شهروند| تأثیر آلودگی هوا بر ابتلا به انواع بیماریها، تمامی ندارد، هر بار آمار جدیدی از انواع بیماریها اعلام میشود که به نحوی با آلودگی هوا ارتباط دارند، حالا در کنگره تازههای قلب و عروق که شانزدهمین بار است برگزار میشود، این آلودگی، محور تمام بحثها میشود، بهطوریکه پزشکان حاضر در این کنگره، بر تأثیر آلودگی هوا بر ابتلا به انواع بیماریهای قلبی و عروقی و از همه نگرانکنندهتر، اوتیسم تأکید میکنند. مطالعات انجام شده نشان میدهد که آلودگی هوا میتواند ژن مسئول بیماری اوتیسم را فعال کند و شمار زیادی از نوزادان را به این عارضه مبتلا کند. اینها همه جدای از عوارض قلبی و عروقی است که در اثر این آلودگی ایجاد میشود که به صورت تنگی عروق کرونر، سکتههای قلبی، تشدید نامنظمیهای ضربان قلب، نشان میدهد که میتواند منجر به مرگ فرد شود.
بهگزارش فارس مسعود اسلامی، دبیر علمی شانزدهمین کنگره تازههای قلب و عروق، آمارهایی که پیش از این درباره مرگومیر ناشی از آلودگی هوا اعلام شده، را یادآور میشود؛ «در سال 91، تهران شاهد مرگ 2400 تا 4800 نفر به علت عوارض ناشی از آلودگی هوا بود که این تعداد مرگ ومیر، با سقوط هواپیمای مسافربری در هر هفته برابری میکند.» او از اینکه برای سقوط هواپیما بارها جلسه و کمیتههای مختلف تشکیل میشود اما برای آلودگی هوا چنین اتفاقی نمیافتد، انتقاد میکند. گلایه او از نبود تحقیقات درباره ارتباط آلودگی هوا و ابتلا به بیماریها است. «با این وجود که در رابطه با تأثیر آلودگی هوا بر ژنتیک تحقیقات زیادی صورت نگرفته، اما آلودگی هوا میتواند ژن مسئول بیماری اوتیسم را فعال کرده و شمار زیادی از نوزادان را به این عارضه مبتلا کند.» به گفته او، عوارض قلبی ناشی از آلودگی هوا خود را به صورت تنگی عروق کرونز، سکتههای قلبی، تشدید نامنظمیهای ضربان قلب، نشان میدهد که میتواند منجر به مرگ فرد شود.
سرانه درمان در ایران یک پانزدهم سرانه درمان اروپا و یک سیام سرانه درمان آمریکا
اینها تنها تاثیرات آلودگی هوا بر بیماریهای قلبی است، اسلامی معتقد است که با توجه به شیب صعودی بیماریهای قلبی و عروقی و افزایش طول عمر در کشور با موارد زیاد بیماری قلبی و عروقی بهخصوص بیماریهای پیشرفته قلبی در آینده مواجه میشویم. به گفته دبیر علمی کنگره تازههای قلب و عروق، سرانه درمان در ایران نسبت به کشورهای اروپایی و آمریکایی پایین است. نهتنها با این سرانه، حتی اگر تمام بودجه کشور را هم برای درمان در نظر بگیریم، باز هم نمیتوان مشکلات درمانی را حل کرد. «درسال جاری با افزایش بودجه سلامت که بهرقم 30هزار میلیارد رسیده است و چیزی معادل همین رقم را نیز مردم هزینه میکنند میتوان گفت کل رقمی که برای بخش درمان صرف میشود چیزی حدود 60هزار میلیارد ریال میشود. اگر این رقم را که چیزی حدود 20میلیون دلار است بر 80میلیون جمعیت ایران تقسیم کنیم سرانه درمان هر فرد در کشورمان چیزی حدود 250 دلار خواهد بود. درحالیکه این رقم در کشورهای اروپایی 4هزار دلار و در آمریکا 8هزار دلار است و بر این اساس سرانه درمان در ایران یک پانزدهم سرانه درمان اروپا و یک سیام سرانه درمان آمریکاست.» اسلامی، راه چاره این موضوع را پیشگیری از بروز بیماریهای قلب و عروق میداند.
