حوادث رانندگی
حوادث رانندگی از عوامل مهم مرگ و صدمات شدید جانی محسوب میشود. حوادث رانندگی همچنین میتواند آثار اجتماعی و اقتصادی سنگینی را بههمراه داشته باشد. عوامل زیادی در بروز حوادث رانندگی دخیل هستند که در سه دسته کلی عوامل انسانی، عوامل مربوط بهوسیله نقلیه و عوامل مربوط به راه قرار میگیرند.
برخی از عوامل موثر در حوادث رانندگی
ضعف قوانین و مقررات
عدمتوجه رانندگان به قوانین
مهارت ناکافی و خطای شخصی
بیتوجهی به علایم و هشدارهای راهنماییورانندگی
رانندگی با سرعت زیاد
حواسپرتی و عدمهوشیاری
انحراف به چپ، عدمرعایت حقتقدم و عدمتوجه کافی به جلو
رانندگی در هنگام عصبانیت و مشاجره با دیگران
نداشتن دید کافی خصوصا در شب
بیتوجهی کودکان موقع عبور از جاده
طراحی نامناسب جادههای ارتباطی
جادههای خیس و لغزنده
شرایط آبوهوایی نامناسب
عبور حیواناتی نظیر گاو و اسب در جاده
نقص وسایط نقلیه
خودروهای فاقد ایمنی
اقدامات پیشگیرانه کلی (قبل از وقوع حادثه)
به پیشبینیهای هواشناسی توجه کنید.
وسایل و تجهیزات اضطراری را به همراه داشته باشید:
لاستیک زاپاس، جک، جعبه ابزار و…
مثلث احتیاط، کپسول کوچک آتشنشانی و جعبه کمکهای اولیه
چراغقوه، باتری یدک و طناب به طول ۵ متر
در هنگام رانندگی با تلفن همراه صحبت نکنید.
مقررات را رعایت کنید و به قوانین رانندگی احترام بگذارید.
پیش از حرکت، کمربند ایمنی خود را ببندید و اطمینان حاصل کنید که دیگر سرنشینان نیز کمربند ایمنی خود را بستهاند.
در هنگام عصبانیت، تندخویی و مشاجره با دیگران رانندگی نکنید.
هنگام رانندگی از داروهای اعصاب و خوابآور استفاده نکنید.
در صورت خستگی و خوابآلودگی یا شرایط روحی نامتعادل، از ادامه رانندگی خودداری و در محل مناسبی استراحت کنید. بهتر است برای هر دو ساعت رانندگی، یک ربع استراحت کنید.
با سرعت مناسب رانندگی کنید.
با احتیاط رانندگی کنید.
با راننده صحبت یا شوخی نکنید.
از خط ممتد وسط جاده عبور نکنید.
با سلامتی کامل پشت فرمان خودرو بنشینید.
در هنگام استفاده از موتورسیکلت، از کلاه ایمنی
استفاده کنید.
به علایم دقیقا توجه کنید.
به توصیهها و تذکرات پلیسراه توجه کنید.
بیرون بودن دست و سر از پنجره خودرو خطرات زیادی به دنبال دارد، آنها را به سرنشینان خودرو یادآور شوید.
از سوارکردن کودکان کمسن و سال در صندلی جلو، جدا خودداری کنید.
از خوردن هر نوع نوشیدنی و خوراکی در پشت فرمان و در هنگام حرکت اجتناب کنید.
از پاک کردن شیشههای خودرو خود غفلت نکنید.
وسایل نقلیه نامطمئن عامل تصادف در جادههاست، از مسافرت با آنها خودداری کنید.
اگر خودروتان اشکال فنی دارد، آن را رفع کنید.
برای کودکان خردسال حتما از صندلی ویژه کودک استفاده کنید.
تمامی سیستمهای وسیله نقلیه را کنترل کنید:
بررسی وضع فنی موتور و ترمز
بررسی وضع درها و قفلها
بررسی وضع چراغ راهنما، چراغ ترمز و چراغ جلو
بررسی وضع لاستیکها (عدم استفاده از لاستیک صاف)
بررسی وضع کارکرد بوق، برفپاککن، کمربند ایمنی و آینهها
هنگام خرابی احتمالی وسیله نقلیه در نخستین نقطه مطمئن توقف کنید و با استفاده از علایم ایمنی بهخصوص در تاریکی هوا، نسبت به رفع نقص آن اقدام کنید.
به میزان ظرفیت وسیله نقلیه خود، سرنشین و بار حمل کنید و از جابهجایی اعضای خانواده در اتاق بار وانت بارها، کامیونتها و ... خودداری کنید.
