شهروند| روزگذشته هشتمین کنفرانس بازار سرمایه اسلامی برگزار شد. در این رخداد اقتصادی، شرکتکنندگان خارجی از 40 کشور اروپایی، آسیایی و آفریقایی اکثریت حاضران این همایش را تشکیل دادند تا نشان از یک مناسبت تازه، برای آینده اقتصادی ایران داشته باشد. اتفاقی که با نیت جذب سرمایهگذاری خارجی از طریق بازار سرمایه پایهریزی شده بود و تلاش کرد تا روشهای جدید و متنوع سرمایهگذاری در اقتصاد ملی ایران را به شرکای آینده خود معرفی کند.
چراکه تاکنون، اقتصاد ایران به روشهای سنتی عجین بوده و با ابزارهای مالی متعدد بازار سرمایه (که تنها وجود دارد و استفاده نمیشد) رابطه شایستهای نداشته است، اما حالا با وقایع سیاسی تازه و لغو تحریمهای غرب، باید تغییر وضعیتی در این نوع نگاه ایجاد شود و از حضور گسترده شرکای خارجی که علاقهمند سرمایهگذاری در ایران هستند، به خوبی بهره برده شود. برهمین اساس سیاستگذاریهای دولت یازدهم باید به شکلی عرضه شود. از همینرو در این رخداد، تلاش شد تا برای میهمانان ایران، مزیتهای بازار سرمایه اسلامی و بهویژه سرمایهگذاری در ایران تشریح شود. حضور وزیر اقتصاد و دارایی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و جمعی از مدیران بازار سرمایه هم برهمین اهمیت تأکید داشت. حال با توجه به میزان شرکتکنندگان دراین همایش به نظر میرسد، حاضران کنفرانس برای ارزیابی بهتر و دقیقتر بازار سرمایه و سرمایهگذاری در ایران به دقت حضور داشتند و شرکتشان به معنی بررسی اوضاع اقتصادی ایران و شرایط آتی برای حضورشان بود.
رمزگشایی از روند آتی اقتصاد ایران
در این رویداد که به نوعی رمزگشایی از اقصاد گوشهگیر ایران و معرفی روشهای تازه در آن بود، بیش از هرچیز به موضوع اوراق و ابزارهای موجود در بازار سرمایه ایران بهویژه اوراق صکوک و اسناد خزانه اسلامی پرداخته شد؛ چراکه با توجه به شرایط موجود و بررسیهای به عمل آمده، جذابیت این اوراق با توجه به تضمین دولتی آنها برای سرمایهگذاران خارجی بسیار بالاتر از ابزارهای دیگر بازار سرمایه خواهد بود. اما یک نکته بسیار مهم که درکنار این ابزارهای مالی مهم جلوه میکند، موضوع نرخ ارز است؛ بحث تکنرخی شدن ارز و تشکیل بازار آتی ارز که پوشش ریسک نرخ ارز و نوسانهای آن را برعهده دارد، ازجمله مهمترین موضوعهای دیگری بود که دراین کنفرانس بینالمللی مطرح شد تا نگرانی شرکای خارجی رفع شود. با توجه به صحبتهای طیبنیا وزیر اقتصاد در مورد نرخ ارز و اینکه نرخ ارز باید تا پایان سال 95 تکنرخی شود و همینطور لزوم راهاندازی بازار آتی ارز، به نظر میرسد هنوز راه زیادی تا جذب واقعی سرمایه باقی مانده است.
وعده ارز تک نرخی؛ از 4 ماه دیگر
علی طیبنیا وزیر امور اقتصادی و دارایی درهشتمین کنفرانس بینالمللی بازار سرمایه اسلامی از آمادهكردن شرایط برای تكنرخی كردن ارز در نیمه دوم امسال خبر داد و گفت: اكنون فاصله نرخ ارز در بازار آزاد و مبادلهای بسیار كاهش یافته و فاصله زیادی با تكنرخی كردن ارز نداریم. او درباره تكنرخی كردن ارز گفت: از مدتها قبل، بحث درباره تكنرخی كردن ارز را شروع كردیم و بانك مركزی مشغول این كار بوده و مسائل مربوط به آن در ستاد اقتصادی دولت بررسی میشود.