او با تأکید بر اینکه شایعترین علت مرگ و میر، سکتههای مغزی هستند، ادامه میدهد: «خوشبختانه عمده سکتههای مغزی قابل پیشگیری است که یکی از این راهها نیز جلوگیری از تصلب شرایین (گرفتگی عروق) یا حداقل کند کردن آن است.» او بیماری آترواسکروز را مخصوص موجودات علفخوار میداند، با این توضیح که «در موجودات گوشتخوار دیده نمیشود و میتوان گفت که این عارضه ویژه علفخواران است و از آنجا که انسان نیز موجودی علفخوار بوده و سپس به گوشتخواری روی آورده پس مستعد بیماری آترواسکلروز یا تصلب شرایین است.» به گفته او، این بیماری برخلاف باور عامه به شهرنشینی ارتباطی ندارد چرا که یک سوم از 340 مومیایی که بین 36 تا 40سال داشتهاند تصلب شرایین داشتند که این امر نشان میدهد تصلب شرایین ناشی از شهرنشینی نیست و انسان استعداد ابتلا به این بیماری را دارد.
مطالعاتی در سالهای گذشته برای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلب و عروق صورت گرفته که یکی از اینها نشان داده است که فشارخون بالای شریانی در کودکان ریسک ابتلا به بیماریهای قلب و عروق در بزرگسالی را افزایش میدهد.
نوشابههای انرژی زا، عامل سکته قلبی در جوانان
«چاقی در کودکان تا 6 برابر درصد ابتلا به فشارخون بالای شریانی را افزایش میدهد و 30درصد بچههای چاق دچار فشارخون بالا هستند.» این را اسلامی میگوید و به روشهای پایین آوردن میزان کلسترول خون اشاره میکند: «داروهای پایینآورنده چربی خون که منجر به کاهش کلسترول است، یکی از پیشرفتهای پزشکی است، از سوی دیگر مطالعات دیگر هم نشان میدهد مصرف میوه میتواند تا 40درصد ابتلای به بیماری قلبی را کاهش دهد.» او نوشابههای انرژیزا را یکی از عوامل سکته در جوانان اعلام میکند؛ «باید در رابطه با استفاده از نوشابههای انرژیزا نیز اطلاعرسانی کنیم چرا که این نوشابهها میتوانند عامل سکته قلبی در جوانان شوند.» دبیر علمی شانزدهمین کنگره سراسری تازههای قلب و عروق همچنین از رشد ابتلا به بیماری آلزایمر در آینده هم اعلام نگرانی میکند. کلسترول یکی از عوامل ابتلا به آلزایمر است؛ «در سالهای آینده با توجه به افزایش طول عمر شاهد رشد ابتلا به بیماری آلزایمر خواهیم بود. مطالعات نشان میدهد که ریسک فاکتورهای آترواسکلروز مانند دیابت و کلسترول بد نقش اساسی در ابتلا به آلزایمر دارند. بنابراین باید این ریسک فاکتورها را کنترل کرد تا شیوع آلزایمر کاهش یابد. »
مرگ 4 نفر از بینهزار نفر
بهدلیل بیماریهای قلبی
مسعود قاسمی، رئیس انجمن آترواسکلروز ایران هم در این کنگره حضور داشت، او با اشاره به آمارهای جهانی از مرگومیر بر اثر بیماریهای قلبی، میگوید: «47درصد بزرگسالان در جهان دستکم یکی از ریسک فاکتورهای سهگانه سیگار، فشارخون یا کلسترول بد را دارند.» او به مطالعهای که بین سالهای 2008 تا 2012 در بسیاری از کشورهای دنیا انجام شد، اشاره میکند؛ «در این تحقیق مشخص شد که در منطقه جغرافیایی که کشور ما در آن قرار دارد در بین افراد بالای 35سال به ازای هر 100هزار نفر 350 تا 450 مرگ و میر به علت بیماریهای قلبی و عروقی بوده است یعنی چیزی حدود 4 نفر از هر هزار نفر.»