| حسین جمشیدی | در سال‌های اخیر همواره شاهد کاهش تعداد تماشاگران روی سکوهای استادیوم‌های فوتبال هستیم و هنوز هیچ سازمان و نهادی نتوانسته دلیل محکمی برای اتفاقی که شاید یکی از دلایل افت فوتبال ما باشد، ارایه کند. شاید هیچ‌کدام از مسئولان نهادهایی که بازگرداندن تماشاگران به ورزشگاه‌ها جزو وظایفشان شده، اصلا نمی‌دانند روی سکوهای استادیوم‌ها چه می‌گذرد و فقط در مصاحبه‌هایشان اعلام می‌کنند که باید فرهنگ‌سازی صورت گیرد. متاسفانه علاوه‌بر این‌که هر ساله شاهد سیر نزولی تعداد تماشاگران فوتبال در کشورمان هستیم، از سویی دیگر فضایی آلوده را در سکوها مشاهده می‌کنیم که با بررسی آن می‌توان به نوجوانان و جوانان علاقه‌مند به فوتبال برای نیامدن به ورزشگاه حق داد.
معنای ورزشگاه را فراموش کرده‌ایم
می‌گویند ورزشگاه جایی است که جز رفتار ورزشی و منش پهلوانی نباید هیچ رفتار دیگری در آن مکان به چشم بخورد، یعنی آن باید عاری از هر گونه آلودگی باشد اما گویا به نظر می‌رسد مدتی است برخی دقیقا این مکان را با مکانی برای مصرف موادمخدر اشتباه گرفته‌اند. با گشتی روی سکوهای ورزشگاه آزادی، تختی و... افرادی را می‌بینیم که منتظر جرقه‌ای در بازی هستند تا سیگار را از جیبشان در آورده و به آن بهانه یک نخی را کنار دوستان درحال تماشای فوتبال استعمال کنند. کمی آن طرف‌تر اما این مصرف صرفا سیگار، دیگر عادی است و شاهد مصرف موادمخدر توسط برخی تماشاگرنماها هستیم. کسانی که به موادمخدر نیز مثل فوتبال به‌عنوان یک تفریح نگاه می‌کنند و دوست دارند هیجان ناشی از تماشای فوتبال را این‌گونه نشان دهند. برخی نیز برای خودنمایی در بین عموم دست به چنین اقدامی می‌زنند.
مسئولان، رنگ سکوها را هم ندیده‌اند
شاید تا چند‌سال اخیر فقط فحاشی به بازیکنان و هواداران تیم حریف تنها مشکل سکوهای ورزشگاه‌ها بود که باعث می‌شد برخی خانواده‌ها از حضور فرزندانشان در استادیوم جلوگیری به عمل آورند اما آن مشکل که حل نشد؛ هیچ، حالا کسی که می‌رود فوتبال تماشا کند، در خطر اعتیاد نیز قرار دارد! جالب این‌که افرادی که از این موادمخدر در ورزشگاه مصرف می‌کنند، در پاسخ به اعتراض دیگران می‌گویند که می‌توانید جایتان را عوض کنید! جا دارد چند سوال از مسئولانی که شاید اگر به آنها بگوییم چنین اتفاقاتی روی سکوها رخ می‌دهد، همه چیز را تکذیب کنند، بپرسیم. مثلا این‌که آیا تا به حال خودتان رنگ سکوهای ورزشگاه را دیده‌اید و به میان تماشاگران رفته‌اید که بدانید با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند؟ اصلا پرشدن ورزشگاه‌ها برایتان مهم است تا در تلویزیون و رسانه‌ها به آن بنازید یا این‌که همان اندک تماشاگری هم که می‌آید، اگر از ورزشگاه فراری شود برایتان مهم نیست؟ در ورزشگاه‌های بزرگ اروپا هم شاید تا یک دهه قبل چنین مشکلاتی به چشم می‌خورد اما تدبیر مسئولان باعث شد تا نه هواداران از استادیوم‌ها فراری شوند و نه این‌که ورزشگاه محلی برای انجام امور جدا از روح ورزش باشد. آنها استعمال دخانیات روی سکوها را ممنوع کرده و اتاق‌هایی را برای این کار تعبیه کردند که فقط بین 2 نیمه باز می‌شوند.
