| سیدحسین حسینی‌نژاد  |   آموزگار|

امسال نمایشگاه کتاب با همه تأخیر‌ها و بحث‌هایی که به دنبال داشت، در «شهر آفتاب» برگزار شد که مثل هر کار دیگری موافقان و مخالفانی داشت و دارد. یکی می‌کوشد تا آمار بازدیدکنندگان را از سال‌های قبل بیشتر نشان دهد تا سندی بر درستی اصرارش برای جابجایی محل نمایشگاه باشد. دیگری باد و باران و طوفان و دوریِ مسیر را وسیله‌ای می‌کند تا ضعف مجری را آشکار سازد.
راستش از زمانی که نمایشگاه کتاب از محل قدیمش یعنی خیابان سئول و بزرگراه چمران رفت، رضایتی از محل بعدی‌اش نداشتم؛ چون با آن ‌همه بازدیدکننده و ناشر فضا به شدت فشرده بود و کمتر محلی برای استراحت و رفاه مراجعه‌کنندگان در خود داشت، به نحوی که در اغلب سالن‌ها با کمبود هوا مواجه می‌شدی.
صرف‌نظر از دعواهای پشت پرده و مبارزات طرفین، یعنی ارشاد و شهرداری، برای حفظ مصلی یا بردن نمایشگاه کتاب به شهر آفتاب، محل جدید بیشتر برازنده نمایشگاه است. لااقل اگر برخی برای نظاره و تفریح می‌آیند، جایی برای این کار درخود دارد. ازدحام بیش ازحد در سالن‌ها دیده نمی‌شود. چیدمان غرفه‌ها مطلوب‌تر از محل قبلی است. از سروصدای اعصاب خردکن بلندگوهایی که مدام تبلیغ ناشران یا کاسبان کمک آموزشی را می‌کردند، دیگر خبری نبود. موسیقی اقوام هم به تلطیف هوا و فضا کمک می‌کردند. می‌شد درکنار میدان بزرگ فرهنگ، عکس یادگاری بگیری و... البته مثل هر کار نوپایی مسائل و مشکلاتی هم دارد که قطعا در سال‌های بعد کمتر می‌شود.
هرچند که مشکل دوری راه همچنان پابرجا خواهد ماند و کاری با آن نمی‌توان کرد؛ مگر افزایش سرویس‌های راحت‌تر برای رفت‌‌وآمد. در این زمینه مترو نقش چشمگیری داشت و دارد. مشکل بعدی که برخی می‌کوشند به دوری نسبتش دهند که به نظر می‌رسد خیلی مرتبط نباشد، فروش کمِ کتاب است که به نظرم نه به امسال برمی‌گردد و نه ‌سال قبل. روندی است که مدت‌هاست درجامعه آغاز شده و روز به روز هم بیشتر خودش را نشان می‌دهد. به شرایط سیاسی و اقتصادی‌مان وابسته است. رابطه‌ای معکوس هم بین بالا نشان ‌دادن آمار بازدیدکنندگان و پایین‌رفتن فروش کتاب وجود دارد. هرچه آمار را بالا‌تر می‌بریم، فروش بیشتر کاهش خودش را نشان می‌دهد. حتی توزیع بن کتاب بین مدارس و دانشگاه‌ها هم نتوانسته در بخش کتاب‌های جدی و غیرآموزشی این خلأ را پرکند. قطعا بیش از تبلیغ مستقیم و موعظه، به کار‌شناسی عمیق و راهکار عملی نیاز داریم؛ آن هم به وسیله نهاد بی‌طرفی که فرهنگ دغدغه‌اش باشد تا بالا نشان ‌دادن آمار.
چیز دیگری که در نمایشگاه خودنمایی می‌کرد و اگر نبود، بهتر می‌شد، حضور پررنگ تبلیغات شهرداری و یکی از بانک‌ها بود. حاصل نزاع‌های پشت پرده به پیروزی شهرداری انجامید، ولی ‌‌ای کاش ظرفیتی وجود داشت که نشان می‌داد این نزاع بر سر رفاه و آرامش مردم است تا به رخ ‌کشیدن خود. همه‌ چیز در مملکت ما سیاسی است حتی برگزاری نمایشگاه کتاب که می‌خواهد بر فرهنگ کتابخوانی مردم اثرگذار باشد.
امید که ‌سال آینده نمایشگاهی آماده‌تر و پویا‌تر درهمه ابعاد داشته باشیم.