فردا قرار است دور جدیدی از مذاکرات هستهای بین ایران و گروه 1+5 در نیویورک برگزار شود. مذاکراتی که گفته میشود بسیار مهم و حساس و تعیینکننده است و میتواند نشاندهنده چشمانداز امضا شدن یا امضا نشدن توافقنامه هستهای باشد. اما درست در آستانه برگزاری این دور از مذاکرات مدیر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارشی به شورای حکام آژانس اعلام کرد که ایران دو گام از 5 گامی را که باید طبق تعهدات خود با آژانس عملی میکرد، به انجام نرسانده است و مذاکرات برای اجرای این دو گام ادامه دارد. گزارشی که نمیتوان گفت بر جو مذاکرات هستهای در نیویورک تأثیرگذار نیست.
هفته گذشته نیز که این گزارش آمانو منتشر شده بود، ایران نسبت به این بخشهای گزارش آقای مدیرکل اعتراض کرده بود. کما اینکه مقامات ایران اعلام کرده بودند که «انتظارشان از گزارش آخر آمانو بیش از این بوده است». بهروز کمالوندی نیز در آن زمان ضمن انتقاد نسبت به گزارش آمانو اعلام کرده بود که ایران تأخیر در ارایه اطلاعات را پیشتر به اطلاع آژانس رسانده بود و این تأخیر امری طبیعی بوده است.
روز گذشته نیز بهروز کمالوندی، معاون امور بینالملل سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه نوع مراوده و تعامل با آژانس قالبهای خاص خود را دارد، گفت: آژانس اعلام کرد ما نمیتوانیم یک موضوع را بسته و وارد موضوع بعدی شویم، لذا ما نیز گفتیم شما چند موضوع را مطرح کنید این چند موضوع را با هم بررسی کنید بعد وارد چند موضوع دیگر شوید.
کمالوندی ادامه داد: در روش گام به گام، در گام اول 5 موضوع مطرح شد، در گام دوم هفت موضوع و در گام سوم هم 6 موضوع مطرح شد که جمعا 18 موضوع میشد؛ که از این 18 موضوع، 5تای اول کاملا تمام شد 7 تای دوم مربوط به چاشنیهای انفجاری بود و با وجود این که انجام دادیم اما آژانس در اعلام ارزیابی خودش در این خصوص مقداری تأخیر داشت که حتی بعد از 25 آگوست، اعلام کرده بود که وارد گام بعدی خواهیم شد به همین دلیل پرداختن به موضوعات جدیدی که 5 مورد بود با تأخیر مواجه شد.
کمالوندی با اشاره به پاسخ ایران درخصوص چاشنیهای انفجاری و دو سوال باقیمانده دراینباره خاطرنشان کرد: ایران اطلاعات اولیه در مورد دو سوال باقیمانده را در اختیار آژانس قرار داده معمولا بعد از ارایه اطلاعات آژانس توضیحات بیشتری میخواهد که این توضیحات بیشتر ظرف یک هفته تا 10روز آینده مطرح میشود و امیدواریم مثل موضوعات دیگر
بسته شود.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در بیانیه آغازین خود به مناسبت برگزاری سومین نشست شورای حکام گفت: ایران سه گام از پنج اقدام عملی مورد توافق با آژانس را اجرایی کرده و رایزنی در مورد دو گام باقیمانده را آغاز کرده است. یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه در وین پایتخت اتریش محل برگزاری سومین نشست شورای حکام در سال 2014 در مورد اجرای پادمانهای آژانس در جمهوری اسلامی ایران گفت: آژانس به نظارت بر انحراف نداشتن مواد هستهای اعلامشده از سوی ایران تحت موافقتنامه پادمان جامع ادامه میدهد. اگرچه آژانس در موضعی نیست که بتواند بهطور کامل در مورد نبود مواد و فعالیتهای هستهای اعلامنشده در ایران اطمینان دهد، بنابراین نمیتواند اعلام کند که تمام مواد هستهای ایران در فعالیتهای صلحآمیز مورد استفاده هستند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی افزود: ماه گذشته در تهران دیدارهایی را با دکتر حسن روحانی، رئیسجمهوری و دیگر مقامات ارشد این کشور در راستای تلاشهایم برای پیشبرد رایزنیهای ایران و آژانس داشتم و بر اهمیت اجرای به موقع چارچوب همکاریها با آژانس تأکید کردم. آمانو همچنین در بیانیه خود تصریح کرد: ایران سه گام از پنج اقدام عملی مورد توافق در چارچوب همکاریها با آژانس را اجرایی کرده و رایزنیها در مورد گامهای باقیمانده را آغاز کرده است. آژانس از ایران خواست تا پیشنهاد خود را برای اقدامات عملی جدید تا دوم سپتامبر ارایه کند. این کشور تاکنون پیشنهادی دراینباره ارایه نداده است.