هوادارانی که فراری داده شدند
در حاشیه دیدارهای استقلال و پرسپولیس در هفته هشتم لیگ برتر در ورزشگاه‌های تختی و آزادی با هوادارانی هم‌کلام شدیم که به‌شدت از افرادی که فضای ورزشگاه را با مصرف موادمخدر آلوده کرده بودند، عصبانی شده و مجبور به تغییر جایشان شده بودند. یکی از تماشاگران حاضر در ورزشگاه تختی در حاشیه دیدار نفت تهران و استقلال دراین‌باره به خبرنگار «شهروند» می‌گوید: «متاسفانه هر باری که به استادیوم می‌آیم، قطعا چنین افرادی در اطرافم هستند. اکثر تماشاگران از دست آنها شکایت دارند اما هیچ‌کس به‌دلیل این‌که آنها در حالت طبیعی نیستند، با آنها درگیر نمی‌شود. از مسئولان می‌خواهم نظارتشان را بیشتر کنند تا اجازه حضور چنین افرادی در ورزشگاه داده نشود.» یکی از افراد حاضر روی سکوهای ورزشگاه آزادی در دیدار پرسپولیس و نفت مسجد سلیمان نیز به خبرنگار «شهروند» می‌گوید: «شخصا افراد زیادی را دیدم که با فرزندانشان یکی، 2 بار به ورزشگاه آمدند اما وقتی این فضای آلوده را دیدند، دیگر حاضر نشدند بازی‌ها را از نزدیک ببینند و ترجیح دادند از تلویزیون بازی را تماشا کنند. وقتی افراد معتاد می‌بینند که کسی کاری با آنها ندارد، به راحتی کارشان را انجام می‌دهند.»
زادمهر: کاری کردیم که مردم حاشیه را بیشتر از فوتبال دوست داشته باشند
محمدرضا زادمهر، پیشکسوت فوتبال ایران در رابطه با رفتارهای نادرست روی سکوهای ورزشگاه‌ها و به وجود آمدن فضایی آلوده به «شهروند» می‌گوید: «قطعا مهم‌ترین اختلاف فوتبال ما و اروپا اختلاف فرهنگی است وگرنه توپ و زمین که همان است. رفتارهایی از سوی مربی و مدیر سر می‌زند که تماشاچی متوجه آن رفتار غلط می‌شود و مجبور به واکنش است. خیلی از این فحاشی‌ها و رفتارهای غلط به دلیل این است که اصل فوتبال یادمان می‌رود. اینها باعث شده تا مردم حاشیه را بیشتر از اصل فوتبال دوست داشته باشند و سرانجامش نیز به رفتارهای نادرست روی سکوها می‌انجامد.» وی همچنین می‌افزاید: «همین رفتارها، تنش‌ها و آلودگی‌ها باعث شده تا خانواده‌ها به فرزندانشان اجازه ندهند تا در ورزشگاه حاضر شوند یا این‌که افراد علاقه‌ای به جو روی سکوها نداشته باشند. باید کار فرهنگی انجام داد و مقابل رفتارهای زشت هواداران ایستاد. اگر کسی قصد دست زدن به کار خلافی دارد، باید همه چیز پیش‌بینی شده و کنترل شده باشد تا اجازه آن کار را به خود ندهد. »
چراغپور: پاتوق اینها در قهوه‌خانه‌ها بود
