شهروند| سالهاست محیطبانان خواستار اصلاح قانون درخصوص امنیت شغلیشان دربرخورد با مخاطرات محیطی هستند. سربازان سبزپوشی که میایستند. آن هم تمامقد. در برابر زمینخواران، شکارچیان غیرمجاز، صیادان و دامداران متخلف، اما بیم دارند. بیم آن را دارند که به پشت سرشان نگاه کنند. بیم لوله تفنگ شکارچی. لوله تفنگی که روی شقیقهشان چکانده شود. آنوقت تا مرگ فاصلهای ندارند تا جایی که در مدت 24ساعت 2 مامور سبزپوش یگان اجرایی حفاظت محیطزیست استان هرمزگان و یک محیطبان استان فارس هدف شلیکهای شکارچیان غیرمجاز قرار گرفتند و به شهادت رسیدند. محیطبان «منوچهر شجاعیان» که عصر روز جمعه در درگیری با متخلفان شکارچی از ناحیه سینه و گلو مجروح شده بود، در بیمارستان شیراز تحت عمل جراحی قرار گرفت اما حوالی ساعت ۲۴ جمعه به علت شدت جراحات وارده در بیمارستان رجایی درگذشت. دو شکارچی که در این حادثه تلخ اقدام به تیراندازی کرده بودند، خود را به نیروهای پلیس معرفی کردند. گفته میشود شجاعی در هنگام درگیری بدون سلاح بوده و شکارچیان به طرف او شلیک کردهاند.
این مامور سبزپوش نیز بیست و سومین شهید محیطبان عرصه حفاظت از محیطزیست استان فارس بود که درطول 27سال گذشته به جرم علاقه به طبیعت و خلایق ارزشمند الهی و حمایت از ثروت ملی و ایران اسلامی در سنگر محیطزیست فعالیت کرد.
مرگ این سرباز محیطزیست درحالی رقم خورد که روز پنجشنبه 2 محیطبان دیگر به نامهای «پرویز هرمزی» و «محمد دهقان» در درگیری با شکارچیان منطقه «گنو» به شهادت رسیده بودند. مرگ 3 محیطبان در 24ساعت بهت و اندوه فراموشنشدنی را در ذهن مردم کشورمان حک کرد تا جایی که مردم هرمزگان شامگاه جمعه به 2 محیطبان شهیدشده ادای احترام کردند. این مراسم به صورت مردمی و درحرکتی خودجوش برای ادای احترام به مقام دو محیطبان شهیدشده به دست شکارچیان غیرمجاز، در پارک غدیر شهر بندرعباس برگزار شد. 2 محیطبانی که هرکدام تجربه سالها حفاظت از محیطزیست را داشتند.
محمد دهقانی 35ساله با 12سال سابقه از نیروهای پیمانی حفاظت محیطزیست در استان هرمزگان بود و زندهیاد پرویز هرمزی 54ساله و اهل جزیره هرمز بود که 23سال با اداره کل محیطزیست این استان همکاری داشت. از شهید محمد دهقانی، یک دختر 8ساله و شهید پرویز هرمزی، ۶ فرزند (کوچکترین 12سال و بزرگترین 30سال) به یادگار مانده است، اما حالا با مرگ «منوچهر شجاعیان» لیست شهدای سربازان محیطزیست به 120 شهید افزایش یافت. 120 شهید در 3 دهه.
