شهروند| دیروز وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاری، پنج روز مانده به روز پرستار، نشست خبری برگزار کردند؛ دو نشست همزمان با یک موضوع. محمد میرزابیگی که پیش از این رئیس سازمان نظام پرستاری بود، حالا در جایگاه معاون پرستاری وزارت بهداشت، هر آنچه رئیس و قائم مقام سازمان نظام پرستاری، ساعتی قبل از این نشست، در جمع خبرنگاران اعلام کرده بودند، را رد کرد. بحث بر سر کمبود پرستار و وجود 14هزار پرستار بیکار بود. سازمان نظام پرستاری بر وجود 14هزار پرستار بیکار تأکید کرده بود، درحالیکه میرزابیگی، با قاطعیت اعلام کرد که: «حتی یک پرستار جویای کار هم در کشور وجود ندارد.» معاون پرستاری وزارت بهداشت این را در پاسخ به «شهروند» گفت زمانی که از او درباره آمار اعلام شده از سوی سازمان نظام پرستاری پرسیده شد: «ما اصلا این آمار را تأیید نمیکنیم؛ اگر کسی بیکار است، اعلام کند. ما آمادگی این را داریم که 1500 تا 1600 پرستار را در همین تهران به کار بگیریم؛ فقط کافی است به ما معرفی کنند. اگر هم پرستار بیکار وجود دارد، این افراد ممکن است بیکار باشند اما شاید جویای کار نباشند، به همین خاطر بیکار به شمار نمیروند.» همین تناقضگوییها در تشریح وضع بیکاری پرستاران سوال خیلی از خبرنگاران شد. یکی از آنها ماجرای استخدام یکهزار پرستار است: «آنچه درباره استخدام پرستاران گفته شده، منظور استخدام دولتی است؛ ما مجوز به کارگیری پرستار داریم اما نمیتوانیم استخدام دولتی داشته باشیم.» اینها بخش دیگری از توضیحات معاون پرستاری وزارت بهداشت است. او ادامه داد: «اگر میگویند پرستار بیکار زیاد است، من از همین جا از دوستان خواهش میکنم تا این افراد را به ما معرفی کنند تا آنها هم مشغول به کار شوند.» خبرنگار «شهروند» پرسید که: «مسئولان سازمان نظام پرستاری تأکید میکنند ما اکنون در بیمارستانها مشکل کمبود پرستاری نداریم، مشکل پرستارانی است که تمایلی به فعالیت در حرفه پرستاری ندارند، آن هم به دلیل مشکلات و سختیهای این حرفه، انباشته شدن مطالبات و عقبافتادن کارانهها و....» معاون پرستاری وزارت بهداشت اما حرفهای دیگری زد: « اینکه بگوییم پرستار به خاطر سختی کار و ... ترک شغل کرده، درست نیست، یکی بیاید یک آمار مستند از بیکاری پرستاران در کشور به ما بدهد، الان بروید دانشگاههای پرستاری را ببینید، همه رتبه بالا هستند، یک پژوهشی که شده بود نشان میداد خیلی از دانشآموزان دبیرستانی در استان گلستان تمایل به ادامه تحصیل در رشته پرستاری دارند؛ این نشان میدهد که هنوز نسبت به این رشته اقبال وجود دارد.» او در همین ارتباط تأکید کرد: «ما درحال حاضر پرستار جویای کار نداریم. اگر پرستاری واقعا بخواهد جایی کار کند، برایش کار هست.» او اینها را در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران داد که ماجرای تماس تلفنی یکی از پرستاران بیکار به معاونت پرستاری وزارت بهداشت را بیان کرد. به گفته این خبرنگار، پاسخی که پرستار از معاونت پرستاری گرفته این بود که: «ما اینجا بنگاه کاریابی نیستیم.» میرزابیگی اما پس از پیگیری ماجرا، اعلام کرد: «برای این پرستار سه بیمارستان در مشهد پیشنهاد شده بود که او هیچکدام را نپذیرفت.» همین هم شد که یکی از خبرنگاران بپرسد: «چرا باید پرستاری که در تهران زندگی میکند، برای کار به مشهد برود؟ چرا برای توزیع این افراد کاری نشده؟» معاون پرستاری وزارت بهداشت اما این موضوع را پذیرفت و گفت: «قبول دارم که توزیع درست نیست، باید در این زمینه آمایش سرزمینی صورت گیرد و از سیستم تنظیم پذیرش دانشجو در دانشگاه تبعیت شود.» یکی دیگر از خبرنگاران پرسید: «باتوجه به صحبتهای شما حالا تمام پرستاران فارغالتحصیلان به کار گرفته میشوند؟» میرزابیگی تأکید کرد: «بله؛ ما سالانه 7هزار و 500 فارغالتحصیل در تمام گروههای پرستاری داریم.» به گفته او، درحال حاضر 181 دانشکده پرستاری در کشور وجود دارد که ظرفیتشان از مهر ماه امسال دو برابر شده است.پرسش دیگر، درباره آمار مهاجرت پرستاران بود. میرزابیگی اما توضیح داد: «آمار مهاجرت پرستاران، در سال کمتر از هزار نفر است و به حدود 700 نفر میرسد؛ این آمار برای 140هزار پرستاری که در کشور فعالیت میکنند، آمار طبیعی است؛ این موضوع هم جزو حقوق هر کس است و نمیتوان از آن تحت عنوان یک پدیده منفی یاد کرد.» تأخیر در پرداخت کارانهها، ماجرای دیگری بود که با توضیحات میرزابیگی همراه شد: «کارانه پرستاران از سال 76 تا 93 با در نظر گرفتن پرستاران اورژانس، 29.5درصد افزایش پیدا کرده است؛ البته کارانه این افراد به دلیل بدهی بیمهها به بیمارستانها از 3 تا 4 ماه عقب افتاده است.» خبرنگاری پرسید: « اگر کارانه پرستار عقب افتاده، چطور کارانه پزشک پرداخت شده است.» میرزابیگی تأکید کرد: «پرداخت نشدن کارانه، شامل پزشک و پرستار میشود، جایی نیست که کارانه پزشک داده شده باشد و کارانه پرستار پرداخت نشده باشد؛ اگر پرستاری 9 ماه کارانه نگرفته، پزشک هم به همان اندازه نگرفته است. وقتی بیمه بدهکار است، به همه بخشها این بدهی را دارد.»
از وزارت کار بپرسید چرا قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری اجرا نشده
او در پاسخ به پرسش دیگر «شهروند» درباره زمان اجرای قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری که بیش از 8 سال از اجرای آن میگذرد، توضیح داد: «در حال حاضر در شورایعالی بیمه، جلسههای کارشناسی برگزار شده و بخشی از خدمات مربوط به پرستاری جامعهنگر و مراقبت در منزل نهایی شده و تا یکی، دو ماه آینده تمام میشود، در ارتباط با سایر بخشها، اختلاف دیدگاهی میان وزارت کار و بهداشت وجود دارد. باید از وزارت کار پرسید که چه زمانی این قانون اجرا میشود.» او در ادامه صحبتهایش آمار کمبود پرستارها را هم یادآور شد: «ما با هر معیاری که بسنجیم به کمبود پرستار میرسیم؛ در کشورهای دنیا به ازای هر یکهزار نفر، سه تا 10 پرستار وجود دارد، با این حساب ما باید 240هزار پرستار داشته باشیم، اگر تعداد پرستار به پزشک را بسنجیم هم باید بیش از 210هزار نفر در گروه پرستاری در کشور فعال باشند، در مقایسه با تختهای بیمارستانی هم باید 220هزار پرستار و در مقایسه با اجرای قانون بهرهوری کارکنان بالینی هم باید 260هزار پرستار داشته باشیم. بهطورکلی برآوردهای ما نشان میدهد ما حداقل 100هزار پرستار نیاز داریم.» میرزابیگی به برنامه چهارم توسعه اشاره کرد: «براساس الحاقیهای که در برنامه چهارم توسعه وجود داشت