حامد صدیقی معاون جوانان هلال‌احمر یزد

در سال‌های اخیر سازمان جوانان هلال‌احمر با راه‌اندازی کانون‌های مختلف در رده‌های سنی 5 تا 29‌سال همچون غنچه‌های هلال، دانش‌آموزی، دانشجویی، جوانان، طلاب و روستایی فعالیت‌های متعددی انجام داده است. این فعالیت‌ها در راستای آموزش‌های امدادی و نیز آمادگی در برابر بلایا، کاروان نیکوکاری، طرح ملی ایمنی و سلامت مسافران نوروزی، گروه‌های حمایت‌های اجتماعی‌ـ‌روانی در بلایا، فرهنگسازی در زمینه حفظ محیط‌زیست، اهدای‌خون، اهدای عضو، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد و ایدز، فعالیت‌های امدادی‌ـ‌ورزشی، کویرنوردی و کوهنوردی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر تدوین شده است و حتی خیلی اوقات بسیار پویاتر و فعال‌تر از نهادهای دولتی متولی امر جوانان، اینگونه فعالیت‌ها را به سرانجام رسانده است. تمامی فعالیت‌های جوانان هلال‌احمر به‌صورت داوطلبانه بوده و این فعالیت‌ها در سه نقش جوانان به‌عنوان رهبران، جوانان به‌عنوان داوطلبان و جوانان به‌عنوان بهره‌مندان صورت می‌گیرد؛ اما در این بین ممکن است سوالی پیش ‌آید که چرا فعالیت اعضای هلال‌احمر در سنین زیر 30‌سال در حوزه جوانان و بالای 30‌سال در حوزه داوطلبان صورت می‌گیرد و دلیل فعالیت مستقل سازمان جوانان و سازمان داوطلبان چه بوده، آیا این استقلال فعالیت در کشورهای دیگر نیز وجود دارد. در این نوشتار سعی شده فعالیت‌های دیگر کشورهای جهان در مناطق مختلف بررسی و نشان داده ‌شود. تقریبا در تمام کشورهای جهان حوزه جوانان به‌صورت مستقل دیده شده و این توجه به جوانان از سیاست‌های فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر نشأت گرفته است.
نقش پررنگ جوانان در اسناد بالادستی فدراسیون
بیش از 190 کشور در قالب جمعیت‌های ملی عضو فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر هستند و بیش از نیمی از داوطلبان جنبش بین‌المللی صلیب‌سرخ و هلال‌احمر را جوانان تشکیل می‌دهند. طبق خط‌مشی فدراسیون در خصوص جوانان که در‌ سال 2011 تصویب شد و در ‌سال 2017 مورد بازبینی قرار خواهد گرفت، اصطلاحات «جوان» و «جوانان» در فدراسیون بین‌المللی، افرادی که در رده سنی 5 تا 30‌سال قرار دارند را در برمی‌گیرد که شامل کودکان (5 تا 11 ساله)، نوجوانان (12 تا 17 ساله)، و جوانان (18 تا 30 ساله) است. جوامع ملی به‌طور منطقی به‌وسیله این محدوده سنی هدایت می‌شوند تا تعریفی مختص به خودشان طبق قوانین محلی، قاعده‌های اجتماعی و محتواهای فرهنگی برای اصطلاح «جوان» به تصویب برسانند. در این خط‌مشی تأکید شده که «جوانان در تمامی فعالیت‌های مربوط به جوامع ملی خود با در نظرگرفتن مهارت‌ها و تجارب مربوط به سنین خاص، همچنین ایمنی و موثربودن به‌کار گرفته می‌شوند. آنها برای مشارکت کامل در برنامه‌ریزی، طراحی، دریافت و بازنگری خدمات هلال‌احمر و صلیب‌سرخ تشویق می‌شوند. چه آن دسته که در آن مشارکت می‌کنند و چه آن بخش که در آن منافعی دارند. جوامع ملی برای جوانان داوطلب و به‌طور خاص رهبران جوان، فرصتی برای تصمیم‌گیری نه‌تنها در سطح ملی بلکه در سطح بین‌المللی