمیته مذاکرهکننده سوریه نسبت به این اقدامات اظهار نگرانی کرد و گفت که حملات آمریکا به نفع شبهنظامیان داعش تمام میشود و این گروه نیروهای خود را تقویت میکند.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه با محکومکردن حملات هوایی جنگندههای آمریکایی به مواضع ارتش سوریه، اعلام کرد كه چنین اقدامی منافع تروریستهای داعش را تأمین میکند. زاخارووا گفت: «اگر قبلا این ظن را داشتیم که اعضای جبهه النصره از چنین طریقی محافظت میشوند، اکنون پس از حملات هوایی به ارتش سوریه با این واقعیت وحشتناک روبهرو شدیم که آمریکا از داعش حمایت میکند». سخنگوی وزارت امورخارجه روسیه همچنین خواستار ارایه توضیحات کامل و با جزيیات، از سوی واشنگتن در شورای امنیت سازمان ملل متحد شد.
تنش میان نمایندگان روسیه و آمریکا در جلسه شورای امنیت
ویتالی چورکین، سفیر روسیه در سازمان ملل اتهامات سنگینی را علیه ایالات متحده مطرح کرد. وی گفت این احتمال وجود دارد که این حمله هوایی «بیملاحظه» به این دلیل انجام شده باشد كه از برقراری آتشبس جلوگیری شود.
سفیر روسیه در سازمان ملل تأکید کرد كه «اقدام ناگهانی آمریکا برای کمک به ارتش سوریه در مبارزه با داعش در شهر دیرالزور که منجر به حملهای شد كه جان دهها سرباز را گرفت و دهها تن دیگر را زخمی کرد، یک اشتباه ساده و صادقانه به نظر نمیرسد». سفیر روسیه در سازمان ملل افزوده است که «این رویداد تصادفی نبوده بلکه کاملا حساب شده و معنادار است؛ چرا که دقیقا دو روز پیش از آنکه برنامهریزیهای روسیه-آمریکا کاملا اجرا شود، این رویداد رخ داده است».
سفیر آمریکا در سازمان ملل مراتب پشیمانی خود را بابت کشتهشدن تعدادی از نظامیان سوری در جریان حمله هوایی آمریکا در سوریه ابراز داشت. سامانتا پاور، سفیر آمریکا در سازمان ملل ۳۰ دقیقه نسبت به این حمله هوایی ائتلافی که منجر به کشتهشدن تعدادی از سربازان سوری شد، ابراز تأسف کرد و گفت: «حتی اگر تحقیقات کنونی ثابت کند که ارتش آمریکا مقصر بوده، باز هم ما هرگز قصد نداشتیم به ارتش سوریه حمله کنیم». سفیر آمریکا سپس به مدت ۱۵ دقیقه تلاشهای مسکو برای مجبورکردن واشنگتن به توضیح دادن را محکوم کرد.
سامانتا پاور، سفیر آمریکا در سازمان ملل در واکنش به اتهامات طرح شده از سوی روسیه، این اظهارات را «نمایشی» خواند، و برگزاری یک نشست اضطراری را «تمسخرآمیز و ریاکارانه» توصیف کرد. او همچنین افزود که روسیه تا کنون در مورد حملات بیشماری که ارتش بشار اسد علیه غیرنظامیان ترتیب داده، توضیحی نداده است.
پاور برای توجیه اقدام آمریکا به خبرنگاران گفت: «روسیه تا به حال هرگز برای اقدامات دولت دمشق، شامل هدف قرار دادن غیرنظامیان، جلوگیری از ارسال کمکهای بشردوستانه به مردم گرسنه سوریه و استفاده از تسلیحات شیمیایی یا شکنجه دههاهزار زندانی خواستار برگزاری نشست فوقالعاده در شورای امنیت نشده است و مطرحشدن این مسأله از سوی سخنگوی وزارت خارجه روسیه درباره اینکه حمله به مواضع ارتش سوریه از سوی آمریکا کمک به داعش است، واقعا «بیشرمانه» است. سامانتا پاور همچنین در واکنش به اظهارات زاخارووا که واشنگتن را به دفاع از داعش متهم کرده بود، گفت: «نماینده وزارت خارجه روسیه باید از ایراد چنین اظهاراتی خجالت بکشد. اعضای داعش سر شهروندان آمریکایی را بریدند و ما ریاست ائتلافی برای از بین بردن این گروه را برعهده گرفتیم. داعش 40درصد از مناطق تحت سیطرهاش را از دست داده است. این یک بازی نیست برای همین باید نماینده وزارت خارجه روسیه از اظهاراتش شرمنده باشد». در همین حال، چورکین، سفیر روسیه در سازمان ملل پس از نشست غیرعلنی شورای امنیت، به خبرنگاران گفت: «بهشدت گمان میرود که آمریکا از قبل تصمیم گرفته بود که این حمله هوایی ویژه را در این زمان مشخص انجام دهد. چرا آمریکا پس از این همه سال ناگهان تصمیم گرفت تا به ارتش سوریه در دفاع از شهر دیرالزور کمک کند؟ سخت است باور کنیم که این حمله اشتباهی بوده است.» ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارتخارجه روسیه نیز در صفحه خود در فیسبوک خطاب به سامانتا پاور نوشت: «برای اینکه معنای شرمندگی را بدانید به شما توصیه میکنم به سوریه بیایید و با مردم این کشور دیدار داشته باشید. دیدار با مردمی که با وجود 6 سال جنگ در آنجا زندگی میکنند». زاخارووا ادامه داد: «من متعهد میشوم که هزینه سفر شما به سوریه را کامل بپردازم. نترسید. هیچکسی آسیبی به شما نمیرساند مگر اینکه جنگندههایتان بار دیگر اشتباه کنند. در این صورت است که معنی واژه شرمندگی را درک خواهید کرد».