گروه اقتصادی شهروند| قرار بود شیر و ماست‌ها را از ابتدای پاییز با خیال راحت‌تری بنوشیم و بخوریم، قرار بود پاکسازی لبنیات آلوده با یک اقدام عملی پیگیری شود و درنهایت قرار بود «پالم» از اول مهر خداحافظی کند. اما از قرار معلوم همچنان این میهمان ناخوانده در لیوان شیر و ظرف خامه حاضر است. تنها خدا را شاکریم که فصل بستنی خوردن‌های فراوان رخت بسته است، چرا که پالم میهمان ویژه بستنی‌ها بوده و چنانچه مشخص است اگر از شیر و ماست و خامه هم برود، از ترکیب بستنی جدا شدنی نیست.
پالم آمد، لبنیات گران شد، دولت سکوت کرد
بعد از آن‌که استفاده از روغن پالم درمحصولات لبنی برای همگان روشن شد، مسئولان در راستای برخورد با شرکت‌های لبنی استفاده‌کننده از این محصول مصاحبه‌های فراوانی را انجام دادند و به نوعی موج مقابله با پالم در لبنیات در یک زمان کوتاه در جامعه به راه افتاد. در آن مقطع از وعده‌های وزارت بهداشت مبنی بر اعلام نام شرکت‌های استفاده‌کننده تا وعده‌های تولیدکنندگان لبنیات در موردعدم استفاده از پالم به وفور در رسانه‌ها منتشر می‌شد. بعد از این موضوع اما تمایل مردم به خرید محصولات پاستوریزه لبنی کاهش یافت و این شرکت‌ها با کاهش فروش مواجه شدند. در این زمان به‌صورت ناگهانی قیمت محصولات لبنی براساس مجوز دولت افزایش یافت. البته شرکت‌های لبنی این افزایش قیمت را براساس مجوز دولت دانسته و این موضوع را که این واکنشی در جهت جبران کاهش فروش بوده است، تکذیب کرده‌اند. اما از آن زمان تاکنون نه اقدامی از سوی دولت برای کاهش قیمت مشاهده شد و نه وعده وزارت بهداشت مبنی بر اعلام نام متخلفان عملی شد و در این میان هنوز حقوق پایمال‌شده مردم که هم محصول را گران خریدند و هم لبنیات پالم‌دار را خوردند، هنوز احقاق نشده است. در ادامه ماجرای لبنیات غیر مرغوب تولیدی در کشورمان، روز گذشته معاون سازمان ملی استاندارد اعلام کردند از بین هشت فرآورده‌ای که مجوز استفاده از روغن پالم را داشتند تنها بستنی اجازه تولید با روغن پالم را خواهد داشت و مجوز سایر محصولات باطل شد. بر این اساس پیش از این هشت فرآورده لبنیاتی از قبیل پنیرهای آنالوگ، پنیرهای خامه‌ای، پنیرهای پیتزا، پنیرهای پروسس‌شده، انواع بستنی‌ و خامه گیاهی قنادی با مجوز سازمان غذا و دارو اجازه استفاده از روغن پالم را داشتند. حال جای این سوال است که چرا استفاده از پالم در بستنی مجاز است و در سایر محصولات نه؟ این یک بام و دو هوا در موضوع زمان عدم استفاده از پالم نیز مطرح است.