فراهم می‌آورد. جوامع ملی در رابطه با داوطلبان جوان هنگامی‌که تشخیص دهند این داوطلبان نیازی متفاوت یا اضافی نسبت به داوطلبان بزرگسال دارند، مطابق با سیاست داوطلبی فدراسیون جهانی با آنها رفتار می‌کنند. در جوامع ملی خاص، مراقبت ویژه برای حفاظت از جوانان با بکارگیری آنها اتفاق می‌افتد. همچنین در اسناد بالادستی فدراسیون، انتشارات و آموزش‌ها توجه ویژه‌ای به جوانان صورت گرفته است؛ به‌گونه‌ای که در بسیاری از موضوعات همچون تغییرات اقلیمی، مداخلات روانی‌ـ‌اجتماعی در بلایا، آمادگی در  برابر بلایا، تغییرات رفتاری، پیشگیری از آسیب‌هایی همچون ایدز و اعتیاد، کاهش مخاطرات و بلایا، هشدار سریع در جوامع محلی و... گزارش‌ها و کتب ویژه جوانان تدوین شده و در بسیاری از اقدامات و مداخلات نقش جوانان پررنگ دیده شده است.
استقلال جوانان صلیب‌سرخ
در کشورهای اروپایی
همه کشورهای اروپایی زیرمجموعه دفتر اروپایی فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر قرار دارند. تقریبا همه کشورهای عضو این دفتر، یعنی 32 کشور اروپایی، حوزه جوانان را به‌صورت مستقل از دیگر واحدها دیده و برنامه‌ریزی می‌کنند. به‌عنوان مثال سازمان جوانان صلیب‌سرخ بلغارستان در ‌سال 1921 تأسیس شده است و با حدود 5000 عضو جوان در 244 کانون در 28 منطقه این کشور فعالیت می‌کند. این سازمان فعالیت‌های مختلفی مثل کمک‌های اولیه (آموزش، گروه‌های اضطراری جوانان، گروه‌های کمک‌های اولیه در مدارس)، پیشگیری از موادمخدر و ایدز، پیشگیری از مصرف تنباکو، ترویج سبک زندگی سالم، پیشگیری از خطرات رانندگی، خشونت، آموزش همسالان در مدارس و یتیم‌خانه‌ها، کمپین‌های اطلاع‌رسانی، اردوهای تابستانی و... را انجام می‌دهد. جوانان صلیب‌سرخ آلمان نیز در ‌سال 1925 تأسیس شده و به‌صورت مستقل در زیرمجموعه جمعیت ملی صلیب‌سرخ این کشور فعالیت می‌کند. این سازمان بیش از 100‌هزار نفر عضو داشته که در قالب 5500 کانون و 5500 رهبر جوان فعالیت‌هایی همچون سلامت جوانان، کمک‌های اولیه، کمپین‌های اطلاع‌رسانی علیه خشونت و نژادپرستی، تعهد اجتماعی، مهارت‌های رهبری و... در قالب‌های گوناگون را سازماندهی کرده است.
گوشه‌ای از فعالیت جوانان صلیب‌سرخ
قاره آمریکا
فعالیت‌های جوانان صلیب‌سرخ در دو کشور کانادا و ایالات‌متحده بسیار پررنگ انجام می‌شود و در این کشورها به فعالیت جوانان داوطلب اهمیت زیادی داده می‌شود؛ مثلا در ایالات‌متحده سازمان جوانان به‌صورت مستقل است و در قالب کانون‌های مختلفی همچون کانون متوسطه دوم و کالج و دانشگاه‌ها برنامه‌ریزی صورت می‌گیرد. لازمه هر فعالیتی در جوانان صلیب‌سرخ این کشور عضویت در سامانه اینترنتی است و بعد از آن افراد در قالب کانون‌های مختلف فعالیت می‌کنند. تولید تمام محتوای لازم برای کانون‌ها اعم از کتاب، بروشور، اقلام هویتی و... به‌صورت متمرکز از سوی جوانان صلیب‌سرخ آمریکا صورت‌گرفته و با این حال ایالت‌ها در تعریف فعالیت‌های جوانان داوطلب مستقل عمل می‌کنند. همچنین در این کشور شورای ملی جوانان صلیب‌سرخ تشکیل ‌شده است. 25‌درصد یا 100هزار نفر از اعضای صلیب‌سرخ آمریکا جوانان زیر 24‌ سال هستند.
