شهروند| بسیاری از جشنواره‌های معتبر سینمایی دغدغه‌های انسان معاصر و مشکلاتی که زندگی در دوران مدرن برای کره‌زمین به وجود آورده را با دقت و ریزبینی در این رویدادهای هنری مدنظر قرار می‌دهند. مسئولان برگزاری سی-وچهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر هم با توجه به تغییرات عمده‌ای که این رویداد سینمایی درمقایسه با دوره‌های قبلی خود داشته، سعی کرده‌اند از این مفاهیم جهانی غافل نشوند. حضور فیلم‌هایی چون «یخ و آسمان» و «نفس» درجشنواره جهانی فیلم فجر و به نمایش درآمدن این دوفیلم در روزهای ابتدای جشنواره سی‌وچهارم نشان‌دهنده اهمیت دادن به همین مفاهیم جهانی است.
نفس و صلح بدون پیام سیاسی
نفس آخرین ساخته نرگس آبیار که بسیاری از دوستداران سینما در ایران نام او را با فیلم شیار 143 به خاطر سپردند، برای نخستین‌بار فیلمش را برای نمایش به جشنواره سی‌و-چهارم فیلم فجر فرستاد و حالا بعد از نزدیک به سه‌ماه قرار است امروز این فیلم درجشنواره جهانی فیلم فجر هم به نمایش دربیاید. سینماگران ایرانی و جهانی که پیش از این موفق به دیدن آخرین ساخته آبیار شده بودند، درباره مفاهیم موجود در «نفس» نظرات جالبی دارند.
محمدعلی باشه‌آهنگر معتقد است، فیلم «نفس» برگ برنده پیام صلح در سینمای ایران است و درشرایط فعلی این فیلم می‌تواند یک امتیاز مثبت برای سینمای ایران درجشنواره جهانی فجر باشد.
به نظر کارگردان فیلم «ملکه» فیلم «نفس» نگاه تازه‌ای به مقوله صلح دارد. باشه‌آهنگر دراین‌باره به ایسنا گفت: به اعتقاد من صلح جهانی درونمایه اصلی فیلم «نفس» است. این ویژگی زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم فیلم‌های سینمای ایران تا به امروز فاقد برچسب جهانی بودند و نتوانستیم جهانی بودن صلح را نشان دهیم. بنابراین پیام صلح در سینمای ایران سال‌های سال بین خود ما اسیر بوده و جهانی نشده است، این درحالی است که هدف ما باید عرضه مفهوم صلح به صورت بین‌المللی باشد تا مورد توجه جهان قرار گیرد.
این کارگردان سینمای ایران درپایان عنوان کرد: به سازندگان «نفس» تبریک می‌گویم و امیدوارم با چنین آثاری بتوانیم در آینده پیام صلح را به جهان صادر کنیم.
مدیر برنامه‌ریز جشنواره فیلم مسکو یکی دیگر از اهالی سینماست که معتقد است، «نفس» با ساختار فانتزی پیام صلح را مطرح کرده و پیام سیاسی ندارد. مارینا تروپیگینا مدیر برنامه‌ریزی جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو معتقد است فیلم سینمایی «نفس» بدون این‌که قصد داشته باشد پیامی سیاسی بیان کند، به خوبی توانسته با درنظر گرفتن ساختاری فانتزی در کارگردانی مفهوم صلح را از دیدگاه یک کودک شرح دهد.
مارینا تروپیگینا ازجمله مدیران جشنواره‌های سینمایی دعوت شده به سیوچهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر است که در نخستین روز از برگزاری این رویداد سینمایی فیلم «نفس» ساخته نرگس آبیار را به تماشا نشسته است.