قانونا مجاز به استفاده از پالم هستیم
در همین زمینه محمدرضا اسماعیلی مدیرعامل اتحادیه سراسری فرآورده‌های لبنی در گفت‌وگو با «شهروند» می‌گوید: پیش از این وزارت بهداشت مجوز استفاده از پالم را به ما داده بود و حتی تولیدکنندگان لبنیات را ملزم کرده بود روی بسته‌بندی محصول دارای پالم استفاده از آن را ذکر کنند حال گفته‌اند که استفاده از پالم در محصولات لبنی از اول مهر مجاز نیست. البته این موضوع هنوز به صورت ابلاغیه به دست ما نرسیده و ما هم از طریق مطبوعات متوجه این موضوع شده‌ایم. وی در پاسخ به این سؤال که بنابر این شرکت‌های تولید‌کننده لبنیات هنوز از پالم استفاده می‌کنند اظهار بی‌اطلاعی کرد و پس از مواجه شدن با پرسش‌های مکرر خبرنگار «شهروند» اعلام کرد: براساس قانون شرکت‌های تولید‌کننده لبنیات مجاز به استفاده از پالم بوده‌اند اما این را‌که استفاده کرده‌اند یا خیر من نمی‌دانم. او در توضیحاتی افزود: وقتی هنوز وزارت بهداشت ابلاغیه‌ای به ما نداده که از این روغن استفاده نکنیم بنابراین تولیدکنندگان به‌طور قانونی مجاز به استفاده از پالم هستند. این گفته‌های او تلویحا اشاره به این موضوع دارد که تا زمانی که وزارت بهداشت برخورد قانونی نداشته باشد تولیدکنندگان به همان رویه قبل خود اقدام خواهند کرد و پالم را در محصولات خود می‌ریزند؛ اما در تبلیغات خود از عنوان پاک استفاده خواهند کرد. تبلیغاتی که این روزها بیشتر از قبل شده و با همراهی برخی رسانه‌ها که به درآمد آگهی خود می‌اندیشند رشدی تصاعدی یافته و در نظر ندارد که بازی با جان کودکان و سالخوردگان و دیگر اقشار جامعه کاری است نکوهیده!
به پالم‌فروشان استاندارد نمی‌دهیم
به هر سو، این اظهارات نشان می‌دهد که تا زمانی که دولت و مسئولان ذیربط به صورت قهری وارد ماجرا نشوند استفاده از پالم کماکان ادامه‌دار است و تغییر در فرآیند تولید مشاهده نمی‌شود. البته این دوگانگی درحالی شکل گرفته که دولت نیز به صورت مشخص وارد موضوع نشده و عدم افشای نام متخلفان این شائبه را ایجاد کرده که دولت نیز به دلیل رعایت برخی از شرایط و جوانب مایل به افشای نام متخلفان نیست و هنوز درحال بررسی موضوع است. بر این اساس وحید مرندی‌مقدم، معاون سازمان ملی‌ استاندارد اعلام کرده به‌زودی استانداردهای تجدیدنظرشده صنعت لبنیات اعلام می‌شود. او درخصوص این‌که با توجه به اطلاعیه سازمان غذا و دارو سازمان استاندارد نیز مجوز استاندارد واحدهای لبنی دارای مجوز پالم را باطل می‌کند؟ به ایسنا گفت: به‌طور طبیعی زمانی که پروانه ساخت این واحدها توسط سازمان غذا و دارو تمدید نشده ما نیز دیگر به این واحدها براساس تولید با روغن پالم پروانه استاندارد نمی‌دهیم. به گفته مرندی‌مقدم در آخرین بررسی انجام‌شده از بازار لبنیات از 118 نمونه برداشته‌شده از محصولات لبنی مختلف در 8/5‌درصد از آنها چربی گیاهی مشاهده شده که نسبت به گذشته میزان تخلفات 50‌درصد کاهش یافته است. حال باید به انتظار نشست و دید که دولتی که خود اقدام به واردات انبوهی «پالم» به کشور کرده است می‌تواند از منافعی نظیر کاهش بهای تمام‌شده تولیدات لبنی دست بکشد و زیان تولیدکنندگان را تحمل کند؟ باید دید آیا وزارت بهداشتی که خود سکاندار رونمایی از ماجرای حضور لبنیات پالم‌دار بوده است در پس تصمیمات دولتی وا می‌ماند یا این‌که لبنیات غیرمرغوب داخلی جای خود را به محصولاتی سالم خواهد داد. چنانچه دیده می‌شود، یک ماه سپری شده است و زمان نهایی برای خروج پالم از صنایع لبنی نیز گذشته است اما همچنان حاشیه‌هایی مانند «عدم ابلاغ قانون» سرگردانی مردم در این حوزه را ادامه‌دار کرده است.