محققان دریافتهاند، زنان مسن که رژیمهای غذایی آنها شامل خوراکیهای غنی از پتاسیم است خطر سکته مغزی در آنها کاهش مییابد و نسبت به زنانی که از منابع پتاسیم کمتری استفاده میکنند طول عمر بیشتری دارند. در این مطالعه که در مجله انجمن قلب آمریکا منتشر شده، محققان همچنین نشان دادند که زنان یائسه در صورتی که فشار خون بالا نداشته باشند، سود بیشتری از غذاهای غنی از پتاسیم میبرند. سکته مغزی یکی از علل اصلی مرگومیر در ایالات متحده است و 60درصد از تمام موارد سکته مغزی زنان هستند. پیش از این مشخص شده بود که پتاسیم با کاهش خطر سکته مغزی همراه است، با این حال تاکنون اطلاعات کمی در مورد اثر آن در زنان مسنتر یا در انواع مختلف سکته مغزی به دست آمده است.
دکتر سیلویا واسرتیل، مولف ارشد این مطالعه از کالج پزشکی آلبرت اینشتین توضیح میدهد، مطالعات قبلی نشان داده است که مصرف پتاسیم میتواند فشار خون را پایین بیاورد، اما اینکه آیا مصرف پتاسیم بتواند به جلوگیری از سکته مغزی یا مرگ بینجامد، روشن نیست.
پتاسیم برای حفظ تعادل آب طبیعی بین سلولها و مایعات بدن توسط بدن استفاده میشود. این عنصر همچنین برای انقباض عضلات و اینکه چگونه اعصاب به تحریکات پاسخ میدهند و همچنین در فعالیت کارآمد آنزیمهای سلولی استفاده میشود. متأسفانه، این مطالعه نشان میدهد که بسیاری از زنان مسن آمریکایی به میزان توصیهشده پتاسیم در رژیم غذایی خود-حداقل 4700 میلیگرم پتاسیم در روز- را استفاده نمیکنند. دکتر سیلویا واسرتیل میگوید: «فقط 8/2درصد از زنان این مطالعه تا این سطح از پتاسیم یا بیش از این سطح را دریافت کردهاند. توصیه میزان مصرفی روزانه پتاسیم از سوی سازمان بهداشت جهانی برای زنان کمتر از این مقدار است، تقریبا 3510 میلیگرم یا بیشتر. با این حال، تنها 6/16درصد از زنان مورد مطالعه ما تا این سطح از پتاسیم یا بیش از این سطح را دریافت میکردند.
بررسی مصرف پتاسیم
محققان در مجموع 90137 زن یائسه، در دامنه سنی 50 تا 79 ساله را در طول مدت میانگین 11سال مورد بررسی قرار دادند. طی این مدت، آنها میزان پتاسیم مصرفی توسط شرکتکنندگان و وضع بروز سکته مغزی و آمار مرگومیر را در آنها بررسی کردند. این گروه از زنان در زمان آغاز مطالعه سابقه سکته مغزی نداشتند. مصرف متوسط پتاسیم در رژیم غذایی آنها 2611 میلیگرم در روز بود و محققان نتایج حاصل از مصرف پتاسیم از مواد غذایی را مورد مطالعه قرار دادند؛ نه مکملهای مبتنی بر این عنصر. محققان دریافتند زنانی که بیشترین میزان پتاسیم (بیش از 6/3193 میلیگرم در روز) را مصرف میکردند، نسبت به زنانی که کمتر پتاسیم دریافت کردهاند، 16درصد کمتر به سکتههای مغزی ایسکمیک و بهطورکلی 12درصد کمتر به سکته مغزی دچار شدند.
زنانی که بیشترین میزان پتاسیم را دریافت کردهاند هم در مقایسه با کسانی که کمترین میزان این عنصر وارد بدنشان شده بود، کمتر احتمال داشت که در طول دوره پیگیری جان خود را از دست بدهند. با این حال فشار خون بالا بر این نتایج مؤثر بود. در میان شرکتکنندگان کسانی که فشار خون بالا نداشتند، زنانی که بیشترین پتاسیم را دریافت کردند 27درصد کمتر احتمال داشت که دچار سکتههای مغزی ایسکمیک شوند و 21درصد کمتر احتمال داشت که در مقایسه با کمترین دریافتکنندگان پتاسیم بهطورکلی به یک سکته مغزی دچار شوند. این درحالی بود که زنانی که از فشار خون بالا رنج میبرند حتی از طریق مصرف بالای پتاسیم همخطر سکته مغزی در آنها کاهش پیدا نکرد. اگرچه آنها نسبت به کسانی که پتاسیم کمتری دریافت کردهاند، در طول دوره پیگیری کمتر در معرض خطر مرگ بودند.
دلیلی دیگر برای خوردن میوه و سبزیجات
محققان براساس این یافتهها، توصیه میکنند که یک رژیم غذایی حاوی مقادیر بالاتری از پتاسیم، قبل از پیشرفت فشار خون بالا میتواند بیشتر مفید باشد. آنها همچنین تأکید کردند که به دلیل بروز کم سکته هموراژیک در بین شرکتکنندگان این مطالعه، فقدان شواهد برای اثبات ارتباط بین مصرف پتاسیم و این نوع سکته وجود دارد.