ایران و آژانس در مذاکرات 30 اردیبهشت درخصوص 5 اقدام عملی دیگر که قرار بود تا سوم شهریورماه اجرا شود به توافق رسیدند. پنج اقدام مذکور که دو اقدام مذکور آن مربوط به فعالیتهای گذشته و سه اقدام مربوط به فعالیتهای هستهای فعلی ایران است، عبارتند از دسترسی مدیریتشده به کارگاههای تولید، مونتاژ و انبار روتورهای سانتریفیوژ، نهایی کردن رهیافت پادمان رآکتور تحقیقاتی 40 مگاواتی اراک، بازدید فنی از یکی از مراکز تحقیق و توسعه سانتریفیوژها، بررسی ادعاهای مربوط به مدلسازی و محاسبات نوترونی و تبادل اطلاعات درخصوص ادعاهای مربوط به آغازگرهای انفجاری بزرگ و ادعاها درباره انفجار قوی مربوطه در ایران. به نظر میرسد منظور آمانو دو گام آخر درباره ادعاهای آژانس درباره فعالیتهای گذشته هستهای ایران است.
عراقچی: جمعبندی نهایی مذاکرات در نیویورک بعید است
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده ایران با 1+5 گفت: تا وقتی پیشرفت مشخصی در مذاکرات نباشد نیازی به مذاکرات در سطح وزرا نداریم. به گزارش ایسنا، سیدعباس عراقچی در جمع خبرنگاران گفت: حفظ حقوق مردم و دستاوردهای دانشمندان کشور در مذاکرات هستهای خط قرمز ما است و بر سر اینها مصالحه نمیکنیم. وی گفت: امیدواریم با راهحلهای ابتکاری این هفته بتوانیم به تفاهم جامع برسیم. عراقچی درباره پیگیری روندهای حقوقی در رابطه با تروریسم در سازمانهای بینالمللی گفت: ایران در مبارزه با افراطگرایی پیشرو و پرچمدار است. وی در پاسخ به سوال دیگری درباره مذاکرات ایران و گروه 1+5 گفت: از سهشنبه هفته جاری مذاکرات در نیویورک به صورت دوجانبه و در سطح گروه 1+5 برگزار میشود. همانطور که گفته شده در برخی موضوعات اختلافات جدی است و با توجه به مشورتهایی که در یک ماه گذشته انجام شده است و دیدارهای دوجانبه با آمریکا، اروپا و روسیه امیدواریم مجموعه این مذاکرات بتواند موجب پیشرفت در کار شود. وی درباره مذاکرات در سطح وزیران خارجه گفت: روز چهارشنبه هفته جاری مذاکرات بین خانم اشتون و آقای ظریف انجام میشود که نحوه ادامه مذاکرات در آن مشخص میشود. ایده دیدار وزرای خارجه با یکدیگر وجود دارد اما معلوم نیست که این ایده محقق شود و تا وقتی پیشرفت مشخصی در مذاکرات نباشد نیازی به مذاکرات در سطح وزرا نداریم مگر اینکه احساس کنیم دیدار وزرا با یکدیگر برای پیشبرد مذاکرات ضروری است. وی ادامه داد: این را که بتوانیم در نیویورک به یک جمعبندی نهایی برسیم فکر میکنم بعید است. چرا که حجم زیادی از مذاکرات باقی مانده است از اینرو این مسأله را بعید میدانم. عراقچی درخصوص سفر رئیسجمهوری به نیویورک گفت: دراینباره نهاد ریاستجمهوری اعلام نظر میکند اما تا جایی که خبر دارم ایشان هنوز تصمیم نهایی را نگرفتهاند.