جان دادن بهتر از جان گرفتن است
سرهنگ حمیدرضا خیلدار که بهعنوان فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیطزیست به صورت مستقیم با محیطبانان در تماس است و خود سالهاست تجربه فعالیتهای نظامی را دارد. در پاسخ به چرایی افزایش حمله به محیطبانان به خبرنگار «شهروند» گفت: «به دنبال مقصر نباشیم. درحالی که باید 10هزار نیرو و محیطبان درمناطق وجود داشته باشد، تنها از امتیاز 2600 نیرو برخورداریم. یعنی برای هر 7هزار هکتار تنها یک محیطبان وجود دارد و در بعضی از مناطق و استانها برای هر 13هزار هکتار یک محیطبان درمحل حضور دارد. در شهرها، مناطق به صورت هوشمند حفاظت میشود و متخلفان اگر شرارت و جرمی مرتکب بشوند، مردم نیروهای پلیس و... به سرعت وارد عمل میشوند. در نیروهای نظامی حداقل 75درصد ساختار سازمان، نیرو است اما در سازمان حفاظت محیطزیست نزدیک به 25درصد از ساختار سازمان را نیرو تشکیل داده است. مناطق تحت حفاظت محیطبانان وسعت بسیار زیادی دارند که اگر در منطقه 100تیر هم شلیک شود، کسی صدای آن را نمیشنود. وسعت زیاد منطقه، کمبود نیرو و تعداد بسیار زیاد متخلف تا درگیری بین شکارچیان و محیطبانان زیاد شود. درگیریهایی که با شلیک سلاحهای مجاز و غیرمجاز شکارچیان ختم میشود یا برعکس. در یکی از مراسمی که در استان هرمزگان برگزار شده بود، یکی از محیطبانان درحال سخنرانی گفت: «جان دادن بهتر از جان گرفتن است». محیطبانان با قانون بکارگیری سلاح میتوانند شلیک کنند؛ یعنی درواقع دفاع مشروط. درحقیقت سلاح برای این داده شده که اگر متخلف قصد جان مامور را کرده باشد، مثلا شروعکننده تیراندازی باشد و محیطبان از خودش دفاع کند، آن هم با شرایط خاصی که در آموزشها آمده است.» خیلدار در ادامه صحبتهایش به شکلگیری ستاد مرکزی پس ازسال 89 اشاره کرد و گفت: «سلاحها تقویت شدند نوسازی به وجود آمد و تجهیزات انفرادی (شوکر و دستبند اسلحه و دوربین) تقویت شد. این درحالی است که جلیقههای ضد گلوله درخواست کردیم اما هزینه هر جلیقه 2میلیون و500هزارتومان است. این درحالی است که ازسال گذشته بودجهای دراختیار ما قرار ندادهاند، برای آموزش به محیطبانان و تجهیزات انفرادی نیازمند بودجه میلیاردی هستیم، حتی برای تجهیز دوربینهای مداربسته یک منطقه که محصور شده باشد، مانند منطقه کوهستانی پارک ملی سهمیلیارد تومان هزینه باید صرف شود که بودجه سنگینی است. دو پارک ملی دمو و پارک و... اصفهان، مجهز به دوربین آنلاین هستند، اما برق پارک ملی دمو قطعی دارد که این تجهیزات کارساز نیست. ابزار و تجهیزات باید بهروز باشد. ما خودروهای خارجی نیاز داریم که درمناطق کوهپایه قدرت بالایی داشته باشد. سالهاست که ما خواستار اصلاح قانون هستیم. میخواهیم با شکارچیانی که سلاح شکاری مجوزدار دارند، اما در مناطق حفاظتشده دست به شکار میزنند، مبارزه کنیم. در واقع میخواهیم سلاح شکاری آنها درصورتی که از محیطزیست مجوز نداشته باشد، از گردونه خارج شود. برای ورود سلاحهای غیرمجاز مطمئنا ابزارهای قانونی وجود دارد، مرزهای ما برای ورود سلاحهای غیرمجاز بسته است و دولت با هنجارشکنان مبارزه میکند، ولی برای سلاحهای مجوزدار محیطزیست یک قانون میخواهد تا با متخلفانی که بدون اجازه وارد حریممان میشوند، برخورد شود.»
در آخر از متخلفانی که سلاحهای شکاری غیرمجاز دارند، میخواهیم که سلاحشان را زمین بگذارند و نسبت به تحویل آن اقدام کنند. وی درپایان گفت: «محیطبانان و جنگلبانانی که در درگیری با شکارچیان کشته میشوند، شهید محسوب شده و خانوادههایشان تحت حمایت بنیاد شهید قرار میگیرند.»