شهروند| لوله گاز منطقه شهران به‌طرز وحشتناکی منفجر شد و غرب تهران را دچار اختلال کرد. گفته می‌شود این لوله گاز به‌دلیل برخورد با تجهیزات پروژه مترو منفجر شده است. این درحالی است که مترو هرگونه ارتباط این انفجار با فعالیت‌های خود را رد می‌کند. به احتمال زیاد دو کارگر در این حادثه، جان خود را از دست داده باشند هرچند مسئولان مرگ این دو کارگر را تأیید نکرده و از کلمه «مفقود» برای توصیف وضع آنها استفاده کردند. شدت این حادثه به‌حدی بود که حفره‌ای بزرگ در زمین ایجاد شد و احتمال فروریختن ساختمان‌های مجاور نیز زیاد است.
ساعت 4:30 بامداد روز جمعه صدای مهیبی در فلکه اول شهران ساکنان آن‌جا را وحشت‌زده کرد. این صدا آن‌قدر وحشتناک بود که تمام ساختمان‌های فلکه اول شهران را لرزاند. وقتی مردم وحشت‌زده از خانه‌هایشان بیرون آمدند، با صحنه ترسناکی روبه‌رو شدند. آتش مهیبی به ارتفاع 40 متر شعله‌ور شده بود و هر لحظه بیشتر می‌شد. مردم با دیدن این صحنه بلافاصله با اورژانس و آتش‌نشانی تماس گرفتند. چند لحظه بعد مشخص شد که خط لوله گاز شهری در این منطقه منفجر شده و هر لحظه امکان سرایت شعله‌های آتش به ساختمان‌ها وجود دارد. بنابراین بلافاصله ماموران آتش‌نشانی با حضور در محل حادثه ماموریت سخت خود را آغاز کردند. این خط در محل حفر تونل مترو در تقاطع بلوار کوهسار، خیابان یکم شهران دچار حریق شده بود. نیروهای امدادی و آتش‌نشانی از لحظات ابتدایی در محل حاضر شدند و با بستن مسیرهای منتهی به این تقاطع سعی در مهار تبعات این آتش‌سوزی داشتند. بلندگوی خودروهای امدادی از سکنه نزدیک محل انفجار درخواست تخلیه فوری خانه‌ها را تکرار می‌کرد. به گفته یکی از مسئولان سامانه تلفنی 125 آتش‌نشانی تهران، آتش‌سوزی ناشی از این انفجار حدود ساعت 4:30 بامداد جمعه به وقوع پیوست و تا ساعت 7:00 مهار شد. احمد صادقی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره علت این حادثه گفت: «حوالی ساعت 4:30 روز جمعه زمانی که کارگران مشغول حفاری در پروژه مترو بودند، ناگهان برخورد تجهیزات حفاری با لوله گاز سبب انفجار در محل شد. در پی این انفجار آتش‌سوزی بزرگی هم در میدان دوم شهران ایجاد شد. بنابراین بلافاصله عوامل امدادی یعنی آتش‌نشانی و اورژانس به همراه عوامل انتظامی و تیم‌های مدیریت بحران و امدادگران هلال احمر در محل حاضر شدند و هر یک ماموریت‌های خود را آغاز کردند. در این میان با توجه به احتمال بروز حادثه برای یکی از ساختمان‌های مجاور، دستور تخلیه ساختمان نیز داده شد که با اقدامات انجام شده خطری این ساختمان را تهدید نکرد.» رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران با بیان این‌که مدتی بعد شعله‌های حریق مهار و اطفا شد، گفت: «همچنین با اقدامات انجام شده از نشت گاز جلوگیری و محل ایمن‌سازی شد. اما چند ایستگاه آتش‌نشانی و عوامل اورژانس، شهرداری و مدیریت بحران همچنان در محل حضور دارند.»
صادقی با اشاره به انسداد مسیر به ایسنا گفت: «در پی این انفجار گودالی در منطقه ایجاد شده که پر کردن و ایمن‌سازی آن نیازمند زمان است، به همین دلیل تا اطلاع بعدی و با همکاری عوامل پلیس راهور این مسیر مسدود و مسیرهای جایگزین مشخص شده است. درحال حاضر وضع محل عادی است و خطری آن‌جا را تهدید نمی‌کند، با این وجود همچنان عوامل امدادی در محل مستقر هستند.»
