شهروند| ادامه‌دارشدن لغو کنسرت‌ها در خراسان تا به آن‌جا پیش رفت که روز گذشته رئیس‌جمهوری هم به این مسأله واکنش نشان داد.
بعد از آن‌که علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرد به احترام آیت‌الله علم‌الهدی کنسرت‌های موسیقی در شهر مشهد برگزار نخواهند شد، عده زیادی از مسئولان، اهالی فرهنگ و افراد شناخته‌شده در مورد این موضع‌گیری زبان به گلایه گشودند.
فارغ از نحوه مواجهه افراد مختلف با این اظهارنظر، یک موضوع در سخنان بیشتر آنها به چشم می‌خورد و آن حفظ یکپارچگی سیاست‌های فرهنگی در کل کشور بود. عده‌ای از آنها معتقد بودند اظهارنظر وزیر ارشاد درواقع موافقت با رفتارهای فدرالی در بخش فرهنگ است. حال آن‌که در ایران سیاست‌های فرهنگی هم درست مثل سیاست‌های اقتصادی، اجتماعی و... به صورت واحد و یکپارچه اتخاذ می‌شوند و بنابراین چنین سخنانی به نوعی می‌تواند خدشه وارد کردن به مدیریت فرهنگی یکپارچه درکشور باشد.
درنهایت دکتر «حسن روحانی» ریاست‌جمهوری اسلامی ایران، صبح روزگذشته، درمراسم دیدار با جامعه پزشکی کشور به موضوع منع برگزاری کنسرت در شهر مشهد که اخیرا ازسوی یکی از روحانیون این شهر، نقل شده، واکنش نشان داد. این برخورد نخستین واکنش انتقادی ریاست‌جمهوری، به تصمیم وزیر خود است که درپی لغو جنجالی و خبرساز کنسرت‌ها صورت می‌گیرد.
این اظهارات را می‌توان واکنشی به سخنان آیت‌الله «احمد علم‌الهدی» به حساب آورد که در نمازجمعه مشهد گفته بود: «کنار گنبد امام رضا نمی‌شود کنسرت برگزار شود، این خلاف حیثیت و هویت این شهر است، تو کنسرت می‌خواهی، مشهدی نباش، برو یک شهر دیگر.» پس از آن‌که آیت‌الله علم‌الهدی موضع‌گیری سفت و سختی در مورد برگزاری کنسرت در مشهد داشت، بسیاری از مسئولان و هنرمندان عرصه موسیقی انتقادهای خود را به این نوع نگاه اعلام کردند. با این وجود اما علی جنتی وزیر ارشاد طی مصاحبه‌هایی انعطاف و همراهی خود را با سخنان علم‌الهدی نشان داد.
علی جنتی سه‌شنبه هفته گذشته درحاشیه چهارمین جشن ایثار درجمع خبرنگاران، ضمن قانونی دانستن برگزاری کنسرت در کل کشور گفته بود: «با توجه به مزین‌بودن شهر مشهد به مرقد مطهر امام رضا(ع)، اجرای کنسرت‌ها در این شهر مخالفانی ازجمله نماینده محترم ولی‌فقیه در خراسان‌رضوی را داشت که ما به نظر ایشان احترام گذاشته و با این‌که این کنسرت‌ها مشکل خاصی نداشت اما از ادامه اجرای آنها در این شهر صرف‌نظر کردیم».
ازسوی دیگر البته وزیر ارشاد بر این نکته تأکید داشت که کنسرت‌ها در دیگر شهرهای استان خراسان‌رضوی ازجمله سبزوار، نیشابور، چناران و دیگر شهرها اجرا خواهد شد و به هیچ‌وجه قابل پذیرش نخواهد بود که از اجرای آنها جلوگیری شود.
