پاسخگویی به بلایای طبیعی از نخستین اهداف جمیعتهای ملی صلیبسرخ و هلالاحمر است. این امر زمانی معنا مییابد که با دو صفت «موثر» و «به موقع» همراه باشد. در واقع، چنانچه به منطقه آسیبدیده برویم ولی موثر و بهنگام نباشد، فایدهای ندارد. مأموریت اصلی فدراسیون بینالمللی صلیبسرخ و هلالاحمر بهبود و ارتقای وضع زندگی افراد آسیبپذیر با تجهیز نیروی انسانی (Power of Humanity)است. ازجمله راهبردهای کلان فدراسیون بینالمللی همانا تأثیرگذاربودن فعالیتها در 4 حوزه ترویج ارزشهای انسانی، پاسخگویی به بلایا، آمادگی در برابر بلایا و بهداشت و مراقبت درجامعه است. واحدهای واکنش سریع بخش اصلی راهبرد فدراسیون در بحث پاسخگویی به بلایا محسوب میشوند که برای پاسخگویی به هنگام و موثر در سوانح گوناگون به کمک این سازمان بزرگ بشردوستانه میآیند.
واحد واکنش سریع بستهاي استاندارد شامل افراد آموزشديده و تجهيزات ضروري است كه بايد در كوتاهترين زمان ممكن آماده و به منطقه آسیبدیده اعزام شوند. اين واحدها بايد دستكم به مدت يكماه كاملا خودكفا و بينياز باشند و ميتوان از آنها تا مدت چهارماه استفاده کرد. در واقع، اين واحدها ابزارهاي پاسخگويي فدراسيون در بلايا و جزو داراييهاي جمعيت ملي
محسوب ميشوند.
درحال حاضر، جمعيتهاي ملي كشورهاي آمريكا، بلژيك، هلند، لوكزامبورگ، انگليس، دانمارك، فرانسه، فنلاند، آلمان، ايتاليا، ژاپن، نيوزیلند، نروژ، اسپانيا و سوئد داراي واحد واکنش سریع هستند.
ساير جمعيتهاي ملي با افراد آموزشديده اين واحدها همكاري و مشاركت ميکنند. این واحدها در سطح سوانح بينالمللي بكارگيري ميشوند، هرچند ميتوان با ارزيابي نيازها و بررسي شرايط ازسوي جمعيت ملي و به صلاحدید مسئولان ذيربط در موقعیتهای دیگر مورد استفاده قرار گیرند.
ذكر اين نكته ضروري است كه جمعيتهاي ملي ميتوانند این واحدها را راهاندازي و نگهداري کنند، اما بكارگيري و اعزام آنها با هماهنگي دبيرخانه فدراسيون در ژنو انجام ميشود كه اين موضوع نيز بستگي به وضعيت سوانح در سطح جهاني دارد. به عبارت ديگر، هر جمعيت ملي كه تمايل به ايجاد اين نوع واحدها دارد، بايد نقش هماهنگي دبيرخانه فدراسيون را بپذيرد و اينكه اعزام و بکارگیری آنها در سطح بينالمللي از اختيار جمعيت ملي
خارج است.
انواع این واحدها عبارتند از: آب و بهداشت (جمعیتهای ملی اتریش، انگلستان، فرانسه، آلمان، اسپانیا و سوئد)، لجستیک (جمعیتهای ملی دانمارک، فرانسه، اسپانیا، سوییس، انگلستان)- فناوری اطلاعات (IT) و مخابرات (استرالیا، دانمارک، نیوزیلند، اسپانیا و آمریکا)، امداد (بلژیک، هلند، لوکزامبورگ، دانمارک، اسپانیا و آمریکا)، بهداشت و مراقبت پایه (BHC) (فنلاند، فرانسه، آلمان، ژاپن، نروژ، اسپانیا)، بیمارستان صحرایی (فنلاند، آلمان، کانادا و نروژ)، کمپ اصلی (دانمارک و ایتالیا)، حمایتهای روانی (تیم فدراسیون بینالمللی، فرانسه، آلمان، نروژ، اسپانیا).