شهروند| درشرایطی که سایر کشورهای جهان با حذف شعب فیزیکی بانکها به سمت بانکداری الکترونیک پیشروی میکنند، ایران سیر معکوس درپیش گرفته و درچند سال اخیر به گسترش شعب بانکی و تعداد بانکها و موسسات مالی خود پرداخته است. موضوعی که محسن جلالپور رئیس اتاق بازرگانی ایران نیز به آن اشاره و تأکید میکند: ایران با حدود ۲۰۰میلیارد دلار جیدیپی (تولید ناخالص ملی) ۳۱ بانک دارد اما کرهجنوبی با هزارو۱۵میلیارد دلار جیدیپی تنها ۳۰ بانک دارد. او ادامه داد: بانکهای ما ظرفیت لازم برای تأمین مالی فعالان و بنگاههای اقتصادی را ندارند. تأمین نقدینگی، بهره بانکی، موسسات غیرمجاز بانکی و تعداد زیاد بانکها ازجمله مشکلات فعالان بانکی و اقتصادی است و ما از معدود کشورهایی هستیم که تنها تأمینکننده مالی فعالان اقتصادی و بنگاههایمان، نظام بانکی است درحالی که درجهان بسیاری دیگر از روشهای تأمین مالی دیگر وجود دارد.
جلالپور افزود: تولید ما آنقدر سودآور نیست و فضای کسبوکار درکشور ما تولیدمحور نیست. درعین حال در بسیاری از معاملات واسطهگری و سفتهبازی و زمین درآمدهای کلان وجود دارد و در عمل، تولید نمیتواند با آن رقابت کند. همین مسأله یعنی سودآورنبودن بنگاههای تولیدی در ایران موجب شده است که واحدهای تولیدی نتوانند سودهای بانکی را بپردازند. بنابراین نظام بانکی ما هم نمیتواند به آنها وام دهد و اعتماد لازم را ندارد.
او گفت: درطول سالهای 1386 تا حدود سال 1391 بخش صنعت کمتر از 20درصد و بخش کشاورزی کمتر از 10درصد تسهیلات بانکها را توانستند استفاده کنند و درمجموع آنچه به بخش خصوصی واقعی کشور دربخش صنعت تسهیلات بانکی اعطا شده، کمتر از 20درصد است.
رئیس اتاق بازرگانی افزود: بقیه تسهیلات به بنگاهها و مجموعههایی مربوط است که بخش خصوصی محسوب نمیشوند؛ ازجمله شرکتهای بزرگ خصولتی و نیمهدولتی.
جلالپور تأکید کرد: آمارها نشان میدهد که از سال 1354 تا سال 1394 درطول این 40سال همواره خرید زمین بیشترین سودآوری را داشته و این نشانه بیماری اقتصادی است. بنابراین بیشتر پولها در بخشهای غیرمولد سرمایهگذاری شده است. او ادامه داد: همچنین رشد موسسات مالی غیرمجاز شرایطی را پیش آورده که عده زیادی درگیر آن هستند و الان جمعآوری آنها مشکل جدی برای بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و امنیت کشور شده است.
جلالپور افزود: اکنون بیشتر از 20درصد نقدینگی دراختیار این موسسات است و هیچ کنترل و نظارتی بر آنها وجود ندارد و در بانک مرکزی هم سپردهای ندارد و بیشتر فعالیت آنها در دلالی و واسطهگری است و موجب افزایش نرخ سود بانکی میشوند.
او ادامه داد: باید هرچه زودتر همه مسئولان ازجمله بانک مرکزی و دستگاه قضائی با این مشکل برخورد و آن را حل کنند.