بعد از ارایه این توضیحات ازسوی وزارت ارشاد بود که برخی از کارشناسان اعلام کردند جنتی درواقع درصدد نوعی معامله با برخی بوده است. به این صورت که با صرف‌نظرکردن از برگزارشدن کنسرت‌ها در شهر مشهد، قصد آن دارد که بتواند بعد از آن، از لغو کنسرت‌های مجوزدار در سایر شهرهای استان خراسان‌رضوی جلوگیری کند. از ابتدای سال 95 تاکنون تقریبا تمام کنسرت‌هایی که مجوزهای لازم را از وزارت ارشاد و سایر ارگان‌های ذیربط گرفته بودند و بنا بود در سایر شهرهای استان خراسان‌رضوی به روی صحنه بروند، لغو شدند. از میان این اجراها می‌توان به لغو کنسرت کیهان کلهر، شهرام ناظری و حافظ ناظری و کیوان ساکت اشاره کرد.
با این وجود اما احتمالا وزیر فرهنگ به تأثیری که سخنانش می‌تواند بر ترویج چندپارگی سیاست‌های فرهنگی در کل کشور داشته باشد، توجه نکرده بود.
نکته قابل توجه درمیان تمامی این اتفاقات و اظهارنظرها واکنش جالب و دور از ذهن حسین نوش‌آبادی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. درست درهمان روزی که حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی رئیس جمهوری ایران بر رفتارهای قانونی در سراسر کشور تأکید کرد و گفت: «بی‌قانونی به نام دین و دلسوزی بدتر است»، نوش‌آبادی اعلام کرد: «برگزارنشدن کنسرت به دلیل حرمت بارگاه است نه برخی اظهارات». این درحالی است که همان‌طور که در این گزارش آمده؛ علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آخرین اظهارنظرش درباره لغو کنسرت‌ها اعلام کرده بود با وجود آن‌که برگزاری کنسرت درمشهد مشکلی ندارد، به احترام آیت‌الله علم‌الهدی از این مسأله صرف‌نظر می‌کند، حسین نوش‌آبادی سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی روزگذشته در سی‌ویکمین نشست رسانه‌ای خود درباره برگزارنشدن کنسرت در مشهد گفت: «نظر وزیر ارشاد درباره برگزارنشدن کنسرت در این شهر به دلیل حرمت بارگاه ملکوتی و حفظ حریم معنوی امام رضا(ع) بوده و اظهارات برخی مقامات مذهبی در این زمینه، دلیل این کار نیست».
نوش‌آبادی در بخش دیگری از سخنانش به برگزاری کنسرت در سایر شهرهای استان خراسان‌رضوی هم اشاره کرده است: «در سایر شهرهای این استان و استان‌های همجوار با رعایت ضوابط شرعی و قانونی و نظرات فقهی مقام معظم رهبری، کنسرت برگزار خواهد شد».
نوش‌آبادی افزود: «وزارت ارشاد سعی دارد بر مبنای فرمایشات مقام معظم رهبری در موضوعات هنری به‌طورکلی و در موسیقی به‌طور خاص عمل کند. فتوای ایشان این است که موسیقی نباید لهوی و مناسب مجالس عیش و نوش باشد».
او دربخش دیگری از سخنانش با بیان این‌که ۱۱سال در شهر مشهد کنسرت برگزار نشده است، اعلام کرد: «این موضوع ربطی به این دولت ندارد. شهر مشهد از قانون مستثنی نیست، صحبت‌ها و نظرات وزیر ارشاد نیز در موضع عقب‌نشینی نیست، بلکه در موضع ملاحظه است. ما سعی کرده‌ایم درباره مجوز کنسرت، براساس نظرات فقهی رهبر انقلاب حرکت کنیم و ملاک تصمیم‌گیری‌ها، سیاست‌ها و ملاحظات‌مان را فرمایشات ایشان قرار دهیم».
