محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه درمقالهای که در روزنامه واشنگتن پست به چاپ رسید، به دفاع از سیاستهای دفاعی ایران درمقایسه با کشورهای همسایه و اتفاقات گذشته پرداخت. خلاصهای از مقاله ظریف را پیشرو دارید:
نزدیک سهسال پیش رئیسجمهوری تازه منتخب ایران خواستار تعامل سازنده روی مسئولیتی خطیر شد: حل بحران هستهای که ایران و غرب را جدا کرده بود، حاصل ۲۲ماه دیپلماسی بیسابقه- برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام تاریخی- بهطور رسمی در ماه ژانویه اجرا شد. با این حال با وجود این دستاورد مهم واقعیت نگرانکننده این است که ما اکنون با چالشی بزرگتر روبهرو هستیم.
کسانی که زمانی در پوشش بحران ساختگی بر سر برنامه هستهای صلحآمیز کشورم پنهان شده بودند، ماجراجوییهای مخرب خود را افزایش دادهاند. این افراد بر اثر سرخوردگی به اقداماتی متوسل شدهاند که همه ما مجبوریم با آنها در سالها یا احتمالا دهها سال بعد زندگی کنیم. اجازه بدهید تا توضیح بدهم. برخی از افرادی که علیه برجام فعالیت کردهاند، وقیحانه تلاش داشتند تا منطقه را به سمت جنگ فاجعهآمیز دیگری سوق دهند. هراسانگیز اینکه برخی نیز حمایت خود از افراطگرایی جنگطلبانه را افزایش دادند، با این اعتقاد که این افراطگرایی میتواند بهعنوان ابزاری برای دستیابی به اهداف سیاسی کوتاهمدت
به کار آید.
پیامدهای فاجعهبار چنین تلاشهایی برای همگان آشکار است. این بازیگران با صرف مقادیر سرسامآور پولهای نفتی مردمشان در انباشت تسلیحات، اکنون همسو با قیمت نفت شاهد افول داراییهای مالی و سیاسی خود هستند. در این میان، این افراطگرایان سرگردانی که قدرت یافتهاند، دیگر فقط به ایجاد رعب و وحشت در این منطقه و بهطور گستردهتر درجهان نمیپردازند بلکه دست کسانی که آنها را تغذیه میکنند را
گاز میگیرند.
درسال ۱۹۸۰، در نتیجه انقلاب اسلامی، صدام حسین زمامدار عراق جنگی را علیه ایران راه انداخت که بهطور گستردهای مورد حمایت مالی و نظامی تقریبا همه همسایگان عرب ما و غرب قرار داشت. صدام حسین که نمیتوانست پیروزی سریعی به دست آورد، علیه غیرنظامیان و سربازان ما از سلاح شیمیایی استفاده کرد. غرب نهتنها برای جلوگیری از این اقدام تلاشی نکرد، بلکه غرب صدام حسین را با سلاحهای پیشرفته تجهیز کرد. درهمان حال فعالانه از دسترسی ایران به ادوات اولیه و ضروری دفاعی جلوگیری کرد و درخلال این سالهای طولانی که جنگ ادامه داشت، شورای امنیت سازمان ملل حتی یکبار نیز این تجاوز و هدف قراردادن عامدانه غیرنظامیان یا استفاده از سلاحهای شیمیایی را محکوم نکرد.
این موضوع شاید ازسوی بسیاری از غربیها فراموش شده باشد اما مردم ما آن را فراموش نخواهند کرد. آنها موشکباران، تصاویر دهشتناک زنان، مردان و کودکانی که با سلاحهای شیمیایی کشته شدند و از همه مهمتر فقدان ابزار مدرن دفاعی را به خاطر میآورند. اینکه ما تواناییهای دفاعی بومی خود را توسعه میدهیم و آزمایش میکنیم برای مقابله با چنین زمینههایی است. وقتی که ما با موانع عمدهای در تأمین مایحتاج سختافزار نظامی خود از خارج روبهرو هستیم، درصورتی که همسایگان ما چنین سختافزاری را درمقیاسی قابل توجه به دست میآورند، ما چاره دیگری نداریم. درواقع با وجود هشدار غرب در زمانی که ما سیستم جدیدی را آزمایش میکنیم، بودجه نظامی ما درمقایسه با آنچه همسایگانمان صرف میکنند، بخش ناچیزی است که از کسر ناچیزتری نسبت به قلمرو و جمعیت ما را دارند.
ایران سعادتمند است. در زمانی که بمبها در مکانهای عمومی در سراسر خاورمیانه منفجر میشوند و جنگ در یک قدمی ماست، ما دارای محیطی باثبات، ایمن و سالم برای شهروندانمان و نیز افرادی که از ایران دیدار میکنند و به فعالیت تجاری با ما میپردازند، هستیم. این موهبت به دلیل هوشیاری دولت و شخصیت ملت ما به دست آمده است. ما از اینکه منابعمان به جای مصارف نظامی بیهوده صرف بهداشت جهانی، آموزش و علم و فناوری پیشرفته شود، افتخار میکنیم. مردم ما خواهان چیزی جز صلح و همکاری با همسایگانمان و در مقیاس وسیعتر جهان نیستند. ما برای مدت بیش از دوقرن آغازکننده هیچ جنگی نبودهایم و به تعهد صریح ادامه میدهیم که آغازگر چنین حماقتی نباشیم. ما همه بدگویانمان را- چه بزرگ و چه کوچک- برای انجام چنین تعهدی به چالش میکشیم.
من از همتایانم در سراسر دنیا میخواهم تا به آنچه به جای تهدیدات، تحریمات و شیطانسازی از طریق دیپلماسی به دست آمده تفکر کنند. امروز ایران که برای چندین هزاره پلی حیاتی بین شرق و غرب بوده، همچنان باثباتترین، ایمنترین و توقفگاه جذاب درطول مسیر جاده ابریشم است. دولت من به تعامل سازنده و طرح من برای اجلاس گفتوگوی منطقهای متعهد است. پنجرهای گشوده شده و ما امیدواریم همتایان ما فرصتی که فراهم شده را درک کنند تا بتوانیم توجهمان را به اهداف و چالشهای مشترک معطوف داریم.