صادقی درباره تعداد مصدومان و جان‌باختگان احتمالی این حادثه نیز گفت: «تعدادی از افراد مصدوم شده‌اند اما شمار دقیق آنها را نمی‌دانم. درباره کشته‌شدگان هم تاکنون موردی اعلام نشده اما گفته می‌شود که احتمال مورد فوتی نیز وجود دارد که البته امیدواریم این احتمال به صفر برسد.»
جلال ملکی، سخنگوی آتش‌نشانی تهران نیز در این‌باره گفت: «انفجار باعث شد آتش به ساختمانی 5طبقه در نزدیکی محل حادثه سرایت کند. تنها نمای ساختمان درگیر آتش شده بود که بلافاصله اطفای حریق شد. بر اثر انفجار گاز، آتش تا ارتفاع حدود 40 متری شعله‌ور بود که اطفا شد. تلفن، آب، گاز، ... در این منطقه قطع شده است.»
اعزام 8 آمبولانس به محل
حسن عباسی، سخنگوی اورژانس تهران هم در این‌باره گفت: «این حادثه بامداد روز جمعه به مرکز فوریت‌های 115 اطلاع داده شد و ما بلافاصله هشت دستگاه آمبولانس را به محل فرستادیم. در محل پنج نفر به‌صورت سرپایی درمان شدند.» سیدمصطفی مرتضوی، سخنگوی سازمان امدادونجات جمعیت هلال‌احمر نیز در این‌باره گفت: «21 نیروی عملیاتی در قالب 6 تیم برای خدمت‌رسانی به محل حادثه اعزام شدند و دو تیم آنست منطقه ٢٢ و شهریار نیز در آماده‌باش هستند. در پی این حادثه عوامل انتظامی نیز در محل مستقر شدند و ماموران پلیس راهور نیز درحال روانسازی ترافیک هستند. همچنین برخی از ساکنان منطقه شهران و جنت‌آباد شمالی نیز از اخلال در آنتن‌دهی تلفن همراه خود خبر داده‌اند که احتمالا مربوط به همین حادثه است.»
اعمال محدودیت‌ها تا سه روز آینده
در ادامه سرهنگ حسن عابدی، جانشین رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران از اعمال ممنوعیت تردد در اطراف محدوده انفجار در میدان شهران خبر داد و گفت: «حوالی ساعت 4:30 بامداد روز جمعه، ترکیدگی لوله گاز در کارگاه مترو در خیابان کوهسار، تقاطع خیابان یکم سبب ایجاد گودالی وسیع و عمیق در میانه خیابان اصلی کوهسار شد و به همین دلیل پلیس یکسری ممنوعیت و محدودیت ترافیکی را در منطقه اعمال کرده است که پیش‌بینی می‌شود حداقل تا دو، سه روز آینده ادامه داشته باشد.»
وی با بیان این‌که در همین راستا لازم است شهروندان از ترددهای غیرضروری در این محدوده و محورهای منتهی به امامزاده داوود و کوهسار خودداری کنند، گفت: «ممنوعیت‌های تردد از میدان شهران به سمت غرب و شمال اعمال شده است. بر این اساس از میدان شهران به سمت غرب، خیابان کوهسار از بزرگراه آبشناسان به سمت شمال و خیابان او پی جی به سمت جنوب مسدود است و رانندگانی که قصد عبور به سمت شمال و جنوب کوهسار را دارند، می‌توانند از مسیرهای آبشناسان شرق و خیابان عباسی و همچنین خیابان عباسی به سمت شرق و میدان شهران به سمت جنوب تردد کنند.» جانشین رئیس پلیس راهور تهران با اشاره به بزرگی و ابعاد این حادثه گفت: «گودال عمیقی در محل ایجاد و سبب شکستگی لوله گاز و آب نیز شده است. از این‌رو، پیش‌بینی ما این است که ممنوعیت‌های اعمال شده حداقل تا دو یا سه روز آینده باقی بماند.» عابدی درباره این‌که آیا پلیس مسیرهای دسترسی به کن و پارک جنگلی کوهسار را مسدود کرده یا خیر؟ گفت: «با توجه به این‌که در تعطیلات پایان هفته هستیم و از سوی دیگر ساکنان منطقه نیز باید از مسیر اصلی عبور کنند، چنین تصمیمی تاکنون اتخاذ نشده است اما ممکن است با سنگین شدن بار ترافیک نسبت به تعطیلی پارک یا انسداد موقتی مسیرهای دسترسی به آن اقدام شود.»