او که مسئولیت برنامه‌ریزی جشنواره بین‌المللی فیلم مسکو را به‌عهده دارد، پس از دیدن فیلم «نفس» دربخش بازار فیلم جشنواره جهانی فیلم فجر به تسنیم گفت: سینمای ایران را به‌عنوان سینمایی عارفانه می‌شناختم اما خوشبختانه با دیدن فیلم «نفس» علاوه بر مفهوم عارفانه روحیه صلح‌طلبی ایرانیان را در سینمای ایران به تماشا نشستم. به اعتقاد من فیلم سینمایی «نفس» اثر خوبی بود و به خوبی توانست پیام ضدجنگ و ضدخشونت را به دنیا نشان دهد. فیلم «نفس» احساسات مرا برانگیخت و تحت‌تاثیر قرار گرفتم. شخصیت بهار و زندگى خانوادگی او را دوست داشتم و با بخش کمتر دیده شده از زندگی یک خانواده ایرانی آشنا شدم و توانستم ارتباط خوبى با این کاراکتر برقرار کنم.
تروپیگینا با بیان این‌که پیام صلح در این فیلم ملموس است و همان‌طور که اشاره کردم، لازم نیست از این فیلم نتیجه‌گیری سیاسی دریافت کنیم، چراکه صلح در یک خانواده شرقی و البته ایرانی به خوبی دیده می‌شود و مخاطب شاهد رابطه عاطفی زیبا و ستودنی بین فرزندان و بزرگترهای خانواده است و می‌توان صمیمیت را میان نسل‌های گذشته و امروز مشاهده کرد. نشان دادن صلح الزاما امضای قراردادهای صلح‌آمیز بین دولت‌ها نیست بلکه مى‌تواند رفتار مسالمت‌آمیز بین اعضاى یک خانواده حکایت از صلح‌طلبی درجامعه بشری باشد و فیلم «نفس» به خوبی توانست پیام ضدجنگ و ضدخشونت را در یک خانواده کوچک که نماینده یک کشور هستند، به تصویر بکشد.
امین فرزانى از دیگر چهره‌های سینمایی در آلمان است که معتقد است فیلم «نفس» اثری فانتزی است و شرایط سخت زندگی و آرزوهای بر باد رفته کودکان قربانی جنگ را به تصویر می‌کشد.
مدیر برنامه‌ریزی جشنواره فیلم‌های ایرانی در آلمان که اصالتی ایرانی‌تبار دارد، با بیان این مطلب پس از دیدن فیلم «نفس» به ایلنا گفت: فیلم «نفس» رادوست داشتم. این فیلم یک اثر فانتزی است به‌ویژه بخش انیمیشن فیلم که به نظرم هنرمندانه ساخته شده است.
به نظر فرزانی «نفس» توانسته شرایط سخت زندگی و آرزوهای بر باد رفته کودکان قربانی جنگ را به تصویر بکشد. درواقع این مفهوم را که کودکان قربانیان اصلى جنگ هستند، به روشنى در فیلم به تصویرکشیده شده و پیام صلح در فیلم نمایان است.
فرزانى‌فر تصریح کرد: کودک ۸ساله فیلم که کاراکتر اصلى «نفس» است، به سختى درس می‌خواند و امید و تلاش به خوبى در رفتار او مشخص است اما درنهایت با دنیایی از آرزوهای بر باد رفته از دنیا می‌رود و این موضوع پیام بزرگی را به دنیا صادر می‌کند. جنگ امید را درکودکان مى خشکاند و همه دنیای زیبای آنها را به یکباره نابود مى‌کند.
درپایان فیلم پیام صلح ایران به جهانیان صادر می‌شود اما بسیار ناراحت‌کننده بود که کاراکتر اصلى و دوست‌داشتنى «نفس» مى‌میرد، اصلا دلم نمی‌خواست این اتفاق بیفتد چراکه با کاراکتر بهار ارتباط خوبى برقرار کردم و در زندگى‌اش غرق شدم. چقدر خوشایند بود ریشه امید‌ها با جنگ و خونریزى در دنیا قطع نمی‌شد.
فیلمی برای محیط‌زیست
سیوچهارمین جشنواره جهانی فیلم فجر چهارشنبه‌شب گذشته میزبان مخاطبانی بود که برای تماشای فیلم «یخ و آسمان» به پردیس سینمایی چهارسو رفته بودند.