وی با ابراز امیدواری نسبت به اینكه هرچه سریعتر به سوی فراهم كردن شرایط پیش برویم، ادامه داد: اكنون بخش عمدهای از كالاها براساس نرخ ارز آزاد مصاحبه میشود و فاصله ارز در بازار آزاد و ارز مبادلهای كاهش زیادی داشته است. طیبنیا درباره بازار سرمایه اسلامی نیز گفت: ما جزو معدود كشورهایی هستیم كه تمام بازارهای مالی ازجمله بازار پول و بازار سرمایه را براساس عقود اسلامی تنظیم كردهایم. وی با بیان این كه در بحران مالی جهانی سال 2008 كشورهایی كه از ابزارهای مالی اسلامی استفاده میكردند، با كمترین بحران مواجه شدند، اضافه كرد: سال گذشته برای نخستینبار اسناد خزانه اسلامی به ارزش 500هزارمیلیارد ریال و همچنین اوراق صكوك اجاره دولتی به ارزش 5هزارمیلیارد ریال منتشر شد. وی به دستاوردهای مثبت رشد ابزارهای جدید مالی اشاره كرد و گفت: نقش بازار سرمایه در تأمین مالی در سال 1393 به میزان 300هزارمیلیارد ریال (30هزارمیلیارد تومان) بود كه درسال 1394 به یكهزارتریلیون ریال (100هزارمیلیارد تومان) افزایش یافت كه نشاندهنده رشد 3برابری است.
وی با تأكید بر این كه درنظر داریم بانك محوری را در بازارهای مالی كشور از بین ببریم، گفت: تأمین مالی بلندمدت باید از طریق بازار سرمایه و تأمین مالی كوتاهمدت و تأمین مالی بنگاههای كوچك از طریق نظام بانكی انجام شود. وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان این كه امسال حجم بالایی از اوراق صكوك اسلامی در بازار سرمایه با ضمانت دولت منتشر میشود، از سرمایهگذاران خارجی برای خرید این اوراق كه ریسك پایین و بازدهی بالایی دارد، دعوت كرد و گفت: دولت ایران عزم جدی دارد تا روشهای جدید تأمین مالی و ابزارهای مالی اسلامی را به سایر كشورها معرفی كند.
بازار آتی ارز پس از تك نرخی شدن ارز
محمد فطانت رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در این همایش گفت: مصوبه شورایعالی بورس برای راهاندازی بورس آتی ارز اخذ شده و منتظر تكنرخی شدن ارز هستیم تا زمینه اجرای آن را فراهم كنیم.
فطانت گفت: تكنرخی كردن ارز نیاز به فراهم كردن بسترها و انجام اصلاحاتی است كه پیگیری میشود. شرایط مثبتی برای سرمایهگذاری در ایران فراهم شده زیرا بازار سرمایه در بسیاری كشورها وارد ركود شده اما بازار سرمایه ایران درحال رشد است. وی اضافه كرد: اكنون درنظر داریم شرایط برای ارتباط و تعامل میان بورس ایران و بورس سایر كشورها را فراهم كنیم. عضویت ایران در سازمان بینالمللی كمیسیونهای اوراق بهادار (IOSCO) كه بهعنوان نهاد ارتباطدهنده بازارهای سرمایه كشورهای مختلف به یكدیگر فعالیت میكند، فرصت خوبی برای تعاملات بینالمللی سرمایه ایران است. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بازار سرمایه ایران قابل اتكاست و براساس شریعت اسلامی اداره میشود. در بازار سرمایه ایران، بخش مهمی مربوط به صكوك و اوراق قرضه اسلامی و مدلهای تأمین مالی اسلامی است.
انتشار اوراق برای تسویه بدهی دولت
غلامرضا مصباحیمقدم عضو كمیته فقهی بازار سرمایه گفت: پیشبینی شده است در سالجاری مبلغ 270هزارمیلیارد ریال از بدهی دولت به اوراق تبدیل و در بازار سرمایه عرضه شود. انتشار این اوراق هیچگونه اثر تورمی نداشته و بلكه با جذب نقدینگی اقدامی ضدتورمی به شمار میرود. وی به افزایش استقبال از همایش بینالمللی بازار سرمایه اسلامی اشاره كرد و ادامه داد: در هشتمین دوره از این كنفرانس تعداد شركتكنندگان دوبرابر شده كه از توجه بیشتر فعالان اقتصادی به این موضوع حكایت دارد.
مصباحیمقدم به فعالیتهای كمیته فقهی بازار سرمایه اشاره كرد و گفت: این كمیته از سال 1385 كار خود را آغاز كرده و به بررسی موضوعات مرتبط در این بازار پرداخته است. عضو كمیسیون برنامه و بودجه مجلس همچنین افزود: در این كمیته تلاش میشود ابزارهای مالی براساس فقه مذاهب مختلف اسلامی تهیه شود تا سرمایهگذاران متعلق به مذاهب مختلف در داخل و خارج از كشور بتوانند بدون نگرانی از این ابزارها استفاده كنند.