جلال چراغپور، کارشناس فوتبال کشورمان در رابطه با فضای آلوده استادیوم‌ها به «شهروند» می‌گوید: «10، 15سال بیشتر است که دیگر به ورزشگاه آزادی نمی‌روم زیرا روی سکوها دیگر از فضای فوتبالی خبری نیست اما در همین مدت نیز اتفاقات زیادی به گوشمان خورده است. معلوم و ملموس که فضای آلوده روی سکوها و حتی مصرف موادمخدر در استادیوم‌ها یک شبه اتفاق نیفتاده است. به مرور زمان، فحاشی و لمپنیسم در میان تماشاگران باب شد و محیط تا حدی آلوده شد که پدران متوجه شدند دیگر فرزندانشان را نمی‌توانند به استادیوم ببرند. به تدریج خانواده‌ها از میان تماشاگران بیرون آمدند.» وی همچنین می‌افزاید: «آن زمان بود که برخی از مربیان و مدیران به خاطر ماندنشان در فوتبال هسته‌هایی را روی سکوها درست کردند که هسته مرکزی به نام لیدر روی سکوها قرار گرفت. برخی از اینها مجموعه‌هایی غیررسمی تشکیل دادند که پاتوقشان در قهوه‌خانه‌ها بود و آن‌جا تجمع می‌کردند. به تدریج اینها قدرت گرفتند و همه کاره یک باشگاه شدند. همین آدم‌های همه‌کاره که روی سکوها هستند، فضا را کاملا آلوده کردند تا امروز که می‌بینیم که از مصرف موادمخدر در استادیوم فوتبال صحبت می‌شود. شاید ما با چشمانی غیرمسلح فکر کنیم که اینها تماشاگر هستند اما اینطور نیست زیرا این افراد همان کسانی هستند که توسط برخی مربیان و مدیران روی سکوها قرار گرفته‌اند.» چراغپور در پایان می‌گوید: «کار به جایی رسیده که این روزها به ندرت از قشر دانشجو و دانش‌آموز کسی را در ورزشگاه‌ها می‌بینیم. مسئولان نیز به جای این‌که با جایزه گذاشتن به فکر افزایش تعداد تماشاگران باشند، باید این فضای آلوده را پاک کنند زیرا همین فضا باعث نیامدن مردم به استادیوم‌ها شده است.»
حراست وزارت ورزش:
باید نظارت و کنترل بیشتر شود
بالاترین نهاد انتظامی در حوزه ورزش که استادیوم‌های فوتبال را کنترل می‌کند، حراست وزارت ورزش و جوانان است. در همین‌باره به سراغ معاون مدیرکل حراست وزارتخانه رفتیم. او به «شهروند» می‌گوید: «ابتدا این را بگویم که آوردن موادمخدر به داخل ورزشگاه به این راحتی‌ها هم نیست و شاید فقط معتادان بتوانند با خود حشیش را که حجم کمتری می‌گیرد وارد ورزشگاه کنند. البته این مسأله را قبول دارم که این اتفاق نباید برای حتی اندک تماشاگرانی که چنین تخلفی را انجام می‌دهند، رخ دهد زیرا این افراد باعث آزار و اذیت ده‌ها نفر دیگر می‌شوند. البته حراست وزارت ورزش برای بازی‌های فوتبال بین 6 تا 12 ساعت استادیوم را در اختیار نیروی انتظامی قرار می‌دهد و وظیفه کنترل تماشاگران برعهده این نهاد است.»
وی همچنین می‌افزاید: «مطمئنا استفاده از موادمخدر در اماکن ورزشی هم از نظر قانونی و هم از نظر رفتاری تخلف محسوب می‌شود. شخصا این اتفاق را محکوم می‌کنم و معتقدم باید از نظر نظارتی تمهیدات بهتری اندیشیده شود. البته معاونت فرهنگی نیز می‌تواند در این امر به ما کمک کند تا دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم. به دنبال راهکاری هستیم تا انشاءالله با همکاری نیروی انتظامی از بروز چنین اتفاقاتی در آینده جلوگیری کنیم.»