در نشست خبری این فیلم سینمایی معصومه ابتکار با بیان این‌که نمایش فیلم‌های محیط‌زیستی همچون «یخ و آسمان» برای توسعه سینمای مستند و به‌ویژه بحث محیط‌زیست که موضوعی بین‌المللی است، یک دغدغه مشترک جهانی است، گفت: امروزه این مباحث دغدغه همه بشریت است و به این موضوع از زاویه‌ای پرداخته می‌شود که برای همه انسان‌ها با هر دین، جنسیت، سن و مسائل دیگر قابل فهم و درک است و همه ما احساس می‌کنیم که چقدر موضوع تغییر اقلیم جدی است.
ابتکار با اشاره به سوابق لوک ژاکه کارگردان فیلم «یخ و آسمان» بیان کرد: این فیلم به بحث تغییر اقلیم می‌پردازد، موضوعی که بسیار جدی است، البته تا آن‌جا که می‌دانم این کارگردان پیش از این نیز جوایز بین‌الملل زیادی را بابت یکی دیگر از فیلم‌هایش دریافت کرده است. به هر ترتیب زندگی آینده، اقتصاد، کشاورزی و سایر فعالیت‌های ما امروز به واسطه گرم‌شدن کره‌زمین و افزایش گازهای گلخانه‌ای تحت‌تاثیر قرار گرفته و امیدوارم همه در این زمینه به نوعی به درک و آگاهی برسند.
معاون رئیس‌جمهوری کشور با تأکید بر این‌که سینما یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای انتقال پیام است، عنوان کرد: هنر و مخصوصا هنر سینما می‌تواند تغییر نگرش ایجاد کرده و جریان‌سازی کند. دراین حوزه ما ابتدا باید از خود شروع کنیم و بعد این اقدامات را در کل جامعه، کشور و حتی جهان به کار بگیریم تا بتوانیم روند موثری را برای مقابله با این تهدیدها داشته باشیم.
ابتکار با اشاره به همزمانی این جشنواره با سفر محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه کشور اضافه کرد: نمایش فیلم «یخ و آسمان» در این جشنواره با سفر وزیر محبوب کشور ما به خارج از کشور همراه شده که برای امضای توافق جهانی مقابله با تغییر اقلیم پاریس انجام شده است.
ابتکار درپایان سخنان خود به جشنواره فیلم «سبز» اشاره و اظهار کرد: امیدوارم این جشنواره هم با استقبال خوبی روبه‌رو شود و بتوانیم جریان فرهنگی مورد نظر در حمایت از محیط‌زیست را در آن‌جا هم داشته باشیم.
در بخش دیگری از این نشست کمال تبریزی کارگردان سینمای ایران با اشاره به مشکلات گرم‌شدن زمین بیان کرد: این دغدغه‌ها هنوز برای همگان جدی نیست و فقط برای کسانی است که مثل من به زمین عشق می‌ورزند.
این کارگردان شناخته‌شده درباره فیلم‌هایی که با مضمون محیط‌زیستی ساخته می‌شوند، توضیح داد: فیلم‌هایی که درباره محیط‌زیست ساخته شده‌اند، به دلیل اهمیتی است که این موضوع می‌تواند برای همه ما وجود داشته باشد، مسأله‌ای که تاکنون کمتر به آن توجه می‌شود. به هرحال هنوز جوامع مختلف احساس خطر نکرده‌اند که زمین درحال گرم‌شدن است و این دغدغه‌ها بیشتر برای کسانی است که به زمین عشق می‌ورزند. شاهد این سخن من سالنی است که اکنون در آن حضور داریم که اگر دقت کنیم، تعداد تماشاگران در آن کمتر از کسانی است که در سالن‌های دیگر فیلم می‌بینند زیرا همه مردم هنوز ضرورت توجه به محیط‌زیست را درک نکرده‌اند. من احساس می‌کنم همین تعداد افرادی هم که در سالن حضور دارند، مثل من به زمین و محیط‌زیستی که در آن زندگی می‌کنیم، عشق می‌ورزند.
تبریزی با اشاره به ویژگی‌های فیلم «یخ و آسمان» ساخته لوک ژاکه گفت: این کارگردان پیش از این «رژه پنگوئن‌ها» را ساخت که آن فیلم هم برنده جایزه اسکار شد و فیلم کنونی او گفتار حساس و دقیقی دارد و مانند یک شعر نوشته شده است.