به نظر می‌رسد فشارهای برخی از افراد و جریان‌ها به دولت یازدهم و اتخاذنشدن تصمیمات درست و کلیدی ازسوی مسئولان وزارت ارشاد تنها دلیل ورود رئیس‌جمهوری ایران به چالش جدی باشد که تا به امروز غیرقابل حل مانده است. باید دید با توجه به نبود صدای واحد در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از یکسو و عدم هماهنگی مسئولان وزارت ارشاد با رئیس‌جمهوری که بالاترین مقام اجرایی کشور است، درنهایت این چالش جدی به کجا خواهد رسید؟
ممنوعیت برگزاری کنسرت‌ها قانونی نیست
شهروند| ماه‌هاست ماجرای ممنوعیت و لغو مجوز کنسرت‌ها بحث‌های مختلفی را در جامعه شکل داده است. لغو مکرر کنسرت‌ها تا جایی پیش رفت که امام جمعه خراسان رضوی خواستار عدم برگزاری هرگونه کنسرتی در شهر مشهد شد؛ هر چند این پیشنهاد علم‌الهدی با لبیک وزیر ارشاد مواجه شد، اما رفتار جنتی انتقادات گسترده‌ای به همراه داشت. بعد از اعتراض انصاری، معاون حقوقی رئیس‌جمهوری از لغو غیرقانونی و سلیقه‌ای کنسرت‌ها، رئیس‌جمهوری نیز نسبت به رفتار وزیر ارشاد انتقاد کرد که باید تابع قانون رفتار می‌کرده است. با توجه به شرایط پیش آمده در رابطه با لغو مجوز کنسرت‌ها باید چند نکته مهم حقوقی را متذکر شد.
1- صدور مجوز برای برگزاری کنسرت‌ها با طی مراحل قانونی طبق موازین تعیین شده در قوانین صادر می‌شود و کلیه تعهدات مورد نیاز برای برگزاری سال آنها نیز در وزارت ارشاد که متولی این امر است، دریافت می‌شود.
2- دادستانی به‌عنوان مدعی‌العموم موظف به حفظ حقوق عمومی افراد جامعه و برقراری امنیت در شهر است. دادستانی از باب پیشگیری از وقوع جرم در جایی که امکان بروز جرايمی چون قتل یا قاچاق موادمخدر و مفسده‌هایی از این دست وجود دارد یا اطلاعاتی موثق مبنی بر تجمعی برای انجام امری خلاف مانند شرب خمر یا رفتاری خلاف قانون و نظم جامعه دریافت کرده باشد، باید ورود کند. ماه‌هاست دادستان‌های برخی از شهرها با استناد به قانون پیشگیری از وقوع جرم مانع برگزاری کنسرت‌ها شده‌اند، در حالی‌که کنسرت‌های لغو مجوز‌شده دارای مجوز قانونی از وزارت ارشاد بوده و طبق گفته مسئولان ارشاد تعهدات لازم نیز در این رابطه از کنسرت‌گذاران دریافت شده بود.
3- طبق قانون اساسی، نظام حاکم بر ایران جمهوری اسلامی است و فدرالی نیست. بنابراین اگر استانی به درخواست امام جمعه آن تصمیم بگیرد برای همیشه برگزاری هرگونه کنسرتی در آن ممنوع شود، خلاف قانون اساسی عمل کرده است؛ زیرا فقط ممکن است در کشوری با حکومت فدرالی چنین تصمیمی قابلیت اجرا داشته باشد، البته نه به صرف اعمال سلیقه که طبق قوانین حاکم بر فدرال نيز بعد از بررسی و طی مراحل قانونی و کسب مجوز از دولت مرکزی قابل اجرا خواهد بود.
4- برگزاری و شرکت در کنسرت‌ها جزو حقوق شهروندی ایرانیان است و رعایت این حق شهروندی از سمت تمامی افراد جامعه با هر پست و مقامی به دور از هرگونه خدشه‌ای محترم شمرده شود و مخالفان کنسرت‌ها حق عدم حضور در این مراسم‌ها را دارند؛ اما این‌که بخشی از کشور با اعلام استقلال در بخش فرهنگی از نظام حاکم بخواهد کلیه افراد ساکن در منطقه را از حق شهروندی خود محروم کندف خلاف قانون اساسی خواهد بود.
5- برای لغو مجوز کنسرت‌ها نمی‌شود براساس خواست فردی اقدام کرد، برای این موضوع نیاز به ارایه ادله و مدارک و اثبات ضرورت این امر است؛ زیرا همان‌طور که گفته شد دادستاني مي‌تواند براي پيشگيري از يك حادثه غير قابل جبران دستور لغو دهد، اما اگر بي‌دليل باشد قانوني نيست.