این گروه از محققان عنوان کردند که مطالعه آنها بهعنوان یک مشاهده با تمرکز بر پتاسیم تلقی میشود و بنابراین باید هنگام تفسیر یافتههای خود برای علت و معلول احتیاط را رعایت کنند. بهعنوان مثال، مصرف سدیم میتواند بر خطر ابتلای شرکتکنندگان به سکته مغزی و مرگ در طول دوره پیگیری تاثیرگذار باشد.
سیلویا واسرتیل با وجود محدودیتهای این مطالعه معتقد است یافتههای آنها نشان میدهد که زنان باید غذاهای غنی از پتاسیم را بیشتر در رژیم غذاییشان قرار دهند، اگرچه آنها باید با دکتر خود در مورد اینکه چه میزان پتاسیم باید استفاده شود، مشورت کنند. او میگوید: «یافتههای این مطالعه دلیل دیگری برای خوردن میوهها و سبزیجات برای زنان است. میوهها و سبزیجات منابع خوبی از پتاسیم هستند، پتاسیم نهتنها پس از یائسگی خطر ابتلای زنان به سکته مغزی، بلکه مرگومیر ناشی از آن را هم کاهش میدهد.» این موادغذایی بهعنوان منابع غنی پتاسیم شناخته شدهاند: موز، طالبی، گریپفروت، پرتقال و سیبزمینی. پیش از این، مطالعهای دیگر نشان داده بود که یک رژیم غذایی با پروتیین بالا میتواند خطر سکته مغزی را کاهش دهد.
سیبزمینی بیشترین مقدار پتاسیم را در میان خوراکیها داراست. یک عدد سیبزمینی 694میلیگرم پتاسیم و فقط 131 کالری دارد و پر از فیبر و بتاکاروتن است. سیبزمینی کبابی، سرخ شده، پوره یا شکمپر یکی از سالمترین و خوشمزهترین غذاهایی است که میتوانید بخورید.
خوراکیهای غنی از پتاسیم
رب گوجهفرنگی؛ گوجهفرنگی تازه بسیار مفید و خوب است، ولی پوره و رب گوجهفرنگی منبع بهتری از پتاسیم است. یک چهارم فنجان رب گوجهفرنگی 664 میلیگرم پتاسیم دارد و نیم فنجان پوره آن 549 میلیگرم پتاسیم دارد. آب گوجهفرنگی بیش از 400 میلیگرم پتاسیم دارد. پس اگر میخواهید با گوجهفرنگی غذا درست کنید، سعی کنید از رب گوجه فرنگی استفاده کنید.
برگ چغندر؛ اگر همیشه وقتی چغندر میخریدید، برگهایش را دور میانداختید، دیگر این کار را نکنید. برگهای پختهشده و کمی تلخ چغندر باید در سفره شما جا پیدا کنند، زیرا حدود 644 میلیگرم پتاسیم در هر نیم فنجان آنها وجود دارد. چغندر که خود پر از آنتیاکسیدان است چه بهصورت خام و چه پخته، منبع بسیار خوبی از اسید فولیک است.
حبوبات؛ لوبیا سفید پتاسیم زیادی دارد و نیم فنجان از آن حدود 600 میلیگرم پتاسیم دارد. لوبیا قرمز، لوبیا لیما، عدس و لپه هم منابع خوبی از پتاسیم هستند. همه حبوبات برای قلب مفید هستند و بهتر است آنها را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
ماست؛ 220 گرم ماست بدون چربی ساده حدود 579 میلیگرم پتاسیم دارد، درحالیکه ماست کمچرب، تمام شیر و دوغ پتاسیم کمتری دارند. بهتر است ماست را در صبحانه، یا به جای مایونز در سالاد و ساندویچ و در دسر استفاده کرد. بیشتر محصولات ماستی حاوی پروبیوتیک هستند. پروبیوتیک باکتری طبیعی است که به گوارش کمک میکند و شکم شما را سالم نگه میدارد.
آلو؛ آب آلو پر از پتاسیم است و هر سه چهارم فنجان آن حدود 530 میلیگرم پتاسیم دارد. نیمفنجان خورش آلو 400 میلیگرم پتاسیم دارد. خوردن آلو خشک زیاد باعث میشود که استخوانهای شما محکم شوند. در یک تحقیق مشخص شد که خانمهایی که روزانه 10عدد آلو میخورند، تراکم استخوانی بیشتری نسبت به خانمهایی که سیب میخورند، دارند.
ماهی؛ ماهیهای پرگوشت مانند هالیبوت و ماهی تن حدودا در هر 85 گرم 500 میلیگرم پتاسیم دارند. ماهی روغن و حتی قزلآلای رنگین پرورشی هم پر از پتاسیم هستند. ولی پتاسیم تنها دلیل اضافهکردن ماهی به برنامه غذایی نیست. خوردن دایم ماهی، عمر شما را افزایش میدهد، زیرا چربیهای سالمی در ماهی تازه وجود دارد. بهگفته پژوهشگران دانشگاه هاروارد، برنامهای که در آن ماهی زیاد باشد، ریسک مرگ در اثر بیماری قلبی را نیز تا 35درصد کاهش میدهد.
موز؛ همه وقتی صحبت از خوراکیهای پرپتاسیم میشود، به موز فکر میکنند و البته درست است. چون یک موز متوسط بیش از 400 میلیگرم از این ماده معدنی مفید برای قلب را دارد. موز همچنین از بین برنده گرسنگی است و نشاسته مقاوم و کربوهیدرات سالمی دارد که معده شما را پر و متابولیسمتان را تقویت میکند.