شهروند| «در هشتسال دولت نهم و دهم دانشگاهها بسیار امنیتی بودند و تلاش میکنیم آن را جبران کنیم.» این جواب صادق آیینهوند، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی به سوال «شهروند» درباره وضع استادان بازنشسته علوم انسانی در سالهای اخیر است. او که دیروز به نشست خبری در ساختمان پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی آمده بود، گفت اجازه نمیدهد جو امنیتی سالهای گذشته در پژوهشگاه علوم انسانی تکرار شود: «در این دوره هیچ استادی را بازنشسته نکردیم و اساتیدی را هم که از پژوهشگاه اخراج شده بودند برگرداندیم.»
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی در ادامه گفت که سعی میشود نگاه به محققان علوم انسانی امنیتی نباشد و مانعی سر راهشان نباشد: «تلاش میکنیم علوم انسانی از این هجمه خارج شود و مانند دیگر علوم به کار خود ادامه دهد. سعی ما بر این است که علوم انسانی هم بهعنوان یک علم شاخص در کنار دیگر علوم حرکت کند اما موانعی هست که سعی میکنیم آنها را برطرف کنیم. یکسری موانع شکلی در تحقیقات علوم انسانی وجود دارد. بهطور مثال برای اخذ برخی آمارها از ارگانهای مختلف با مشکل مواجهیم. امیدوارم علوم انسانی همچون سایر رشتهها به فعالیت خود ادامه دهد. متاسفانه امروزه یکی از مشکلات موجود سیطره علوم مهندسی و پایه بر رشتههای علوم انسانی است و این یکی از مشکلات اساسی کشور است.»
او در ادامه گفت: «ما در دانشگاهها به دنبال ایدئولوژیک کردن متون نیستیم و نمیخواهیم مباحث را از حالت علمی خارج کنیم اما در اینکه باید مبانی ارزشی حفظ شود، شکی نیست.»
آیینهوند ادامه داد: «این پژوهشگاه به تعبیری 80 و به تعبیر دیگر 60سال است که قدمت تحقیقاتی دارد؛ 17 پژوهشکده و سایت تأسیس کرده و در مدت 9 ماه فعالیت بنده نیز چند مرکز تحقیقاتی تأسیس شده است. 432 دانشجوی دکترا و کارشناسی ارشد، یکصد عضو هیأت علمی و پژوهشگر اکنون در این پژوهشگاه فعال هستند. با توجه به اینکه پژوهشگاه علوم انسانی شرایط قطب شدن علمی را در کشور دارد ما به دنبال این هستیم که پژوهش را در کشور کاربردی و با عینیتبخشی به مسائل اجتماعی، آن را وارد این مباحث کنیم.»
آیینهوند با بیان اینکه این پژوهشگاه ثروتمندترین پژوهشگاه کشور است، گفت: «این پژوهشگاه دارای 120 ملک و سند رسمی در سراسر کشور است که متاسفانه فقط چهار تا پنج ملک در اختیار این پژوهشگاه قرار دارد. طبق مصوبه شورای انقلاب تمام اموال بنیاد فرح پهلوی به این پژوهشگاه اختصاص یافت که در همان زمان نیز در هیأت وزیران این مصوبه تصویب شد اما در طول این سالها این املاک در اختیار ارگانهای دیگر قرار گرفته است.»
او با درخواست از قوه قضائیه برای رسیدگی به پرونده املاک پژوهشگاه علوم انسانی ادامه داد: «املاک این پژوهشگاه در شهرستانهای کرمان، اصفهان، شیراز و... قرار دارد و میتوان به باغ لارک که بیش از 120میلیارد تومان میارزد اشاره کرد. در ابتدای بررسی این پرونده حکم به نفع پژوهشگاه صادر شده اما از قوه قضائیه درخواست داریم تا در شورای استیناف به پژوهشگاه علوم انسانی کمک کنند.»
