شهروند/ بهروز مهدیزاده| سازمان بهداشت جهانی WHO اسامی آلودهترین کشورهای جهان را 15سپتامبر مصادف با 24شهریور، منتشر کرده که ایران در رده پنجم این فهرست قرار دارد. نکته جالب این گزارش وجود کشورهای خاورمیانه در رأس آلودهترین کشورهای دنیاست بهطوری که پاکستان آلودهترین کشور دنیا شناخته شده، قطر در رده دوم قرار دارد، افغانستان سوم، بنگلادش چهارم و ایران نیز پنجم. البته چین که سالها رتبه آلودهترین کشور دنیا را به خود اختصاص داده بود با تلاشهای انجام گرفته دولتش و برنامههای اجرا شده امسال توانست به ردههای پایین برود و حتی جزو 10 کشور آلوده دنیا هم نباشد. از اینرو در مقدمه گزارش سازمان بهداشت جهانی آمده است: وقتی حرف از آلودگی هوا زده می شود همه ناخودآگاه به یاد چین میافتند اما اسم چین در 10رتبه اول دیده نمیشود. این تغییر عظیم جایگاه چین به دلیل پیشرفتهای زیادی است که دولت چین درخصوص کاهش آلودگی هوا انجام داده است.
در ادامه این گزارش اسامی و دلایل انتخاب 5کشور آلوده جهان آورده شده است.
1-پاکستان:
این کشور جایگاه اول این لیست را به خود اختصاص داده است. سطح آلودگی این کشور 5/2PM است. این مقدار از آلودگی به شدت به ریه و ششهای مردم پاکستان نفوذ میکند و انواع بیماریهای ریوی را منجر میشود. مثال خوبی از این ذرات که به ریه نفوذ میکنند شامل دود، غبار هوا و قارچ انگلی است. این سطح از آلودگی میتواند برای مردم از طریق متلاشیکردن سیستم تنفسی کشنده باشد و هرساله آلودگی هوا باعث مرگومیر هزاران نفر در این کشور میشود. آلودگی هوا سبب بستری شدن حداقل 80هزار نفر در یکسال در پاکستان شده است. یک دلیل افزایش آلودگی هوا در پاکستان، افزایش تهدیدهای امنیتی است که دولت پاکستان هر روز با آن درگیر است، بنابراین بیشترین بودجه دولت صرف مبارزه با تروریسم میشود در نتیجه موضوعاتی مثل محیطزیست و سلامت عمومی کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
2-قطر
قطر در این لیست با 92واحد 5/2PM جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. ساختوساز سنگین به نسبت یک منطقه کوچک همراه با حضور یکی از بزرگترین فرودگاههای بینالمللی دنیا سبب شده چنین آلودگی سنگینی ایجاد شود. هرچند قطر در حال انجام اقداماتی برای کاهش این مشکل است. پروژه جنگل صاحارا در قطر که در حال انجام است شامل کاشت درخت، بوته، درختچه و آوردن آب پایدار در مناطق بیابانی این کشور میشود. مسئولان قطری دارند تلاش میکنند دمای صحراهای خود را کاهش دهند تا اقلیم مرطوب بیشتری ایجاد کنند. اگر این طرح موفق شود احتمالا سطح آلودگی هوای این کشور پایین خواهد آمد.
3-افغانستان
افغانستان با کمی اختلاف نسبت به قطر در رتبه سوم این لیست قرار دارد. قسمتی از این آلودگی طبیعتاً به دلیل جنگی است که سالها در این کشور جریان دارد. ویرانی حاصل از جنگ مخلوطی از مواد ساختمانی سمی در هوا ایجاد میکند. در کنار آن مسافرتهای هوایی، سوخت دیزلی و دود مزید بر علت هستند.
4-بنگلادش
یکی از معدود کشورهایی است که کیفیت هوای آن بهطور ثابت طی سالهای گذشته کاهش پیدا کرده است. کیفیت هوا در این کشور به صورتی است که هزاران نفر بنگلادشی را هرساله روانه بیمارستان میکند بهویژه مناطق شهری جایی که کارخانههای آلودهکننده زیادی وجود دارد. یک قسمت از این مشکل به این دلیل است که در این کشور صنعت و نیروی کار بسیار ارزانی وجود دارد. این مورد منجر به از کنترل خارج شدن بعضی امور از دست دولت شده است، بنابراین استانداردهای زیستمحیطی از طرف شرکتهای بزرگ رعایت نمیشود. اگرچه سازمانهای غیردولتی و مردمنهاد فعالیت زیادی در کاهش این مورد داشتند ولی این کشور راه بسیار طولانی در کاهش آلودگی هوا دارد.
5-ایران
ایران آخرین رتبه فهرست پنج کشور آلوده دنیا را با 76میکروگرم ذرات 2/5 pm در هر واحد متر هوا به خود اختصاص داده است. قسمتی از آن به دلیل فقدان محصولات باکیفیت است. اکثر تولیدات صنعتی در ایران دارای کیفیت مناسب نیستند. بنزین و گازوئیل تولید شده اغلب دارای کیفیت بسیار پایینی است. مواد ساختمانی بیکیفیت و تراکم جمعیت و جمعیت جوان بزرگ همه اینها دلایل کاهش کیفیت هوای ایران هستند. اگرچه با چنین جمعیت جوان بزرگی، ایران شروع به فعالیتهای زیستمحیطی زیادی کرده است. اعتراضات مختلفی که مردم ایران در برخی از موضوعات محیطزیستی داشتهاند سبب شده این موضوعات در رسانهها بیشتر مورد توجه قرار بگیرد. رئیسجمهوری فعلی ایران در مسائل زیستمحیطی خیلی بیشتر از رئیسجمهوری قبلی حساس است. همچنین روحانی به جوانان این امید را داده که مشکلات محیطزیستی را حل کند.