در موقع سفر به مناطق سردسیر و برفگیر از لاستیک یخشکن استفاده کنید یا زنجیر چرخ به همراه داشته باشید.
فاصله ایمنی را با اطراف خود رعایت کنید.
به قوانین راهنماییورانندگی توجه کرده و آنها را رعایت کنید.
در هنگام رسیدن به ورودیهای شهر و روستا همیشه سرعت خود را کاهش دهید.
اگر ترمز خودرو ازکارافتاد، با استفاده از ترمزدستی، قطع گاز و تعویض دنده (دنده معکوس) آن را متوقف کنید.
همواره با سرعت مطمئن رانندگی کنید تا در مواقع لزوم بتوانید خودرو را به موقع کنترل و متوقف کنید.
در مسیر حرکت، به تابلوهای هشداردهنده و خطوط وسط و کنار جاده توجه کرده و هنگام رانندگی در شب، از نور پایین استفاده کنید.
در موقع روشن شدن علایم اخطار (چراغ آمپر آب، چراغ روغن و چراغ دینام) در اسرع وقت خودرو را متوقف کرده و علت آن را بررسی و رفع کنید.
پیشگیری از حوادث رانندگی در هوای مهآلود
به آهستگی حرکت کنید.
در صورت امکان، وسیله نقلیه خود را به چراغ مهشکن مجهز کنید.
هنگام رانندگی در هوای مهآلود با نور پایین حرکت کنید.
در صورت وجود مه غلیظ و عدم دید کافی، وسیله نقلیه خود را به منتهیالیه سمت راست جاده هدایت کنید و ضمن توقف کامل چراغهای آن را روشن نگه دارید.
از خطوط وسط و کنار جاده در ادامه مسیر حرکت خود استفاده کنید.
در صورت بخارکردن شیشه جلو از دستگاه تهویه خودرو استفاده کنید یا شیشه سمت راست راننده را کمی پایین آورید تا بخار حاصله از بین برود و مانع دید شما نشود.
هنگام رانندگی در شرایط فوق به چراغ عقب وسیله نقلیه جلویی بهعنوان راهنمای حرکت و جهتیاب، اعتماد کامل نداشته باشید.
پیشگیری از حوادث رانندگی
در هنگام بارندگی و مواجهه با سطوح لغزنده
در پیچها با دقت و به آرامی گردش کنید.
از ترمزکردن ناگهانی بپرهیزید، زیرا باعث لیزخوردن خودرو میشود.
از فشار دادن ناگهانی پا بر روی پدال گاز یا برداشتن فشار از روی آن خودداری کنید.
در یک سطح لغزنده وقتی که سرعت دارید از تغییر ناگهانی دنده سبک به دنده سنگین خودداری کنید.
اگر خودرو شما لیز خورد، بدون ترمز گرفتن، پدال گاز را رهاکنید با خونسردی فرمان را در جهت حرکت خودرو بچرخانید تا خودرو بهطور مستقیم در مسیر صحیح قرار گیرد و تا وقتی خودرو به حالت مستقیم درنیامده از دنده سنگینتر استفاده نکنید.
با وسیله نقلیه جلویی، دو برابر مواقع عادی فاصله بگیرید.
آلودگی هوا و ریزگردها
ریزگردها که گاهی آسمان بخش وسیعی از کشور را دربرمیگیرد، برای زائرانی که به کشورهای عربستان، عراق و نیز سوریه میروند، پدیدهای تقریبا شناختهشده است. این سه کشور بهدلیل داشتن بیابانهای وسیع و سرزمینهای خشک، بیشتر از ایران در معرض پدیده ریزگرد هستند. تغییرات اقلیمی بسیاری که در سالهای اخیر در منطقه رخ داده و ایران نیز از آن متأثر شده، پدیده ریزگرد را به سطح وسیعی از ایران نیز گسترش داده است.
ریزگرد پدیدهای است که از ترکیب ذرات ریز گردوغبار با آلایندههای شهری به وجود میآید و این ترکیب برای سلامتی افراد بسیار مضر است.
آثار ریزگردها بر سلامتی
آثار ریزگردها بر سلامتی را به دو نوع میتوان تقسیم کرد:
آثار سریع و کوتاهمدت: این آثار بهصورت اختلال در ضربان قلب (آریتمی) و حملات قلبی (برای افرادی که بیماری زمینهای قلب دارند) میتوانند بروز کنند.
آثار بلندمدت: در بلندمدت، ذرات ریز چند میکرونی گردوغبار که وارد دستگاه تنفسی و خون شده، در جدار عروق رسوب کرده و با ایجاد التهاب، شرایط را برای بروز آترواسکلروز (تصلب شرایین) و تنگی عروق
فراهم میکنند.