باید سالانه 6 هزار نفر از پرستاران به کار گرفته میشدند که با در نظر گرفتن بازنشستگی به 9هزار نفر رسید و تا پایان برنامه چهارم توسعه 45هزار نفر در گروه پرستاری به کارگیری شدند.» میرزابیگی ادامه داد: «همچنین در طول برنامه پنجم بحث بکارگیری 23هزار نفر در گروه پرستاری مطرح بود و در طرح تحول نظام سلامت نیز از یک سو هفتهزار نفر برای بیمارستانهای تازه تأسیس به کار گرفته شد و از سوی دیگر 9هزار نفر در طول طرح به کار گرفته شدند. حال با این اعداد امکان ندارد پرستاری به معنای واقعی بیکار باشد. البته از آنجا که توزیع دانشکدههای ما در کشور نامناسب است، ممکن است در برخی از شهرستانها پرستار بیکار وجود داشته باشد؛ اما اگر پرستاری جویای کار باشد محال است که اکنون بیکار باشد.» او در پاسخ به سوال دیگری درباره نبود انگیزه کار در پرستاران بهدلیل افزایش بار کاری آنها بعد از طرح تحول نظام سلامت گفت: «این که بگوییم در طرح تحول سلامت اتفاقی برای پرستاران نیفتاد، مطابق با انصاف نیست. در طرح تحول 9 هزار نفر در گروه پرستاری به کار گرفته شدند و 7 هزار نفر نیز در بیمارستانهای تازه تأسیس وارد شدهاند. یعنی 16هزار نفر به کارگیری شدند.»
پرستاران هشت بیماری را غربالگری میکنند
روز گذشته اما در نشست خبری سازمان نظام پرستاری، خبرهای دیگری بود. محمد شریفی مقدم، قائممقام سازمان نظام پرستاری در همین نشست بر آمار 14هزار پرستار بیکار تأکید کرد: «ما 14هزار پرستار جویای کار داریم، وزارت بهداشت باید شرایط جذب پرستاران را مهیا سازد؛ درحال حاضر وزارت بهداشت نه بودجه کافی داشته و نه مجوز استخدام دارد و اخراج سرپرستار در کرمان نیز موید این مسأله است.» او با انتقاد از وضع پرستاری گفت: «تبعیض در پرداختها، اجرا نشدن قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری ازجمله مشکلاتی است که پرستاران با آن مواجهاند.» به گفته شریفی مقدم، پرستاران در برخورداری از قانون مشاغل سخت و زیانآور نیز نسبت به بقیه در تبعیض هستند و درواقع جامعه پرستاری امروزه با جامعه پزشکان، رادیولوژیستها، ماماها و ... دچار گسست شده و از هم پاشیده است. او به موضوع استخدام هزار پرستار اشاره کرد: «خبری که اخیرا در این رابطه منتشر شده حتی نیاز یک دانشگاه را ممکن است نتواند پوشش دهد؛ درحال حاضر نیاز به 70 تا 80هزار پرستار داریم تا مردم حداقل خدمات را دریافت کنند.» علی محمد آدابی، رئیس سازمان نظام پرستاری هم در این نشست از حضور پرستاران در پارکها برای غربالگری هشت بیماری خبر داد: «قرار است پرستاران در پارکها برای غربالگری چهار بیماری واگیر آنفلوآنزا، ایدز، هپاتیت و سل و همچنین غربالگری چهار بیماری غیرواگیر فشار خون، دیابت، سرطان و پوکی استخوان حضور پیدا کنند. در کنار این هشت بیماری متناسب با نیازهای بومی منطقه، پرستاران آموزشهای لازم برای پیشگیری از سایر بیماریها را ارایه میدهند.» به گفته او ارایه این خدمات به صورت رایگان خواهد بود و پرستاران میتوانند در زمینه تشکیل پروندههای سلامت و ارجاع به مراکز بهداشتی، درمانی و کلینیکها مراجعان را راهنمایی کنند. همچنین پرستاران داوطلب بازنشسته و دانشجویان علاقهمند میتوانند در این برنامه حضور داشته باشند.