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با اشاره به فعالیتهای انجامشده درطول این 9 ماه گفت: «در ابتدا یک ساماندهی در فعالیتهای پژوهشگاه صورت گرفت و حدود سهمیلیارد تومان از بدهیهای پژوهشگاه پرداخت شد. همچنین در این مدت دفتر نظارت و ارزیابی، هیأت جذب، هیأت امنا و هیأت ممیزه در پژوهشگاه تشکیل شد.»
آیینهوند با اشاره به مشکلات توزیع کتب این پژوهشگاه گفت: «یکی از مشکلات موجود توزیع آثار منتشرشده است. درحال حاضر یک فروشگاه در خیابان کریمخان وجود دارد و اگر بودجه دولت بهطور کامل محقق شود، قصد داریم یک فروشگاه در مقابل دانشگاه تهران تأسیس کنیم. همچنین در شهرستانهایی همچون اصفهان و شیراز هم تأسیس مرکز در برنامه وجود دارد.» او با اشاره به اینکه یکی از اهداف پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تحقیقات کاربردی است که در زندگی مردم موثر باشد، گفت: «به دنبال آن هستیم تا به سمت پژوهشگاههای کاربردی حرکت کنیم تا آثار این تحقیقات در زندگی مردم دیده شود و نظریه عالمان دینی و پژوهشگران در زندگی آنها ورود پیدا کند و به آنها کمک کند.»
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ادامه داد: «امسال برای اولین بار نیز در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی رشته کارشناسی ارشد قرآنی تأسیس شده است.»
او با اشاره به طرحهای کلان این پژوهشگاه ادامه داد: «اجرای دو طرح ملی امنیت اجتماعی و طرح جامع تاریخ از سوی شورایعالی عتف به پژوهشگاه محول شده که درحال اجرا هستند. تحقیقاتی نیز درباره اطلس فرهنگی تاریخ اسلام و اطلس حاکمیت دینی انبیا تا اولیا در دستورکار قرار دارد که با کمک دفتر جغرافیای ارتش صورت میگیرد.»
او با تأکید بر اینکه در تحولخواهی و اسلامی شدن علوم انسانی نباید به دنبال تقابل و حرکات واکنشی باشیم، گفت: «تحولخواهی یک حرکت مستمر است و تقابل در حوزه علم جواب نمیدهد. ما باید به دنبال پر کردن خلأها و ایجاد نظریههای جدید باشیم و با ایجاد دروس جایگزین و اساتید خبره، در این زمینه تحولات را به وجود بیاوریم. البته در طول این سالها در بحث اسلامی شدن علوم انسانی فعالیتهای خوبی صورت گرفته است.»
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی در پاسخ به این سوال که وضع کلی علوم انسانی را چگونه توصیف میکنید، گفت: «اگر بخواهیم مستند صحبت کنیم، وضع علوم انسانی هم خوب است و هم بد. در وضع خوبی هستیم چراکه دوهزار محقق برجسته علوم انسانی مشغول به نقد متون علمی و اسلامیسازی و بومیسازی این علوم براساس ریشهها و نیازهای علمی هستند. در تحولخواهی و اسلامی شدن علوم انسانی به نقاط خوبی رسیدهایم.»
آیینهوند با بیان اینکه از قرن چهارم هجری تا انقلاب اسلامی، انقطاعی در علوم انسانی به وجود آمده است، گفت: «به دلیل این فاصله ممکن است درحال حاضر نتوانیم به غرب پهلو بزنیم و این مسأله نیاز به زمان دارد اما در برخی رشتهها اکنون بسیار سرآمد هستیم. بهطورکلی نمیتوان گفت در علوم انسانی سرآمد هستیم اما به سرعت درحال طی کردن مسیر هستیم.» آیینهوند در پایان با اشاره به تدوین برنامه استراتژیک پنجساله این پژوهشگاه گفت: «یک نقشه راه پنجساله تدوین شده و امیدواریم در سه، چهار ماه آینده با تشکیل شورای راهبردی این سیاستها مشخص شود.»