جوانان سرخ‌پوش در کشورهای آسیا
و  اقیانوسیه
جمعیت‌های ملی هلال‌احمر و صلیب‌سرخ منطقه آسیا‌-اقیانوسیه نیز شبکه جوانان را راه‌اندازی کرده‌اند. پنج کشور شرق آسیا (چین، ژاپن، کره‌شمالی و جنوبی، مغولستان)، 12 کشور اقیانوسیه (استرالیا، کوک آیلندز، فیجی، کریباتی، مجمع‌الجزایر میکرونزی، نیوزیلند و...) هفت ‌کشور جنوب آسیا (افغانستان، بنگلادش، هند و...) 11 کشور جنوب شرق آسیا (فیلیپین، اندونزی، سنگاپور، تایلند، ویتنام و...) این شبکه را تشکیل می‌دهند. شبکه جوانان جمعیت‌های آسیا‌-اقیانوسیه یکی از قوی‌ترین شبکه‌های جوانان صلیب‌سرخ و هلال‌احمر در سطح جهان هستند که هر دو ‌سال یک‌بار اقدامات خود در راستای راهبرد تعیین‌شده جوانان فدراسیون را موردبازنگری قرار می‌دهند و بسیاری از برنامه‌های خود را به‌صورت مشترک انجام می‌دهند. برنامه سفرهای دوستی اعضای جوانان، تبادل عضو، آموزش‌های منطقه‌ای و... ازجمله برنامه‌های این شبکه است که مقر آن در کوالالامپور مالزی است. در بین این کشورها جمعیت ملی صلیب‌سرخ سنگاپور به‌عنوان یکی از فعال‌ترین جمعیت‌ها در زمینه جوانان، سازمان جوانان صلیب‌سرخ این کشور را در‌ سال 1952 تأسیس کرده و روی کانون‌های دانش‌آموزی صلیب‌سرخ تأکید ویژه‌ای داشته است. مسابقات ملی کمک‌های اولیه دانش‌آموز، اردوهای تابستانی دوستی، پیشگیری از ایدز، برنامه‌های اهدای‌ خون و بسیاری فعالیت‌های دیگر در کشور سنگاپور برای جوانان برنامه‌ریزی ‌شده است. این کشور همچنین دارای نشان‌های برنزی، نقره‌ای و طلایی در سطح منطقه‌ای و ملی، همچنین نشان‌های سفرای ملی، دوستی بین‌الملل و اقلام هویتی مختلف برای جوانان است
سرمایه‌گذاری جهانی روی جمعیت جوانان
بررسی و مطالعه فعالیت‌های فدراسیون بین‌المللی جمعیت‌های صلیب‌سرخ و هلال‌احمر، همچنین جمعیت‌های ملی کشورهای مختلف در حوزه جوانان نشان می‌دهد كه تقریبا در تمامی کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای پیشرفته در زمینه جمعیت ملی، اهمیت ویژه‌ای به جوانان داده‌ شده است.
با توجه به خط‌مشی فدراسیون، برای آنان برنامه‌ریزی‌های ویژه و مستقل از داوطلبان بزرگسال صورت می‌گیرد و سرمایه‌گذاری زیادی روی نقش جوانان، مشارکت آنان در فعالیت‌ها و آموزش آنان از روش‌های مختلف در قالب کانون‌های مختلف صورت می‌گیرد. به‌گونه‌ای که تمامی کشورهای عضو فدراسیون دارای کانون‌های دانش‌آموزی در مدارس بوده و  اغلب آنان کانون دانشجویی در دانشگاه‌ها و کالج‌ها را توسعه می‌دهند.