آتشسوزی خانگی
هرساله در ایران عدهای به علت آتشسوزی جان خود را از دست داده و بسیاری مصدوم و معلول میشوند. بسیاری از موارد این آتشسوزیها قابل پیشگیری هستند. خسارات مالی ناشی از آتشسوزی نیز گاهی سر به میلیاردها تومان در سال میزند. شهروندان برای مراقبت از خود، اعضای خانواده، دوستان و نیز اموال باید با ویژگیهای آتشسوزی آشنایی داشته باشند. آتشسوزی سریعا گسترش پیدا کرده و معمولا فرصت آن نیست تا اشیای باارزش را جمعآوری کرد یا حتی یک تلفن زد. آتشسوزی میتواند در عرض دو دقیقه جان آدم را به خطر بیندازد. در عرض ۵ دقیقه محل سکونت در میان شعلههای آتش محصور خواهد شد. گرما و دود حاصل از آتشسوزی میتواند به مراتب از شعلههای آن خطرناکتر باشد. استنشاق هوای بسیار گرم میتواند به ریههای انسان آسیب برساند. آتشسوزی موجب تولید گازهای سمی میشود که میتواند موجب اختلال شعور یا خوابآلودگی در انسان شود. گاهیاوقات آتشسوزی به جای آنکه موجب فرار انسان از موقعیت شود باعث میشود به خواب عمیقی فرو برود. خفگی مهمترین علت مرگ ناشی از آتشسوزی قلمداد شده و در مقایسه با سوختگی ۲ تا ۳ برابر تلفات بیشتری به همراه دارد.
اقدامات حفاظتی و مراقبتی
قبل از آتشسوزی
باید آژیر شناسایی دود یا آشکارساز دور را در محل سکونت یا کار نصب کرد. اگر این آژیر یا آشکارساز درست کار کند، احتمال مرگومیر به دلیل آتشسوزی به نصف کاهش مییابد.
در هر طبقهای از ساختمان محل سکونت یا کار یک آشکارساز نصب شود. بهتر است آشکارساز، خارج از اتاقخواب روی سقف یا نزدیک سقف (۱۰ تا ۲۵ سانتیمتر پایینتر از سقف)، در بالای راهپلهها یا در مجاورت آشپزخانه (اما نه در داخل آن) نصب شود.
این آژیرها باید هر ماه یکبار تست و تمیز شوند. باتری آنها نیز سالی یکبار تعویض شود. هر ۱۰سال یکبار هم آژیرها جایگزین شوند.
با اعضای خانواده راههای فرار از آتشسوزی بررسی شده و فرار از هر کدام از اتاقها تمرین شود.
نباید پنجرهها میخکوبی شده باشد یا رنگکاری مانع از بازشدن آنها شود.
چارچوب پنجرهها باید دارای حفاظ ایمنی در برابر آتشسوزی بوده و بهراحتی از داخل باز شود.
اگر محل سکونت یا کار چند طبقه است، باید به فکر تهیه نردبان فرار بود. حفاظهای بیرونی طوری طراحی شوند که بتوان آنها را بهراحتی از سمت داخل باز کرد.
به اعضای خانواده آموزش داده شود هنگام فرار از آتش به کف اتاق نزدیکتر باشند، زیرا هوای آنجا ایمنتر است.
انبارها بهطور مداوم پاکسازی شده و نباید اجازه داد زبالهها (مانند روزنامهها و مجلات قدیمی) در آنجا انبار شوند.
بهتر است از مایعات قابل اشتعال نظیر بنزین، نفت و گازوییل در محیط داخلی خانه استفاده نشود. اینگونه مایعات باید در ظروف مخصوص و در جای مناسب نگهداری شوند. نباید در مجاورت این مایعات سیگار کشید.
کهنههای پارچه آغشته به مایعات قابل اشتعال بعد از استفاده باید دور ریخته شوند.
دودکشهای خانه عایقکاری شوند. دودکش باید حدود یک متر از سقف بلندتر باشد. در اطراف دودکش یا بالای آن نباید چیزی آویزان باشد.
هنگام استفاده از منابع گرمایی جایگزین، موارد احتیاط به دقت رعایت شوند.
چراغهای نفتی مورد استفاده باید استاندارد باشند. این چراغها باید در فضای بیرون از منزل پر از نفت شوند و مطمئن شد که کاملا سرد شده باشند.
فاصله منابع گرما (چراغ و بخارینفتی و...) تا مواد قابل اشتعال باید حداقل یک متر باشد. کف اتاق و دیوارهای مجاور باید عایقکاری مناسبی داشته باشند.