مرگ دو کارگر
این درحالی است که اقبال شاکری، رئیس کمیته عمران شورای اسلامی شهر تهران از مرگ دو کارگر در این حادثه خبر داد و گفت: «بر اثر انفجار لوله گاز در منطقه شهران، دو کارگر مترو که درون تونل درحال کار بودند، جان خود را از دست دادند و با انفجار این خط لوله گاز، گودال عمیقی شکل گرفته و شعله‌های آتش بیش از 40متر بوده است. فیبر نوری، برق و گاز این منطقه قطع شده است و مخابرات استان تهران اعلام کرده است در صورت اجازه ورود، نسبت به برقراری ارتباطات اقدام خواهد کرد. مدیریت بحران، مترو و دیگر دستگاه‌های اجرایی در منطقه حضور دارند و پلیس راهبر نیز معابر را بسته است. »
شاکری در ادامه صحبت‌هایش گفت: «روز 25 اردیبهشت سال 89 نیز چنین اتفاق مشابهی در شهر تهران رخ داد، ولی تلفات جانی نداشت اما خسارت‌های زیادی در آن زمان به‌بار آمد. این حوادث نشان می‌دهد کار در شهر تهران بسیار سخت و پیچیده است. برای این‌که از این‌گونه حوادث جلوگیری کنیم باید از دستگاه‌های پیشرفته استفاده شود.» وی با تأیید مرگ دو کارگر مترو گفت: «نباید در توسعه مترو از روش‌های سنتی حفاری استفاده کرد. باید حواسمان باشد تا اتفاقی به این گستردگی رخ ندهد.»
احتمال نشست ساختمان‌های اطراف
مرادی‌پور، سرپرست معاونت امدادونجات هلال‌احمر استان تهران نیز علت وقوع این انفجار را شکستگی لوله گاز عنوان کرد و گفت: «نگران نشست احتمالی ساختمان‌های اطراف محل انفجار هستیم و به این علت خانه‌های اطراف این محل تخلیه شد.» همچنین ابوالفضل قناعتی، عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران، در این‌باره گفت: «برخورد بیل مکانیکی با لوله گاز و شکسته شدن لوله علت این انفجار بود. در این حادثه علاوه بر راننده بیل مکانیکی یکی دیگر از کارکنان مترو جان خود را از دست داد.»
وی با انتقاد از عملکرد ضعیف شرکت گاز گفت: «تهران یک شهر زلزله‌خیز است و باید تمام دستگاه‌ها برای مواقع بحرانی آماده باشند. در این حادثه شرکت گاز با تأخیر 40 دقیقه‌ای گاز منطقه را قطع کرد تا آتش مهار شود.»
ترکیدگی لوله گاز منطقه شهران
ربطی به مترو نداشت
اینها همه درحالی است که هابیل درویشی، مدیرعامل شرکت مترو با اشاره به حادثه ترکیدگی لوله گاز در منطقه شهران به فارس گفت: «این حادثه ساعت ۴ بامداد روز جمعه روی داد و ربطی به ساخت تونل مترو در این منطقه نداشت. تونل مترو در قسمتی که این حادثه اتفاق افتاده است درواقع ۲۵ متر زیرتر قرار دارد. به‌عبارت دیگر، کلا تونل مترو ۲۵متر در زیر تمامی تأسیسات شهری قرار دارد. در این قسمت تونل مترو لاینینگ شده و عملیات حفاری تونل از مدت‌ها پیش به اتمام رسیده بود.» مدیرعامل شرکت مترو تهران با اشاره به خسارات وارده ناشی از ترکیدگی لوله گاز به خط ۶ مترو تهران توضیح داد: «این انفجار باعث ایجاد خساراتی در تونل مترو و ترکیدگی لوله آب شده است. بعد از خروج آب از داخل تونل با اطمینان بیشتری می‌توان درباره تلفات جانی و میزان خسارات وارده صحبت کرد.»
