شهروند| آمارها تکاندهنده است. تعداد مصرفکنندگان دخانیات در کشور به 7میلیون و 700هزار نفر رسیده. بررسیها نشانی میدهد 4درصد از کل مرگهای بالای 30 سال، بهدلیل مصرف دخانیات است. سالانه حدود 10هزارمیلیارد تومان به خاطر مواد دخانی دود میشود. سرطانهای سر و گردن، دستگاه گوارش، دستگاه ادراری، سرطان خون و سرطانهای زنان، بیماریهای قلبی ـ عروقی، بیماریهای مزمن تنفسی و مشکلات مربوط به باروری و سقط جنین همه بهدلیل مصرف قلیان و سیگار است. حالا پس از گذشت سالها از تشکیل ستاد کشوری کنترل دخانیات، وزیر بهداشت در اولین جلسه این ستاد در دولت یازدهم، تمام سیاستها و تصمیمهای گرفتهشده از سوی ستاد برای مبارزه با استعمال دخانیات را ناموفق توصیف میکند. او میگوید که در 5سال گذشته، مصرف دخانیات در کشور دوبرابر شده. «آمار مصرف دخانیات در کشور در سالهای اخیر به شدت افزایش یافته از این رو باید مسیرمان در کنترل مصرف دخانیات و مبارزه با آن را تغییر دهیم.» اشاره او تنها به جلسههای ستاد کشوری کنترل دخانیات نیست. به اعتقاد هاشمی، قوه قضائیه، قوه مقننه، قوه مجریه و از همه مهمتر مردم باید این خطر را جدی بگیرند و روش خود را در مبارزه با دخانیات تغییر دهند.
هاشمی، حذف کامل تولید سیگار را امری غیرقابل اجرا میداند با این حال معتقد است که با تشکیل کمیتهای در ستاد کشوری کنترل دخانیات میتوان این امکان را فراهم کرد تا بهویژه از طریق مردم و مشارکتهای مردمی تخلفات در حوزه دخانیات را کاهش داد. وزیر بهداشت بر این نکته تأکید میکند که یکسوم سیگارهای موجود در کشور از مسیر قاچاق وارد شدهاند. او ادامه میدهد: «درحالیکه این روند به راحتی قابل کنترل است. افزایش مالیات بر سیگار میتواند یکی از اقدامات موثر برای مبارزه با قاچاق باشد.» او وزارت بهداشت را قربانی مصرف دخانیات میداند: «مبارزه با دخانیات تکلیفی نیست که صرفا برعهده وزارت بهداشت باشد. درواقع ما در این وزارتخانه قربانی استعمال دخانیات هستیم، چراکه بخش عمدهای از اعتباراتمان صرف درمان بیمارانی میشود که با سیگار زندگی کردهاند.»
در ادامه این نشست، علیاکبر سیاری، معاون وزیر بهداشت هم، به افزایش دوبرابری مصرف قلیان در مقایسه با دورههای قبل اشاره میکند: «در حال حاضر در ایران حدود 7میلیون و 700هزار نفر مصرفکننده انواع مواد دخانی هستند و 4درصد از کل مرگومیر بالای 30 سال، به مصرف دخانیات انتساب داده شده است.» به گفته سیاری، سالانه حدود 10هزارمیلیارد تومان در اثر استعمال دخانیات در کشور دود میشود.
دخانیات، عامل خیلی از بیماریهاست، سرطانهای سر و گردن، دستگاه گوارش، دستگاه ادراری، سرطان خون و سرطانهای زنان، بیماریهای قلبی - عروقی، بیماریهای مزمن تنفسی و مشکلات مرتبط با باروری و سقط جنین. سیاری میگوید: «ارزش دانستن مصرف قلیان، ضعف آگاهی لازم از مضرات آن و همچنین استفاده از قلیان بهعنوان یک وسیله تفننی و تفریحی، از یک سو و وجود نگاه اشتغالزایی ناشی از مصرف قلیان از سوی دیگر، در کنار ضعف هماهنگیهای بین بخشی، باعث شده هر روز تعداد بیشتری از افراد جامعه بهویژه جوانان به مصرف قلیان گرایش داشته باشند.» به گفته او، افزایش 10درصدی مالیات دخانیات باعث کاهش 4درصدی مصرف دخانیات و کاهش 8درصدی مصرف این کالا میشود. این تصمیم میتواند منجر به کاهش مصرف سیگار در میان جوانان و افراد بیبضاعت شود.
قاچاق در کشور نگرانکننده است
وزیر دادگستری هم در نشست ستاد کشوری کنترل دخانیات حاضر بود، او میگوید: «در جلسه ستاد کشوری کنترل دخانیات به این نتیجه رسیدیم تصمیماتی که تا به حال برای مبارزه با دخانیات گرفته بودیم، موفق نبوده و متاسفانه منجر به افزایش مصرف دخانیات بهویژه قلیان شده است.» او هم صحبتهای وزیر بهداشت درباره ناموفق بودن سیاستها در بخش کاهش قاچاق سیگار را تأیید میکند: «در قوه قضائیه مهمترین وظیفه ما این است که قاچاق صورت نگیرد. نه اینکه با بروز این اتفاق حکم قضایی شدید برای آن صادر کنیم. چون آثار اجتماعی پروندههای قضایی طولانیمدت است و باید در این زمینه بیشتر به پیشگیری پرداخت.»