فقط از همان نوع سوختی استفاده شود که برای دستگاه گرمایی بهویژه توسط شرکت سازنده توصیه شده است.
خاکسترها باید در ظروف فلزی مخصوص و در فضای باز و دور از محل سکونت انبار شوند.
شعلههای باز باید دور از دیوار، اثاثیه خانه، پرده و سایر مواد قابلاشتعال قرار داشته باشند.
در جلوی اجاقگاز صفحه محافظ قرار داده شود.
هر ساله امکانات گرمایی مورد استفاده باید توسط فردی باصلاحیت بررسی شود.
کبریت و فندک را باید در جایی بلند، دور از دسترس کودکان قرار داد.
نباید در رختخواب یا هنگام خوابآلودگی یا مصرف دارو، سیگار کشید. برای افراد سیگاری، زیرسیگاری (دارای گودی و ضخامت مناسب) تهیه شود. قبل از انداختن ته سیگار در ظروف زباله باید آن را با آب خاموش کرد.
هنگام خروج از هر نوع دودی بهتر است سینهخیز حرکت کرد. دودهای سنگین و گازهای سمی در مرحله نخست زیر سقف متراکم میشوند.
هنگام فرار بهتر است درهای پشت سر را بست تا سرعت گسترش آتشسوزی به تأخیر بیفتد.
بعد از خروج، بهتر است کماکان در محیط بیرون ماند، وارد خانه نشد و فورا
به ۱۱۵ تلفن زد.
تهدیدات بیولوژیک
عوامل بیولوژیک شامل موجودات زنده یا توکسینهاییاند که قادر به کشتن یا ناتوانکردن مردم، دامها و از بینبردن محصولات هستند. سه دسته عمده از عوامل بیولوژیک که احتمالا از آنها میتوان بهعنوان سلاح استفاده کرد عبارتند از باکتریها، ویروسها و توکسینها. نگهداری و کشت اغلب عوامل بیولوژیک کار فوقالعاده سختی است. بسیاری از این عوامل زمانی که در برابر نور خورشید یا سایر عوامل محیطی قرار گیرند، فورا از بین میروند اما برخی از آنها مانند اسپورهای کزاز یا سیاهزخم بسیار مقاوم هستند. میتوان این عوامل را با پاشیدن آنها در هوا یا از طریق ایجاد عفونت در حیوانات و انتقال این عفونت به انسان یا از راه آلودهکردن منابع آب و غذا پخش کرد. روشهای انتقال عبارتند از :
آئروسول: عوامل بیولوژیک در هوا پاشیده میشوند و با تشکیل غباری ریز تا کیلومترها دورتر پراکنده خواهند شد. استنشاق این غبار در انسان یا حیوانات موجب بیماری میشود.
حیوانات: برخی بیماریها را میتوان از طریق حشرات و حیوانات (مانند کک، موش، مگس، پشه و دامهای زنده) به انسان انتقال داد.
آلوده کردن آب و مواد غذایی: برخی ارگانیسمها و توکسینها ممکن است در مواد غذایی و منابع آب ادامه حیات یابند. اغلب میکروبهای موجود در مواد غذایی یا در آب را میتوان از طریق پختن و جوشاندن از بین برد. توکسینها نیز با این روشها غیرفعال خواهند شد. اغلب میکروبها با جوشاندن آب به مدت یک دقیقه نابود میشوند اما برخی نیاز به مدت طولانیتری دارند. لازم است دستورات مقامات بهداشتی را رعایت کرد.
شخص به شخص: انتشار برخی عوامل عفونی نیز از این راه ممکن است. انسان منبع عفونت ناشی از میکروبهای مولد آبله، طاعون و ویروسهای لاسا به حساب میآید.
اقدامات محافظتی و مراقبتی
قبل از حمله بیولوژیک
با پزشک معالج در مورد ایمنسازی مشورت شود. کودکان و سالمندان آسیبپذیری خاصی در برابر عوامل بیولوژیک دارند.
در صورت امکان فیلتر مخصوصی به نام HEPA را باید در نقطه مناسب محل سکونت یا کار نصب کرد. این فیلترها ذراتی به قطر ۳/. تا ۱۰ میکرون را گرفته و مانع از ورود اغلب عوامل بیولوژیک به داخل محل سکونت یا کار خواهند شد. اگر سیستم گرمایشی یا سرمایشی مرکزی وجود ندارد میتوان از فیلتر پرتابل HEPA به تنهایی استفاده کرد.
صاحبان و مدیران ساختمانهای مسکونی و اداری باید نوع و سطح فیلترگذاری در آنها را در برابر عوامل بیولوژیک مشخص کنند.