هشدار شرکت گاز به ساکنان ۴ محله
همچنین روابط‌عمومی شرکت گاز از شکستگی خط لوله گاز در محله شهران بر اثر نشست زمین خبر داد و از ساکنان محلات شهران، کوهسار، کن و سولقان درخواست کرد تا اطلاع ثانوی شیر اصلی گاز خود را ببندند. روابط‌عمومی شرکت گاز اعلام کرد که یک خط لوله 8 اینچی گاز در منطقه شهران بر اثر نشست زمین دچار شکستگی شده است. به علت قرار گرفتن این خط لوله روی کابل برق مسیر یاد شده نشت گاز موجب آتش‌سوزی و قطع گاز در مناطق شهران، کوهسار، کن و سولقان شده است. بوجارزاده، مدیر روابط‌عمومی شرکت ملی گاز در این‌باره گفت: «پس از این حادثه ماموران گاز بلافاصله در محل حاضر شدند و در حال ترمیم این خط هستند.» به گفته او تلاش می‌شود تا 24 ساعت آینده گاز مناطق یاد شده وصل شود، درعین‌حال شرکت گاز از ساکنان این مناطق درخواست کرد که شیر اصلی گاز خود را بسته نگه‌دارند تا زمانی که ماموران گاز برای وصل کردن گاز مراجعه کنند.
قصور اداره گاز در حادثه شهران
عضو هیأت‌رئیسه شورای شهر تهران از تعلل 40 دقیقه‌ای اداره گاز در پی حادثه انفجار منطقه شهران خبر داد و گفت: «لوله گاز در یک متری سطح زمین قرار داشت که در پی شکستگی لوله آب و فاضلاب، لوله گاز نیز ترکید و موجب انفجار شد.»
او با بیان این‌که دو کارگر جان خود را از دست دادند، ادامه داد: «اداره گاز شهر تهران در زمان وقوع این حادثه کوتاهی کرده است و 45 دقیقه پس از شکستگی لوله، آب منطقه قطع شد، درحالی‌که باید اداره گاز زودتر از اینها وارد عمل و با بستن گاز این منطقه مانع بروز حوادث بعدی می‌شد، اما این مهم محقق نشد و شاهد سرایت آتش بودیم.»
روایت معاون شهردار از حادثه انفجار شهران
سیدجعفر تشکری هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران درباره حادثه انفجار در منطقه شهران گفت: «مترو در 25 متری سطح زمین درحال ساخت است و این اتفاق به احتمال زیاد به علت فشار جانبی و جرقه‌های ناشی از کابل برق رخ داده است.» معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران با بیان این‌که نشتی گاز به لایه زیر خاک راه یافته و جرقه ناشی از قطع شدن سیم‌های زیر لوله باعث رخداد این انفجار شده است، گفت: «آتش در دو دامنه متصاعد شد، به‌گونه‌ای که آتش علاوه بر این‌که به تونل در دست ساخت مترو نفوذ کرد، آسفالت را شکافت و به سطح زمین رسید و یک ساختمان اداری خالی از سکنه دچار حریق شد و به پنج ساختمان مسکونی و اداری خسارات جزیی وارد شد. نهایتا ساعت 6 صبح جریان گاز قطع و آتش‌سوزی مهار شد و عوامل آتش‌نشانی که مشغول تخلیه ساکنان بودند به امر اطفای حریق مشغول شدند.
تشکری هاشمی در مورد مرگ دو کارگر گفت: «از دو کارگر داخل تونل هیچ اطلاعی در دست نیست و امکان فوت آنها وجود دارد اما هرگونه اظهارنظر در این‌باره قطعی نیست.»
در این عملیات 21 نیروی عملیاتی در قالب 6 تیم حضور داشتند، همچنین دو تیم مجهز منطقه 22 و شهریار در آماده‌باش بودند. طبق ارزیابی‌های صورت‌گرفته، 5 ساختمان مسکونی و یک ساختمان 5 طبقه غیرمسکونی خسارت دید.